Το Ισραήλ και η Χαμάς κατέληξαν σε συμφωνία για την πρώτη φάση του σχεδίου ειρήνευσης που πρότεινε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο την επίτευξη εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας. Η συμφωνία περιλαμβάνει την απελευθέρωση ομήρων από τη Χαμάς με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους, αποτελώντας ένα κρίσιμο βήμα προς τον τερματισμό της πολεμικής σύγκρουσης που διαρκεί πάνω από δύο χρόνια.
Η ανακοίνωση της συμφωνίας έγινε μετά από έμμεσες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο, ενώ συμπίπτει με τη δεύτερη επέτειο της επίθεσης της Χαμάς στο ισραηλινό έδαφος, γεγονός που προκάλεσε την έναρξη του πολέμου. Ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι στο πλαίσιο της πρώτης φάσης θα απελευθερωθούν σύντομα όλοι οι όμηροι, ζωντανοί και νεκροί, ενώ τα ισραηλινά στρατεύματα θα επανέλθουν στη λεγόμενη κίτρινη γραμμή στη Γάζα, σύμφωνα με Ισραηλινό αξιωματούχο.
Η Χαμάς επιβεβαίωσε τη συμφωνία για τερματισμό του πολέμου, η οποία προβλέπει απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων και ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους. Παράλληλα, ζήτησε εγγυήσεις από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες για την πλήρη εφαρμογή της εκεχειρίας από το Ισραήλ.
Ωστόσο, παραμένουν αδιευκρίνιστα βασικά στοιχεία του σχεδίου, όπως το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής, η μορφή της μεταπολεμικής διακυβέρνησης της Γάζας και το μέλλον της Χαμάς. Δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί ποιος θα αναλάβει τη διακυβέρνηση της Γάζας μετά τον πόλεμο, καθώς τόσο το Ισραήλ όσο και διεθνείς παράγοντες αποκλείουν τη συμμετοχή της Χαμάς.
Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει πιθανό ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή, υπό την προϋπόθεση σημαντικών μεταρρυθμίσεων. Η ισραηλινή κυβέρνηση αναμένεται να εγκρίνει τη συμφωνία, ενώ διαδικαστικά ζητήματα και χρονοδιαγράμματα βρίσκονται ακόμη υπό διαπραγμάτευση.
Σύμφωνα με πηγές, η Χαμάς θα απελευθερώσει τους 20 εν ζωή ομήρους που κρατά, 72 ώρες μετά την έναρξη της εκεχειρίας, ενώ οι σοροί των νεκρών ομήρων θα παραδίδονται σταδιακά με την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων. Παράλληλα, το Ισραήλ θα απελευθερώσει περίπου 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 200 καταδικασμένων σε ισόβια.
Η Χαμάς έχει ήδη παραδώσει τους καταλόγους των ομήρων και των κρατουμένων που ζητά να απελευθερωθούν. Η διαδικασία προβλέπει την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων στη συμφωνημένη γραμμή εντός 24 ωρών από την έγκριση της συμφωνίας, ξεκινώντας τότε η αντίστροφη μέτρηση για την απελευθέρωση των ομήρων.
Ο Λευκός Οίκος εκτιμά ότι οι πρώτοι όμηροι θα αρχίσουν να απελευθερώνονται τη Δευτέρα. Παράλληλα, αναμένεται αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα, με 400 έως 600 φορτηγά ημερησίως να εισέρχονται στην περιοχή, σύμφωνα με Ισραηλινές και Παλαιστινιακές πηγές.
Ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να επισκεφθεί σύντομα την Αίγυπτο, ενώ ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει προσκαλέσει τον Τραμπ να μιλήσει στο ισραηλινό κοινοβούλιο. Η επόμενη φάση του σχεδίου προβλέπει τη δημιουργία διεθνούς επιτροπής με επικεφαλής τον Τραμπ και τη συμμετοχή του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, για τη μεταπολεμική διακυβέρνηση της Γάζας.
Προκλήσεις και αβεβαιότητες
Η επιτυχής εφαρμογή της συμφωνίας θα αποτελέσει σημαντικό επίτευγμα για τον Τραμπ σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο, παραμένουν ανοιχτά ζητήματα, όπως η άρνηση της Χαμάς να συζητήσει τον αφοπλισμό της όσο το Ισραήλ διατηρεί στρατεύματα στη Γάζα.
Επιπλέον, δεν έχει συμφωνηθεί ο μηχανισμός και το σαφές χρονοδιάγραμμα για την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων. Το Ισραήλ έχει περιορίσει τη στρατιωτική του δραστηριότητα στη Γάζα, χωρίς όμως να διακόψει πλήρως τους βομβαρδισμούς.
Αραβικές χώρες τονίζουν ότι το σχέδιο θα πρέπει να οδηγήσει στη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, κάτι που ο Νετανιάχου απορρίπτει κατηγορηματικά. Η Χαμάς δηλώνει πως θα παραδώσει τη διακυβέρνηση της Γάζας μόνο σε παλαιστινιακή τεχνοκρατική κυβέρνηση υπό την Παλαιστινιακή Αρχή, με τη στήριξη αραβικών και μουσουλμανικών κρατών, απορρίπτοντας ρόλο για τον Μπλερ ή διακυβέρνηση από το εξωτερικό.
Σημαντικές προκλήσεις εντοπίζονται και στη λίστα των Παλαιστινίων που ζητά να απελευθερωθούν η Χαμάς, η οποία περιλαμβάνει γνωστά στελέχη όπως ο Μαρουάν Μπαργούτι και ο Άχμεντ Σάαντατ, καταδικασμένους σε πολλαπλά ισόβια για επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών.
Πηγή: BusinessDaily.gr