Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποίησε ότι και τα 19 κράτη-μέλη που συμμετέχουν στον μηχανισμό χαμηλότοκων δανείων SAFE για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας υπέβαλαν έγκαιρα τα εθνικά τους σχέδια επενδύσεων.
Η προθεσμία για την κατάθεση των σχεδίων έληξε στις 30 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με μήνυμα του Επιτρόπου Άμυνας, Άντριους Κουμπίλιους, στο «Χ», 15 από τα 19 κράτη-μέλη συμπεριέλαβαν την Ουκρανία στα εθνικά τους σχέδια, με επενδύσεις συνολικής αξίας «δισεκατομμυρίων».
Ο αρμόδιος εκπρόσωπος της Επιτροπής, Τομάς Ρενιέ, τόνισε ότι «για λόγους εμπιστευτικότητας» δεν αποκαλύπτονται οι χώρες που δεν συμπεριέλαβαν την Ουκρανία, ενώ δεν προσδιόρισε το ακριβές ποσό στήριξης προς το Κίεβο από τα δάνεια του SAFE. Η Επιτροπή αναμένεται να αξιολογήσει τα εθνικά σχέδια πριν το τέλος του έτους, βάσει των όρων του σχετικού κανονισμού. Εφόσον η αξιολόγηση είναι θετική, θα ζητηθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ η έγκριση κάθε σχεδίου, ώστε να ακολουθήσει η πρώτη εκταμίευση, που αντιστοιχεί έως και στο 15% των εγκεκριμένων δανείων ανά χώρα.
Σε σχέση με τη συμμετοχή τρίτων χωρών στα δάνεια του SAFE, ο Τομάς Ρενιέ επιβεβαίωσε ότι δεν επετεύχθη συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ οι διαπραγματεύσεις με τον Καναδά «προχωρούν πολύ καλά» και ενδέχεται να υπάρξει σύντομα συμφωνία. Οι διαπραγματεύσεις αποσκοπούν στη δυνατότητα συμμετοχής τρίτων χωρών σε κοινά αμυντικά έργα, με ποσοστό άνω του 35%.
Σχετικά με το ενδεχόμενο ένταξης της Τουρκίας στα προγράμματα του SAFE, ο Τ. Ρενιέ επισήμανε ότι «σύμφωνα με τον κανονισμό, όλες οι τρίτες χώρες μπορούν να συμμετάσχουν έως και 35% στα εθνικά σχέδια». Ωστόσο, υπογράμμισε πως «ο κανονισμός είναι σαφής ως προς την προστασία των συμφερόντων των κρατών-μελών και της ΕΕ συνολικά», γεγονός που επιτρέπει τον περιορισμό της συμμετοχής τρίτων χωρών αν κριθεί απαραίτητο.
Τα 19 κράτη-μέλη που έχουν αιτηθεί δάνεια από το SAFE είναι: Ελλάδα, Κύπρος, Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Εσθονία, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Φινλανδία και Δανία.
Η Ελλάδα έχει αιτηθεί δάνεια ύψους 1,2 δισ. ευρώ από το SAFE, με την Επιτροπή να εγκρίνει ήδη ένα πρώτο ποσό 787,67 εκατ. ευρώ.