Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την έναρξη της 35ετούς παραχώρησης της Εγνατίας Οδού. Το σημερινό οικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής, με το τίμημα να τοποθετείται πέριξ των 1,27 δισ. ευρώ, ρίχνει την αυλαία για ένα από τα μεγαλύτερα σίριαλ του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων.
Μετά την καταβολή του τιμήματος, η παραχώρηση στο σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis Projects θα τεθεί σε ισχύ, όπως όλα δείχνουν, από την τελευταία ημέρα του έτους.
Χρειάστηκαν οκτώ χρόνια από την έναρξη του διαγωνισμού του τότε ΤΑΙΠΕΔ για την παραχώρηση του μεγαλύτερου αυτοκινητόδρομου της χώρας, μήκους 658 χιλιομέτρων, για να φτάσουμε στη σημερινή ημέρα. Ωστόσο, η καθυστέρηση φέρνει στα ταμεία τίμημα χαμηλότερο από τη βελτιωμένη προσφορά του αναδόχου, η οποία το καλοκαίρι του 2021 είχε ανέλθει σε 1,496 δισ. ευρώ.
Πόσα χρήματα θα μπουν στο δημόσιο πορτοφόλι;
Στα χρόνια που μεσολάβησαν, το κόστος του χρήματος αυξήθηκε και, δεδομένης της ρήτρας επιτοκιακού κινδύνου που υπάρχει σε όλες τις συμβάσεις παραχώρησης, σήμερα το τίμημα διαμορφώνεται λίγο κάτω από τα 1,3 δισ. ευρώ.
Κατά τη συζήτηση της σύμβασης στη Βουλή, πριν από περίπου 20 ημέρες, ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος το προσδιόρισε σε 1,269 δισ. ευρώ. Καθώς το μοντέλο «τρέχει» έως και σήμερα το πρωί, αναμένεται να κλειδώσει πάνω-κάτω σε αυτά τα επίπεδα.
Από τα χρήματα που θα μπουν στα δημόσια ταμεία, ποσό 180 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθεί σε διακριτό λογαριασμό, ο οποίος θα αποτελέσει τον «κουμπαρά» για την απαραίτητη πιστοποίηση των σηράγγων του άξονα κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Το υπόλοιπο ποσό θα κατευθυνθεί, όπως προβλέπεται για τα έσοδα του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους.
Για να ξεπεραστεί ο σκόπελος της αναβλητικής αίρεσης για την αδειοδότηση των σηράγγων —που αποτελούσε υποχρέωση του Δημοσίου, αλλά προχωρούσε με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς, βάζοντας φρένο στην παραχώρηση— το Δημόσιο ανέθεσε, με την πρόσφατη τροποποίηση της σύμβασης, τη μελέτη και την εκτέλεση των εργασιών στον παραχωρησιούχο.
Πρωταγωνίστρια στις παραχωρήσεις η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Με την ανάληψη της Εγνατίας Οδού, η οποία μαζί με τους κάθετους άξονες φτάνει τα 883 χλμ., ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ επισφραγίζει την πρωτοκαθεδρία του στις παραχωρήσεις οδικών αξόνων, προσεγγίζοντας συνολικά σε μήκος τα 1.600 χλμ., ενώ με την κατασκευή και του ΒΟΑΚ θα ξεπεράσει τα 1.800 χλμ.
Έτσι, ενισχύεται περαιτέρω η δυνατότητα του ομίλου να παράγει σταθερές, επαναλαμβανόμενες ροές σε βάθος χρόνου. Κατέχοντας ποσοστό 75% στο σχήμα της παραχώρησης της Εγνατίας, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα ενοποιεί το σύνολο των εσόδων, τα οποία, με βάση το χρηματοοικονομικό μοντέλο, έχουν εκτιμηθεί σε περίπου 11,3 δισ. ευρώ καθ’ όλη τη διάρκεια των 35 ετών.
Στην παραχώρηση αυτή, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ συνεργάζεται με την Egis Projects του γαλλικού ομίλου Egis, ο οποίος δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 100 χώρες στους τομείς των κατασκευών, των έξυπνων υποδομών, των μεταφορών και της ενέργειας.
Ο όμιλος λειτουργεί διεθνώς αυτοκινητόδρομους συνολικού μήκους 4.500 χλμ. και εμφανίζει κύκλο εργασιών 2,2 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, η σύμβαση προβλέπει σημαντικό κατασκευαστικό αντικείμενο, καθώς περιλαμβάνει την αναβάθμιση των τριών κάθετων αξόνων που συνδέουν την Εγνατία με τις γειτονικές χώρες (Σιάτιστα – Ιεροπηγή/Κρυσταλλοπηγή, Θεσσαλονίκη – Σέρρες – Προμαχώνας, Χαλάστρα – Εύζωνοι).
Πρόκειται για τις υποχρεωτικές επενδύσεις της πρώτης πενταετίας, συνολικού ύψους 420 εκατ. ευρώ, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της παραχώρησης προβλέπονται εργασίες συντήρησης συνολικού κόστους 1,8 δισ. ευρώ. Τα νέα έργα υποδομής αναλαμβάνει εξολοκλήρου η ΤΕΡΝΑ.
Η μετάβαση του αυτοκινητόδρομου στη «Νέα Εγνατία Οδός Α.Ε.», η οποία έχει συσταθεί εδώ και ενάμιση χρόνο, όταν υπογράφηκε η σύμβαση, από τον δημόσιο φορέα διαχείρισης του άξονα και τις εταιρείες που λειτουργούν τους σταθμούς διοδίων, αναμένεται να γίνει χέρι με χέρι τα μεσάνυχτα. Έτσι, τα ηνία θα αναλάβει η «Νέα Εγνατία Οδός Λειτουργία Α.Ε.».
Ακόμη και αν, για λόγους καθαρά διαδικαστικούς, δεν καταστεί εφικτή η μετάβαση στις 31 Δεκεμβρίου και μεταφερθεί στη νέα χρονιά, αυτό δεν θα έχει καμία επίπτωση για τα διερχόμενα οχήματα. Εξάλλου, η διαδικασία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Αττική Οδό —επίσης από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ— χωρίς να γίνει καν αντιληπτό από τους οδηγούς.
Σημειώνεται ότι με την έναρξη της παραχώρησης παύουν αυτοδικαίως όλες οι επιμέρους συμβάσεις λειτουργίας για τους σταθμούς διοδίων ή τη συντήρηση που είχε η Εγνατία Οδός Α.Ε.