Ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι, ο ηγέτης των αντικαθεστωτικών που με μια αστραπιαία προέλαση ανέτρεψαν τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ, έχει ξοδέψει χρόνια για να αναπαλάσει την δημόσια εικόνα του, σύμφωνα με εκτενές δημοσίευμα του Euronews.
Αποκήρυξε τους μακρόχρονους δεσμούς του με την Αλ Κάιντα, εμφανίζοντας τον εαυτό του ως υπεραπιστή του πλουραλισμού και της ανεκτικότητας. Πρόσφατα μάλιστα το κίνημά του σταμάτησε να τον αποκαλεί με το επαναστατικό του όνομα και άρχισε να αναφέρεται σε αυτό με το πραγματικό του: Αχμάντ αλ-Σαράα.
Το αν αυτή η μεταμόρφωση από τζιχαντιστής στον άνθρωπο που θα ανοικοδομήσει ένα καθημαγμένο κράτος τώρα θα φανεί αν όντως ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση μετά την κατάληψη της Δαμασκού, ο ηγέτης της μεγαλύτερης αντικαθεστωτικής οργάνωσης της Συρίας χαρακτήρισε την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ «νίκη του ισλαμικού έθνους».
Ο Άμπου Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι μετέβη το απόγευμα της Κυριακής στο περίφημο τέμενος των Ομεϋάδων στην παλιά πόλη της Δαμασκού και την στιγμή που εισερχόταν το πλήθος τον υποδέχτηκε με την κραυγή «Αλλάχ Ακμπάρ (Ο Θεός είναι μεγάλος), σύμφωνα με βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.
Ο αλ-Γκολάνι δήλωσε ενώπιον εκατοντάδων υποστηρικτών του πως ο Άσαντ είχε μετατρέψει την Συρία σε «ένα αγρόκτημα για την απληστία του Ιράν».
Οι αντικαθεστωτικοί ελέγχουν την πρωτεύουσα Δαμασκό, ο Άσαντ εγκατέλειψε τη χώρα και για πρώτη φορά έπειτα από σχεδόν μισό αιώνα το πώς θα κυβερνηθεί η Συρία αποτελεί ένα μεγάλο ερωτηματικό.
Στην μεσανατολική χώρα κατοικούν πολλές εθνοτικές και θρησκευτικές κοινότητες. Το καθεστώς Άσαντ και τα εμπόλεμα χρόνια δημιούργησαν ρήγματα μεταξύ τους και πολλά εξ αυτών ανησυχούν για την πιθανότητα ακραίοι σουνίτες μουσουλμάνοι να αναλάβουν την διακυβέρνηση. Η χώρα είναι κατακερματισμένη ανάμεσα σε ένοπλες φατρίες και ξένες δυνάμεις, από τη Ρωσία και το Ιράν μέχρι τις ΗΠΑ, την Τουρκία και το Ισραήλ.
Ο 42χρονος Γκολάνι είναι χαρακτηρισμένος ως τρομοκράτης από τις ΗΠΑ, όμως η οργάνωσή του Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ - επί το συντομότερον HTS - πλέον αναδεικνύεται σε κεντρικό παίκτη στην περιοχή. Σημειώνεται πως πολλοί από τους μαχητές της οργάνωσης είναι τζιχαντιστές.
Για χρόνια ο αλ-Γκολάνι προσπαθεί να εδραιώσει την εξουσία του. Παρέμενε περιορισμένος στα περίχωρα της Ιντλίμπ στην βορειοδυτική γωνία της Συρίας, την ώρα που το στηριζόμενο από το Ιράν και την Ρωσία καθεστώς του Άσαντ φαινόταν να μην απειλείταιαπό πουθενά. Ελίχθηκε ανάμεσα σε εξτρεμιστικές οργανώσεις, εξουδετερώνοντας παράλληλα ανταγωνιστές και πρώην συμμάχους. Επεδίωξε να φτιάξει την εικόνα της de facto «κυβέρνησης σωτηρίας» που σχημάτισε, η οποία διοικούσε την Ιντλίμπ, προκειμένου να φέρει στην δική του πλευρά ξένες κυβερνήσεις. Την ίδια ώρα, παρείχε διαβεβαιώσεις στις εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες της Συρίας και οικοδομούσε δεσμούς με διάφορες φατρίες και άλλες οργανώσεις.
Μέσα σε όλα αυτά, έβγαλε την στολή του σκληροπυρηνικού ισλαμιστή αντάρτη και φόρεσε κοστούμια για συνεντεύξεις σε ΜΜΕ, στις οποίες μιλούσε για την συγκρότηση κρατικών θεσμών και την αποκέντρωση της εξουσίας, ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στην πολυποικιλότητα της Συρίας. «Η Συρία αξίζει ένα σύστημα διακυβέρνησης που θα είναι θεσμικό, όχι ένα σύστημα κατά το οποίο ο ένας κυβερνήτης αποφασίζει αυθαίρετα», δήλωσε προ ημερών στο CNN, ενώ άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο διάλυσης της οργάνωσής του μετά την πτώση του Άσαντ. «Μην κρίνετε από τα λόγια, αλλά από τις πράξεις», είπε.
Το ξεκίνημα στο Ιράκ
Οι δεσμοί του αλ-Γκολάνι με την Αλ Κάιντα πάνε πίσω στο 2003, όταν εντάχθηκε στην εξτρεμιστική οργάνωση που πολεμούσε με τα αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ. Συνελήφθη από τον αμερικανικό στρατό, αλλά παρέμεινε στη χώρα. Σε αυτό το διάστημα, η Αλ Κάιντα συνένωσε οργανώσεις με ιδεολογία παρόμοια με την δική της και σχημάτισε το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ με ηγέτη τον Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι.
Η εξέγερση του 2011 κατά του συριακού καθεστώτος προκάλεσε την βάρβαρη καταστολή από πλευράς της κυβέρνησης και οδήγησε σε έναν πλήρους κλίμακας πόλεμο. Έτσι το στάτους του αναβαθμίστηκε, όταν ο αλ-Μπαγκντάντι τον έστειλε στη Συρία για να δημιουργήσει το Μέτωπο Νούσρα, το παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Η οργάνωση χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική από τις ΗΠΑ, χαρακτηρισμός που διατηρείται και σήμερα - οι ΗΠΑ προσφέρουν 10 εκατομμύρια δολάρια ανταμοιβή για την σύλληψή του.
Το Μέτωπο Νούσρα και η συριακή σύρραξη
Το 2013 ο εμφύλιος στην Συρία εντάθηκε, όπως εντάθηκαν και οι φιλοδοξίες του αλ-Γκολάνι. Αψήφισε την έκκληση του αλ-Μπαγκντάντι για διάλυση του Μετώπου Νούσρα και συγχώνευσή του με τις επιχειρήσεις της Αλ Κάιντα στο Ιράκ με στόχο τον σχηματισμό του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και την Συρία, πιο γνωστό ως ISIS.
Παρ' όλα αυτά, ο αλ-Γκολάνι συνέχισε να εκφράζει πίστη στην Αλ Κάιντα, η οποία στη συνέχεια διέκοψε τους δεσμούς της με το ISIS. Το Μέτωπο Νούσρα άρχισε να μάχεται εναντίον του ISIS και εξάλειψε μεγάλο μέρος του ανταγωνισμού εντός της συριακής ένοπλης αντιπολίτευσης προς τον Άσαντ.
Το 2014 έδωσε την πρώτη του συνέντευξη. Είχε το πρόσωπό του καλυμμένο και έλεγε σε έναν δημοσιογράφο του Αλ Τζαζίρα ότι απέρριπτε τις πολιτικές συνομιλίες στην Γενεύη για το τέλος της σύρραξης. Όπως επεσήμανε, στόχος του ήταν να δει την Συρία να κυβερνάται με βάση την σαρία, ενώ κατέστησε σαφές πως δεν υπήρχε χώρος για τις μειονότητες των αλεβιτών, των σιιτών, των δρούζων και των χριστιανών.
Το 2016 ο αλ-Γκολάνι αποκάλυψε το πρόσωπό του δημοσίως για πρώτη φορά σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμα, στο οποίο ανακοίνωνε ότι η οργάνωσή του μετονομαζόταν σε Τζαμπχάτ Φατέχ αλ-Σαμ - «Μέτωπο για την Κατάκτηση της Συρίας» - και διέκοπτε τους δεσμούς της με την Αλ Κάιντα. «Αυτή η νέα οργάνωση δεν έχει καμία σύνδεση με καμία εξωτερική οντότητα», έλεγε στο βίντεο, στο οποίο φορούσε στρατιωτική στολή και ένα τουρμπάνι.
Η κίνηση αυτή άνοιξε το δρόμο στον αλ-Γκολάνι, ώστε να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο πάνω στις πολυδιασπασμένες ένοπλες οργανώσεις. Ένα χρόνο μετά, η συμμαχία του προχώρησε σε ένα νέο "rebranding", αλλάζοντας το όνομά της σε Ταχρίρ αλ-Σαμ - «Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Συρίας». Οι οργανώσεις συγχωνεύθηκαν και η εξουσία του αλ-Γκολάνι στην Ιντλίμπ εδραιώθηκε.
Το HTS αργότερα ήρθε σε σύγκρουση με ανεξάρτητους ισλαμιστές ενόπλους που αντιτάσσονταν στην συγχώνευση αυτή, γεγονός που ενίσχυσε τον αλ-Γκολάνι και την οργάνωσή του και τον ανέδειξε ως ηγέτιδα δύναμη στην βορειοδυτική Συρία, ως κάποιον που μπορεί να κυβερνήσει με σιδηρά πυγμή.
Έχοντας ξεκαθαρίσει «ποιος κάνει κουμάντο», ο αλ-Γκολάνι έθεσε σε κίνηση μια μεταμόρφωση που πολύ λίγοι θα μπορούσαν να φανταστούν. Αντικατέστησε την στρατιωτική του ένδυση με πουκάμισο και παντελόνι και τάχθηκε υπέρ της θρησκευτικής ανεκτικότητας και του πλουραλισμού. Απηύθυνε κάλεσμα στην κοινότητα των δρούζων της Ιντλίμπ, οι οποίοι προηγούμενα είχαν μπει στο στόχαστρο του Μετώπου Νούσρα, και επισκέφθηκε τις οικογένειες Κούρδων, οι οποίοι είχαν πέσει νεκροί από ενόπλους τους οποίους στήριζε η Τουρκία.
Το 2021 ο αλ-Γκολάνι έδωσε την πρώτη του συνέντευξη σε αμερικανικό μέσο, στο δημόσιο PBS. Φορούσε σακάκι, τα μαλλιά του ήταν περιποιημένα και πλέον ο μετριοπαθής ηγέτης του HTS δήλωνε ότι η οργάνωσή του δεν συνιστούσε απειλή για τη Δύση και ότι οι εις βάρος του κυρώσεις ήταν άδικες.
«Ναι, έχουμε επικρίνει τις πολιτικές της Δύσης», είπε. «Όμως το ότι διεξάγουμε πόλεμο εναντίον των ΗΠΑ ή της Ευρώπης από τη Συρία, αυτό δεν ισχύει. Δεν είπαμε πως επιθυμούμε να πολεμήσουμε».
Πηγή: Euronews