Σε μία κομβική πολιτική κίνηση, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι συνοδεύεται σήμερα από ηγέτες σημαντικών ευρωπαϊκών χωρών στην Ουάσινγκτον, με στόχο την ενίσχυση της διεθνούς υποστήριξης προς το Κίεβο.
Η αμερικανική ηγεσία, υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, πιέζει για αποδοχή εδαφικών και γεωπολιτικών παραχωρήσεων από την ουκρανική πλευρά, σε συνέχεια των επαφών του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η επίσκεψη λαμβάνει χώρα υπό τη βαριά σκιά νέων ρωσικών βομβαρδισμών κατά ουκρανικών πόλεων κατά τη διάρκεια της προηγούμενης νύχτας. Πρόκειται για την πρώτη συνάντηση αυτού του βεληνεκούς στον Λευκό Οίκο από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο κύριος άξονας των διαβουλεύσεων θα αφορά ενδεχόμενες εδαφικές παραχωρήσεις και εγγυήσεις ασφαλείας, με στόχο τον τερματισμό της πιο αιματηρής σύγκρουσης στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Ο πρόεδρος της Ουκρανίας μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο με τη Ρωσία σχεδόν αμέσως, αν το επιθυμεί, ή μπορεί να επιλέξει την συνέχιση της σύγκρουσης», σχολίασε ο Τραμπ μέσω αναρτήσεων στο Truth Social.
Ο ίδιος ξεκαθάρισε πως «δεν υπάρχει περίπτωση να ανακτηθεί η Κριμαία» ενώ έθεσε και όρια στην ένταξη της Ουκρανίας στο NATO, σημειώνοντας: «Μερικά πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ». Τόνισε επίσης τη σημασία της αυξημένης ευρωπαϊκής παρουσίας στον Λευκό Οίκο.
Στο πλευρό του Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον βρίσκονται σήμερα οι: Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, Φινλανδός πρόεδρος Αλεξάντερ Στουμπ, γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η πρώτη διμερής συνάντηση του Ζελένσκι με τον Τραμπ έχει προγραμματιστεί για τις 13:00 (τοπική ώρα), ακολουθούμενη από διευρυμένες συνομιλίες με τους Ευρωπαίους ηγέτες.
Κατά την άφιξή του, ο Ζελένσκι δήλωσε πως η Ουκρανία επιδιώκει να λήξει ο πόλεμος «γρήγορα και με αξιόπιστο τρόπο», επισημαίνοντας ωστόσο ότι «η ειρήνη θα πρέπει να έχει διάρκεια», σε αντίθεση με προηγούμενες ασταθείς συμφωνίες.
Εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η συνεργασία με ΗΠΑ και Ευρώπη θα οδηγήσει τη Ρωσία σε διαπραγματεύσεις για ουσιαστική ειρήνη, ευχαριστώντας τον Αμερικανό πρόεδρο για την πρωτοβουλία της συνάντησης.
Παρά τις κατά καιρούς διαφοροποιήσεις του Τραμπ απέναντι στον Πούτιν, ο Αμερικανός πρόεδρος διατηρεί σκληρή στάση έναντι του Κιέβου, αναμένοντας από την Ουκρανία την αποδοχή συγκεκριμένων εδαφικών παραχωρήσεων, θέση που ο Ζελένσκι απορρίπτει επί του παρόντος.
Ανώτερος αξιωματούχος με γνώση των πρόσφατων τηλεφωνικών διαβουλεύσεων ανέφερε ότι πέραν της Κριμαίας, ο Τραμπ τάσσεται υπέρ της ρωσικής απαίτησης να παραδοθούν στο Κρεμλίνο οι πλήρεις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, αλλά και να παγώσει η γραμμή μετώπου στις περιφέρειες Χερσώνα και Ζαπορίζια.
Υπενθυμίζεται ότι η Ρωσία έχει ανακοινώσει την προσάρτηση αυτών των περιοχών, χωρίς πάντως να τις ελέγχει απόλυτα.
Στις συνομιλίες της Αλάσκας, σύμφωνα με τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, η ρωσική πλευρά φέρεται να προσέφερε ορισμένες εδαφικές «παραχωρήσεις», ωστόσο ο διάλογος επικεντρώθηκε κυρίως στο ζήτημα του Ντονέτσκ.
Ένα ακόμα νευραλγικό θέμα των διαπραγματεύσεων αποτελεί η απόδοση εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία. Ο Τραμπ αναφέρθηκε σε ένα σχήμα εγγυήσεων παρεμφερές με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, εκτός του θεσμικού πλαισίου της Συμμαχίας, το οποίο, σύμφωνα με τη ρωσική πλευρά, συνιστά απειλή για την ίδια τη ρωσική ασφάλεια.
Ο Μακρόν γνωστοποίησε ότι οι Ευρωπαίοι θα επιδιώξουν να αποσαφηνίσουν το εύρος συμμετοχής της Αμερικής σε τυχόν νέες συμφωνίες ασφαλείας. Η ρητορική του Τραμπ αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο τριμερούς συνόδου κορυφής με Πούτιν και Ζελένσκι, «αν όλα πάνε καλά» κατά τη σημερινή του συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο.