Με πρόκριμα τα έργα ύψους 1 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, η ΕΥΔΑΠ προτείνει οριζόντια αύξηση 2 ευρώ σταοικιακούς καταναλωτές για να μην πούμε το νερό…νεράκι.
Μια αύξηση που θα επιβαρύνει με επιπλέον 30 ευρώ ετησίως τα νοικοκυριά, υπολογίζοντας και τον ΦΠΑ.
Συγχρόνως, με την πρόταση που κατέθεσε στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, η οποία και θα έχει τον τελευταίο λόγο, επιδιώκει να «μαζέψει» τη σπατάλη νερού από δήμους και βιομηχανίες, αυξάνοντας τους λογαριασμούς τους κοντά στο 28%.
Όπως τόνισε, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, στο πλαίσιο της καθιερωμένης συνάντησης με εκπροσώπους του Τύπου, «ακόμα και μετά τις επικείμενες αυξήσεις η Αττική θα έχει το φθηνότερο νερό στην Ευρώπη», θυμίζοντας ότι τα τιμολόγια παραμένουν σταθερά από το 2008.
Σε κάθε περίπτωση, την απόφαση για το πού θα κάτσει η μπίλια των αυξήσεων, θα λάβει ο ρυθμιστής, που έθεσε την εισήγηση της ΕΥΔΑΠ σε διαβούλευση ως τις 28 Δεκεμβρίου.
Επί της ουσίας, η ρυθμιστική αρχή θα ζυγίσει τα λειτουργικά κόστη της εταιρείας που κρίνει ως εύλογα και ανταποδοτικά, σε συνδυασμό με τις επενδύσεις που θεωρεί απαραίτητες, και θα προσδιορίσει το επιτρεπόμενο έσοδο για την ΕΥΔΑΠ.
Έτσι, θα διαμορφώσει και την απόφασή της ώστε η εισηγμένη να μπορεί να ανακτήσει τα κόστη της και να φέρει εις πέρας το επενδυτικό πλάνο των συνολικά 2,5 δισ. ευρώ που υλοποιεί ως το 2034.
Τα νέα τιμολόγια θα ισχύσουν ως και το 2029 και δεν αναμένονται άλλες αναπροσαρμογές.
Τι σημαίνουν οι αυξήσεις για τα νοικοκυριά
Προκειμένου να μην προκληθούν αντιδράσεις, η πρόταση της ΕΥΔΑΠ διατηρεί και πάλι σταθερές τις χρεώσεις ύδρευσης και αποχέτευσης για τα νοικοκυριά. Προτείνει, όμως, αύξηση για κάθε ρολόι του μηνιαίου παγίου ύδρευσης από 1 ευρώ που είναι σήμερα στα 2 ευρώ και εισάγει για πρώτη φορά πάγιο αποχέτευσης 1 ευρώ.
Έτσι, το μηνιαίο κόστος για μία τυπική κατανάλωση 15 κ.μ. νερού θα διαμορφωθεί από 15,4 ευρώ σήμερα, σε 17,4 ευρώ μετά την αναπροσαρμογή.
Με λίγα λόγια, ένα νοικοκυριό θα δει αύξηση περίπου 7,5 ευρώ (με ΦΠΑ) σε κάθε λογαριασμό. Εξαιρούνται, οι δικαιούχοι του κοινωνικού τιμολογίου, πολύτεκνοι, υπερήλικες για τους οποίους προτείνεται μηδενισμός του παγίου (σήμερα πληρώνουν 1 ευρώ).
Σύμφωνα, με τον κ. Σαχίνη, για τους οικιακούς καταναλωτές, «οι αναπροσαρμογές θα είναι κάτω από το μισό της αύξησης του πληθωρισμού τα έτη από το 2008 ως το 2024», δηλαδή στα 17 χρόνια που δεν έχουν αλλάξει τα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ.
Τη στιγμή που, την τελευταία δεκαετία, άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν αυξήσει σημαντικά τα τιμολόγια του νερού, όπως η Βαρκελώνη +50% και η Λισσαβόνα +80%.
Ο κ. Σαχίνης απέφυγε να εκτιμήσει τι θα αποφέρουν οι αυξήσεις στα ταμεία της ΕΥΔΑΠ, δεδομένου ότι ακόμη η πρόταση δεν έχει την έγκριση της ΡΑΑΕΥ.
Ωστόσο, σημείωσε ότι από την αύξηση στα πάγια τέλη θα ευνοηθούν και τα ταμεία του δημοσίου, όπου θα καταλήγουν τα 48 λεπτά του ΦΠΑ που προκύπτει από τις αυξήσεις ανά ρολόι κάθε μήνα.
Πάντως, για το πορτοφόλι της ΕΥΔΑΠ, δεδομένου ότι διατηρεί 2,1 εκατ. συνδέσεις ύδρευσης και κοντά στις 2 εκατ. συνδέσεις αποχέτευσης, μόνο οι αυξήσεις στο πάγιο τέλος μπορούν να αποφέρουν χονδρικά περί τα 49 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) παραπάνω τον χρόνο.
Στόχος η μείωση των απωλειών
Αναγορεύοντας σε μεγάλη πληγή τις απώλειες νερού είτε λόγω διαρροών, είτε λόγω «χαμένων» χρεώσεων, η ΕΥΔΑΠ επιχειρεί να σπρώξει τους μεγάλους καταναλωτές στον περιορισμό της σπατάλης, σε μια περίοδο που η Αττική έχει τεθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας.
«Μέχρι σήμερα, σε αυτούς τους καταναλωτές δεν υπάρχει κίνητρο για μείωση της κατανάλωσης νερού, αλλά τώρα ανεβάζουμε τη χρέωση. Ιδιαίτερα οι δήμοι τους οποίους προμηθεύουμε χονδρική, θα πρέπει να φροντίσουν τις διαρροές τους», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σαχίνης.
Προσδιόρισε μάλιστα την επιβάρυνση που θα έχουν δήμοι, οι οποίοι ετησίως προμηθεύονται από την ΕΥΔΑΠ 60 εκατ. κ.μ. νερού, φορείς του δημοσίου (πχ. για πότισμα), επιχειρήσεις και βιομηχανίες, στα επίπεδα της σωρρευτικής αύξησης του πληθωρισμού από το 2008, ήτοι 28%. Σημείωσε, πάντως, πως το ελληνικό σύστημα τιμολόγησης είναι ήδη ιδιαίτερα αυστηρό στις υψηλές καταναλώσεις.
«Στις άλλες χώρες, η τιμολόγηση στις υψηλές κλίμακες προς τις χαμηλές καταναλώσεις είναι δύο προς ένα ή και τρία προς ένα, δηλαδή η υψηλή κλίμακα πληρώνει έως και τρεις φορές παραπάνω από τη χαμηλή. Στην Ελλάδα, από την προ λειψυδρίας εποχή, είμαστε ήδη 10 φορές παραπάνω. Στη χαμηλή κλίμακα, η χρέωση είναι 35 σεντς ανά κ.μ. -κι αυτό δεν αλλάζει ούτε τώρα-, ενώ στην υψηλή είναι 3,2 ευρώ», εξήγησε.
Μάχη με τις απώλειες νερού
Σημειώνεται ότι οι απώλειες στο δίκτυο από διαρροές, που οφείλονται στην παλαιότητα του δικτύου ή σε φθορές, ανέρχονται σε 15%. Υπάρχει όμως κι ένα επιπλέον 10% απώλειας από τα ταμεία της ΕΥΔΑΠ λόγω του μη τιμολογούμενου νερού, που οφείλεται κυρίως σε παλιούς μετρητές.
Όπως επισήμανε ο Γιώργος Καραγιάννης, γενικός διευθυντής Ύδρευσης της εταιρείας, το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν εντοπίζεται στους κεντρικούς αγωγούς, αλλά στις υδροπαροχές των ακινήτων. Στην Αττική, υπάρχουν περίπου 2,2 εκατ. ρολόγια, τα οποία είναι τοποθετημένα στα πεζοδρόμιο, άρα εκτεθειμένα σε φθορές και ανθρώπινες παρεμβάσεις.
Για να περιορίσει τη σπατάλη νερού, η ΕΥΔΑΠ έχει στο δεκαετές επενδυτικό της πλάνο σειρά έργων για την αντικατάσταση παλαιών αγωγών -επικεντρώνοντας σε εκείνους με τις μεγαλύτερες απώλειες-, αλλά και την εγκατάσταση έξυπνων υδρόμετρων. Μόλις την Πέμπτη, το διοικητικό συμβούλιο ενέκρινε νέα έργα 90 εκατ. ευρώ, έτσι εντός τετραετίας θα φτάσει στην αντικατάσταση 570 χιλιομέτρων αγωγών ύδρευσης εντός του αστικού ιστού. Παράλληλα, έχει στα σκαριά το έργο της αντικατάστασης 1,8 εκατ. μετρητών με έξυπνα υδρόμετρα, που εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το 2027 με 2028.
Αυξάνονται οι επενδύσεις
Όπως είπε ο κ. Σαχίνης, φαίνεται ότι η ΡΑΑΕΥ έχει αξιολογήσει θετικά το επενδυτικό πλάνο της ΕΥΔΑΠ, που περιλαμβάνει 167 έργα ύψους 2,5 δισ. ευρώ, και αυτό αναμένεται να αποτυπωθεί στην απόφασή της για την τιμολόγηση.
«Το επενδυτικό πλάνο δεν είναι κάποιου φαντασίωση. Είναι πραγματικότητα και προχωράει», είπε χαρακτηριστικά.
Οι επενδύσεις που το 2019 ήταν 14 εκατ. ευρώ, το 2024 ανήλθαν σε 61 εκατ. ευρώ και όσο υλοποιείται το επενδυτικό πλάνο θα αυξάνονται.
Για το 2025, αυτές προσδιορίζονται σε 89 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση σχεδόν 46% από την προηγούμενη χρονιά, αλλά και 6 φορές μεγαλύτερη απορρόφηση από την τριετία 2017-2019.
Οι προβλέψεις της εταιρείας δείχνουν επενδύσεις 169 εκατ. για το 2026, 257 εκατ. για το 2027 και 313 για το 2028.
Ήδη στις αρχές του 2026, αναμένεται η κατακύρωση δύο μεγάλων Κέντρων Επεξεργασίας Λυμάτων, συνολικού ύψους 150 εκατ. ευρώ. Ακόμη, εντός του νέου έτους θα προχωρήσει η δημοπράτηση των έργων για Μαραθώνα, Ασπρόπυργο και Κορωπί, όπου το δίκτυο θα «τρέξει» για να φτάσει στον μεγάλο πελάτη, που είναι το αεροδρόμιο.
Προ των πυλών είναι και η προκήρυξη για τον νέο αγωγό που θα εξυπηρετήσει το παραλιακό μέτωπο, και ιδιαίτερα την επένδυση του Ελληνικού, όπου δημιουργείται επί της ουσίας μια νέα πόλη μέσα στην πόλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Ελληνικό θα προσθέσει 15.000 παροχές στο δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, επηρεάζοντας άμεσα και τα έσοδά της.
Το έργο ύψους 22 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτήσει η ΕΥΔΑΠ. Αυτό θα ξεκινήσει από το Γαλάτσι κι αφού θα διασχίσει το κέντρο μέσω της Κυψέλης, θα κατευθυνθεί νότια για να διασφαλίσει την αδιάληπτη υδροδότηση των νοτίων προαστίων.
Εξήγησε πως το έργο θα περιλαμβάνει εκτός του τροφοδοτικού αγωγού και την αντικατάσταση όλων των επιμέρους δικτύων προκειμένου να αντιμετωπιστούν και τα γνωστά προβλήματα στην παραλιακή, υπογραμμίζοντας πως η ΕΥΔΑΠ, όπως και στην περίπτωση κάθε άλλης περιοχής που εντάσσεται στο δίκτυό της, είναι υποχρεωμένη να ενισχύει την υδροδότηση και να κατασκευάζει τις κατάλληλες υποδομές ύδρευσης.