Οι ηγέτες της Ομάδας των Επτά (G7) κορυφαίων βιομηχανικών χωρών κατέληξαν τη Δευτέρα σε κοινή δήλωση για την αναγκαιότητα της «αποκλιμάκωσης» της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, αλλά και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή. Η εξέλιξη αυτή σημειώθηκε λίγο πριν την αιφνίδια αποχώρηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ από τη σύνοδο κορυφής στον Καναδά, λόγω των τεταμένων εξελίξεων στη Μ. Ανατολή.
Κοινή στάση για προστασία αμάχων και ενεργειακή σταθερότητα
Στην ανακοίνωσή τους, οι ηγέτες της G7 ζήτησαν να «προστατευθούν οι άμαχοι», υπενθυμίζοντας, παράλληλα, το δικαίωμα του Ισραήλ «να αμύνεται» χωρίς άμεση κριτική στις πρόσφατες ισραηλινές ενέργειες. Παράλληλα, χαρακτήρισαν το Ιράν ως «κύρια πηγή αστάθειας και τρομοκρατίας στην περιοχή» και επανέλαβαν ότι η Τεχεράνη δεν μπορεί να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο. Ζήτησαν μάλιστα «επίλυση της κρίσης στο Ιράν που θα οδηγήσει σε γενική αποκλιμάκωση» στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης μιας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα.
Στον τομέα της ενέργειας, οι χώρες της G7 επαναβεβαίωσαν τη βούλησή τους να παρακολουθούν στενά τις παγκόσμιες αγορές και εάν χρειαστεί, να ενεργήσουν συντονισμένα για τη διασφάλιση της σταθερότητας της αγοράς.
Ανατροπές στην ατζέντα και αβεβαιότητα
Η ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή ανέτρεψε το πρόγραμμα της συνόδου κορυφής στα Βραχώδη Όρη. Για πέμπτη συνεχόμενη νύχτα, Ισραήλ και Ιράν ανταλλάσσουν πυραυλικές επιθέσεις και σκληρές δηλώσεις, ενώ η Τεχεράνη δεσμεύεται για «αδιάκοπα πλήγματα μέχρι την αυγή» μετά από νέο ισραηλινό βομβαρδισμό.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, πιστός στο απρόβλεπτο ύφος του, εξέπεμψε αντικρουόμενα μηνύματα: αρχικά διαβεβαίωσε πως θα βρεθεί «συμφωνία» μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, αργότερα όμως δημοσίευσε στο Truth Social έκκληση για «άμεση εκκένωση της Τεχεράνης απ’ όλους», πριν φύγει εσπευσμένα από τη σύνοδο. Το Λευκός Οίκος διευκρίνισε οτι οι αμερικανικές δυνάμεις παραμένουν «σε αμυντική διάταξη» στη Μέση Ανατολή, ενώ το Axios μετέδωσε ότι υπάρχουν παράλληλα διπλωματικά ανοίγματα για συνάντηση ειδικού απεσταλμένου με τον Ιρανό ΥΠΕΞ.
Γεωπολιτικά διλήμματα και εμπορικές ισορροπίες
Στο παρασκήνιο, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε στρατηγικό λάθος κάθε απόπειρα ανατροπής του ιρανικού καθεστώτος με στρατιωτική ισχύ, υπογραμμίζοντας πως οι επεμβάσεις από το εξωτερικό δεν έχουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Την ίδια ώρα, η πρόωρη αναχώρηση Τραμπ φέρνει νωρίτερα τη λήξη της συνόδου και οδηγεί σε ματαίωση της προγραμματισμένης συνάντησης με τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι, ενώ δυσχεραίνει τις ευρωπαϊκές προσπάθειες για αυστηρότερες κυρώσεις στη ρωσική ενέργεια.
Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος διατηρεί επιφυλάξεις για νέα μέτρα κατά της Μόσχας, σημειώνοντας ότι «οι κυρώσεις δεν είναι κάτι απλό» και τονίζοντας το «κολοσσιαίο» πιθανό κόστος τους και για τις ΗΠΑ. Παράλληλα, κορυφαίο διακύβευμα στη σύνοδο παρέμεινε η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ: ο Τραμπ έχει ήδη επιβάλει δασμούς σε σειρά εισαγόμενων προϊόντων, ενώ διαμηνύει πιθανές περαιτέρω αυξήσεις.
Ωστόσο, υπήρξαν ενδείξεις σύγκλισης σε εμπορικά ζητήματα: ο Τραμπ και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ επιβεβαίωσαν τη βασική συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Μάιο, ενώ Καναδάς και ΗΠΑ υποσχέθηκαν διαπραγματεύσεις για πλήρη συμφωνία εντός τριάντα ημερών. Αντίστοιχα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε στο X ότι οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές ομάδες θα «επιταχύνουν την εργασία για μια δίκαιη και καλή (εμπορική) συμφωνία» μετά τη συνάντησή της με τον Τραμπ.