Σε καθεστώς... σκιώδους αναβάθμισης στις ανεπτυγμένες αγορές από τον οίκο MSCI βρίσκεται από χθες το βράδυ το Χρηματιστήριο Αθηνών, καθώς αναγνωρίζεται πλέον από τον οίκο ότι πληροί όλα τα κριτήρια για την επιστροφή στη χρηματιστηριακή ελίτ, εκτός από ένα κριτήριο, που και η ίδια η MSCI αναγνωρίζει ότι μάλλον είναι υπερβολικά αυστηρό και πιθανόν να αναθεωρηθεί στο προσεχές μέλλον.
Διεθνή επενδυτικά κεφάλαια προεξόφλησαν στη χθεσινή συνεδρίαση τις θετικές εξελίξεις για την αναβάθμιση στο προσεχές μέλλον και είναι χαρακτηριστικό ότι η αξία των συναλλαγών παρέπεμπε σε πρόωρο rebalancing, αφού πλησίασε τα 332 εκατ. ευρώ με τις περισσότερες (210 εκατ. ευρώ) σε τραπεζικές μετοχές και τον κλαδικό δείκτη να κερδίζει 4,14%.
Η αγορά περιμένει σημαντικές εισροές παθητικών ξένων κεφαλαίων στο ΧΑ με την αναβάθμιση από τον οίκο MSCI, τον οποίο παρακολουθούν τα περισσότερα διεθνή index funds. Παράλληλα, πολύ πιθανή, αν όχι βέβαιη, θεωρείται η αναβάθμιση τον επόμενο μήνα και από τον οίκο S&P Dow Jones, που καταρτίζει, μεταξύ άλλων, τον αμερικανικό δείκτη S&P 500, καθώς έχει από το 2024 θέσει σε λίστα παρακολούθησης για αναβάθμιση το ΧΑ, δώδεκα χρόνια μετά την υποβάθμιση στις αναδυόμενες αγορές.
Τα ξένα κεφάλαια έχουν δώσει ισχυρή ώθηση στη χρηματιστηριακή αγορά τα τελευταία χρόνια. Όπως κατέγραψε η Τράπεζα της Ελλάδος στην τελευταία έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική, από το 2023 έχουν καταγραφεί, βάσει στοιχείων για τη διεθνή επενδυτική θέση της χώρας, εισροές της τάξεως των 11 δισ. ευρώ σε ελληνικές μετοχές.
Εξάλλου, το έντονο ενδιαφέρον για τις ελληνικές τραπεζικές μετοχές αποτυπώθηκε στο χθεσινό Investors Day που οργάνωσε στο Παρίσι η BNP Paribas, με συμμετοχή κορυφαίων στελεχών του τραπεζικού κλάδου. Οι ερωτήσεις των ξένων διαχειριστών κεφαλαίων επικεντρώθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, στην πιστωτική επέκταση και στην αξιοποίηση από τις τράπεζες του πλεονάσματος εποπτικών κεφαλαίων που διαθέτουν για επιχειρηματικές συμφωνίες επέκτασης των δραστηριοτήτων τους.
Πίσω από τις γραμμές της ανακοίνωσης από την MSCI
Διαβάζοντας τη χθεσινοβραδινή ανακοίνωση του οίκου MSCI, καταλαβαίνει κανείς ότι η αναβάθμιση ίσως βρίσκεται πιο κοντά από όσο νομίζαμε ως τώρα, παρότι η Ελλάδα δεν τέθηκε σε λίστα παρακολούθησης για αναβάθμιση. Ο οίκος σημειώνει ότι το ΧΑ πληροί όλα τα επιμέρους κριτήρια για την αναβάθμιση, ακόμη και το κριτήριο της ύπαρξης τουλάχιστον πέντε «μεγάλων» μετοχών, με κεφαλαιοποίηση εντός των ορίων των ανεπτυγμένων αγορών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δώσει η MSCI για τον Μάιο, επτά είναι οι μετοχές που έχουν κεφαλαιοποίηση, σταθμισμένη με το free float (δηλαδή με βάση τις μετοχές που βρίσκονται σε ελεύθερη διαπραγμάτευση και όχι στα χέρια βασικών μετόχων): οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες, η Metlen, ο ΟΠΑΠ και η Jumbo.
Αυτό που δεν πληροί το ΧΑ είναι το κριτήριο της διατηρησιμότητας (persistency rule) που έχει εισαχθεί σχετικά πρόσφατα και ορίζει ότι πρέπει όχι μόνο να υπάρχουν πέντε μετοχές που «παίζουν» στις ανεπτυγμένες αγορές, αλλά αυτό να ισχύει και σε βάθος οκτώ τριμηνιαίων αξιολογήσεων. Αυτός είναι ο λόγος που δεν μπήκε η αγορά σε παρακολούθηση για αναβάθμιση.
Όμως, ο οίκος δεν είναι ανελαστικός και ουσιαστικά αναγνωρίζει ότι αυτό το κριτήριο μπορεί να είναι υπερβολικό, όταν μιλάμε για τις ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές, που αντιμετωπίζονται σαν ένα ενιαίο σύστημα, στο πλαίσιο κατάρτισης των δεικτών.
Για αυτό και ο οίκος ζητά από τους θεσμικούς επενδυτές που χρησιμοποιούν τους δείκτες του την άποψή τους για το αν θα πρέπει να εφαρμόζεται ο κανόνας της διατηρησιμότητας για τις ελληνικές μετοχές. Έτσι, αν οι επενδυτές - πελάτες του οίκου MSCI «ανάψουν πράσινο» για την αναθεώρηση αυτού του κανόνα, τα καλά νέα από την MSCI μπορεί να έλθουν πολύ σύντομα.
Η σύγκριση με την Πορτογαλία
Όπως επισημαίνουν αναλυτές, το πόσο κοντά βρίσκεται το ΧΑ στην αναβάθμιση φαίνεται πολύ καθαρά από τη σύγκριση των δεικτών μεγάλης κεφαλαιοποίησης της Ελλάδας και της Πορτογαλίας, η οποία έχει συγκρίσιμα οικονομικά μεγέθη με τη χώρα μας και κατατάσσεται από την MSCI στις ανεπτυγμένες αγορές.
Η Πορτογαλία έχει μόλις τέσσερις μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης που «παίζουν» στην κατηγορία των ανεπτυγμένων αγορών, με κεφαλαιοποιήσεις σταθμισμένες με το free float που κυμαίνονται από 3,17 έως 12,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία από τον Μάιο. Η κεφαλαιοποίηση του πορτογαλικού δείκτη είναι περίπου 29,5 δισ. ευρώ.
Ο πορτογαλικός MSCI

Ο ελληνικός MSCI

Ο ελληνικός MSCI, με όλες τις μετοχές που σήμερα κατατάσσονται στις αναδυόμενες αγορές, έχει κεφαλαιοποίηση 45,5 δισ. ευρώ.
Απομονώνοντας τις επτά μετοχές που έχουν κεφαλαιοποίηση μεγαλύτερη από τη μικρότερη πορτογαλική, την EDP, η αξία των μετοχών του ελληνικού δείκτη, οι οποίες με τα σημερινά δεδομένα θα περνούσαν στις ανεπτυγμένες, υπερβαίνει τα 40 δισ. ευρώ.
Ουσιαστικά, δηλαδή, το ΧΑ βρίσκεται ήδη στην ελίτ των ανεπτυγμένων αγορών και ο μόνος λόγος που δεν έχει πιστοποιηθεί και τυπικά η αναβάθμιση είναι ότι ισχύει το υπερβολικά αυστηρό κριτήριο της διατηρησιμότητας.
Η ανακοίνωση της MSCI
Κατόπιν συνεχών βελτιώσεων και μεταρρυθμίσεων από τις ελληνικές αρχές, οι οποίες έχουν υιοθετηθεί και δοκιμαστεί από τους συμμετέχοντες στην αγορά, αναγνωρίστηκαν βελτιώσεις στα κριτήρια Εκκαθάρισης και Διακανονισμού, Δανεισμού Μετοχών και Ανοιχτών Πωλήσεων στο πλαίσιο της Ανασκόπησης της Προσβασιμότητας των Αγορών για το 2025.
Η ελληνική αγορά έχει σημειώσει πρόοδο στην ευθυγράμμιση με τα πρότυπα προσβασιμότητας που παρατηρούνται συνήθως στις Αναπτυγμένες Αγορές της Ευρώπης. Επιπλέον, η Ελλάδα πληροί τα οικονομικά κριτήρια ανάπτυξης για την κατάταξη στις Αναπτυγμένες Αγορές.
Μετά τις αλλαγές που εφαρμόστηκαν στις Απαιτήσεις Μεγέθους και Ρευστότητας του Πλαισίου Κατάταξης Αγορών της MSCI, έχει εισαχθεί κανόνας διατηρησιμότητας (persistency rule), ο οποίος απαιτεί έναν ελάχιστο αριθμό πέντε εταιρειών που να πληρούν τα κριτήρια του Δείκτη Προτύπων Αναπτυγμένων Αγορών, διατηρώντας αυτήν την κατάσταση για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο, προκειμένου να εξεταστεί αναβάθμιση κατηγορίας.
Η Ελλάδα δεν πληρούσε τις νέες απαιτήσεις διατηρησιμότητας Μεγέθους και Ρευστότητας κατά τη στιγμή της Ανασκόπησης Κατάταξης Αγορών της MSCI για το 2025.
Ωστόσο, η MSCI αντιμετωπίζει τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν καταταγεί στις Ανεπτυγμένες Αγορές ως ενιαία οντότητα για σκοπούς κατάρτισης και συντήρησης δεικτών.
Αυτή η προσέγγιση αντανακλά τον υψηλό βαθμό ενοποίησης που παρατηρείται στις ευρωπαϊκές αγορές μετοχών, περιλαμβάνοντας εναρμονισμένες υποδομές αγοράς, κανονιστική ευθυγράμμιση και διασυνοριακή προσβασιμότητα.
Επιπλέον, λαμβάνει υπόψη την οπτική πολλών διεθνών θεσμικών επενδυτών, οι οποίοι ολοένα και περισσότερο βλέπουν την Ευρώπη των Ανεπτυγμένων Αγορών ως ένα συνεκτικό και ενοποιημένο επενδυτικό τοπίο.
Στο πλαίσιο αυτό, η MSCI ζητά ανατροφοδότηση από τους συμμετέχοντες στην αγορά σχετικά με το εάν ο κανόνας διατηρησιμότητας βάσει των προτύπων Απαιτήσεων Μεγέθους και Ρευστότητας, θα πρέπει να εφαρμόζεται στις ευρωπαϊκές αγορές, όπως η Ελλάδα, κατά τη διάρκεια διαβουλεύσεων για ενδεχόμενη ανακατάταξή τους στην κατηγορία των Αναπτυγμένων Αγορών.