Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα πρόταση για τη μερική αναστολή της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ στον τομέα του εμπορίου, καθώς και την επιβολή στοχευμένων κυρώσεων κατά μελών της ισραηλινής κυβέρνησης και προσώπων που συνδέονται με βίαιες ενέργειες στη Δυτική Όχθη. Η ανακοίνωση πραγματοποιήθηκε από την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ, Κάγια Κάλας, στις Βρυξέλλες.
Όπως υπογράμμισε η κ. Κάλας, «ο στόχος δεν είναι να τιμωρηθεί το Ισραήλ, αλλά να βελτιωθεί η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα». Η πρόταση προβλέπει την αναστολή βασικών διατάξεων της Συμφωνίας για το εμπόριο, καθιστώντας τις εισαγωγές αγαθών από το Ισραήλ στην ΕΕ υπόχρεες δασμών όπως ισχύουν με κάθε άλλη τρίτη χώρα που δεν διαθέτει εμπορική συμφωνία με την Ένωση.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγείται την αναστολή της διμερούς στήριξης προς το Ισραήλ, με μοναδικές εξαιρέσεις τη χρηματοδότηση της ισραηλινής κοινωνίας των πολιτών και του Yad Vashem.
Η απόφαση αυτή επηρεάζει τα μελλοντικά ετήσια κονδύλια για την περίοδο 2025-2027, καθώς και τα υφιστάμενα προγράμματα θεσμικής συνεργασίας και δράσεις στο πλαίσιο του μηχανισμού περιφερειακής συνεργασίας ΕΕ-Ισραήλ.
Η εφαρμογή της πρότασης απαιτεί έγκριση από το Συμβούλιο της ΕΕ με ειδική πλειοψηφία. Η Επιτροπή κατέληξε στα συμπεράσματα αυτά μετά από επανεξέταση της συμμόρφωσης του Ισραήλ με το Άρθρο 2 της Συμφωνίας Σύνδεσης, κρίνοντας ότι οι ενέργειες της ισραηλινής κυβέρνησης συνιστούν παραβίαση βασικών διατάξεων περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατικών αρχών. Το εύρημα αυτό δίνει στην ΕΕ δικαίωμα μονομερούς αναστολής της Συμφωνίας.
Η απόφαση βασίζεται στην «ταχέως επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα», όπως περιγράφεται, ως συνέπεια της ισραηλινής στρατιωτικής επέμβασης, του αποκλεισμού ανθρωπιστικής βοήθειας και της επέκτασης των εποικισμών στην περιοχή E1 της Δυτικής Όχθης. Οι εξελίξεις αυτές, σύμφωνα με την ΕΕ, υπονομεύουν σοβαρά τη λύση των δύο κρατών.
Εκτός των παραπάνω, η Επιτροπή εισηγείται την επιβολή κυρώσεων στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Καθεστώτος Κυρώσεων της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, εστιάζοντας σε δύο εξέχοντα μέλη της ισραηλινής κυβέρνησης: τον υπουργό Εθνικής Ασφάλειας, Ίταμαρ Μπεν Γκβιρ, και τον υπουργό Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριτς. Οι κυρώσεις θα επεκταθούν σε τρία άτομα και έξι οντότητες που συνδέονται με βιαιοπραγίες εποίκων, καθώς και σε δέκα μέλη του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.
Για την υιοθέτηση των κυρώσεων απαιτείται ομοφωνία στο Συμβούλιο της ΕΕ. Μέχρι σήμερα, στη σχετική λίστα φιγουράρουν εννέα άτομα και πέντε οντότητες για βίαιο εξτρεμισμό στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, αλλά και για την παρεμπόδιση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Ισραήλ, αντιπροσωπεύοντας το 32% του συνολικού του εξωτερικού εμπορίου αγαθών για το 2024. Αντιστρόφως, το Ισραήλ κατατάσσεται στην 31η θέση μεταξύ των εμπορικών εταίρων της ΕΕ. Το συνολικό εμπόριο αγαθών μεταξύ των δύο πλευρών εκτιμάται σε περίπου 42,6 δισ. ευρώ το 2024.
Οι εισαγωγές της ΕΕ από το Ισραήλ διαμορφώθηκαν σε 15,9 δισ. ευρώ με κύρια προϊόντα τα μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών (7 δισ. ευρώ, 43,9%), τα χημικά (2,9 δισ. ευρώ, 18%) και άλλα μεταποιημένα αγαθά (1,9 δισ. ευρώ, 12,1%).
Οι εξαγωγές της ΕΕ προς το Ισραήλ έφτασαν τα 26,7 δισ. ευρώ, με μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών να αποτελούν τη μερίδα του λέοντος (11,5 δισ., 43%), ακολουθούμενα από χημικά (4,8 δισ., 18%) και άλλα μεταποιημένα προϊόντα (3,1 δισ., 11,7%).
Σε επίπεδο υπηρεσιών, το εμπορικό ισοζύγιο για το 2023 ανήλθε στα 25,6 δισ. ευρώ (οι εισαγωγές της ΕΕ διαμορφώθηκαν στα 10,5 δισ. και οι εξαγωγές στα 15,1 δισ. ευρώ). Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μέτρα της Επιτροπής δεν επηρεάζουν το εμπόριο υπηρεσιών.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε σε σχετική δήλωση: «Τα φρικιαστικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στη Γάζα σε καθημερινή βάση πρέπει να σταματήσουν. Πρέπει να υπάρξει άμεση κατάπαυση του πυρός, απεριόριστη πρόσβαση για όλη την ανθρωπιστική βοήθεια και απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς. Η ΕΕ παραμένει ο μεγαλύτερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας και αταλάντευτος υπέρμαχος της λύσης των δύο κρατών.
Αντικατοπτρίζοντας αυτές τις δεσμεύσεις αρχής και λαμβάνοντας υπόψη τις σοβαρές πρόσφατες εξελίξεις στη Δυτική Όχθη, προτείνουμε να ανασταλούν οι εμπορικές παραχωρήσεις με το Ισραήλ, να επιβληθούν κυρώσεις σε εξτρεμιστές υπουργούς και βίαιους εποίκους και να ανασταλεί η διμερής στήριξη προς το Ισραήλ, χωρίς να επηρεαστεί το έργο μας με την ισραηλινή κοινωνία των πολιτών ή το Yad Vashem.»
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
