Οι Συμφωνίες του Αβραάμ και το νέο γεωπολιτικό τοπίο στη Μέση Ανατολή βρέθηκαν στο επίκεντρο συζήτησης στο πλαίσιο του συνεδρίου «Αθήνα: Διάλογοι για την Πολιτική – Athens Policy Dialogues», που πραγματοποιήθηκε στις 4 και 5 Δεκεμβρίου 2025 στην Αθήνα. Το συνέδριο διοργανώθηκε από το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και την εφημερίδα Το Βήμα.
Στη συζήτηση, που συντόνισε η Οντίν Λιναρδάτου της εφημερίδας Το Βήμα, αναλύθηκαν οι πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή μετά τη Γάζα και ο ρόλος της Δύσης στη διαμόρφωση του νέου περιβάλλοντος.
Ο Faisal Abbas, Αρχισυντάκτης του Arab News, τόνισε τη σημασία των «Συνθηκών Τραμπ» και επισήμανε ότι το ζήτημα στη Μέση Ανατολή είναι κυρίως εδαφικό και όχι ιδεολογικό ή θρησκευτικό. Υπογράμμισε επίσης τον ρόλο των ΗΠΑ και συγκεκριμένα του πρώην προέδρου Τραμπ, ενώ ανέδειξε τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας ως εταίρου της Σαουδικής Αραβίας και πιθανού διαμεσολαβητή για λύση δύο κρατών.
Ο Gregoire Roos, Διευθυντής στο Chatham House, ανέφερε πως η περιοχή λειτουργεί ως εργαστήριο μετασχηματισμών, με την Αίγυπτο και το Κατάρ να αναδεικνύονται σε ηγετικές δυνάμεις. Επισήμανε ότι η ΕΕ έχει απουσιάσει από τις εξελίξεις, παρά τους διαθέσιμους πόρους, ενώ η οικονομική συνεργασία εξελίσσεται ανεξάρτητα από την πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων.
Ο Yoel Guzansky, Senior Fellow στο Institute for National Security Studies (INSS), σημείωσε πως οι Συμφωνίες του Αβραάμ παραμένουν ενεργές, παρά τις συγκρούσεις, και ότι οι συνεργασίες μεταξύ Ισραήλ, Μαρόκου και ΗΑΕ βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Τόνισε όμως τις δυσκολίες εφαρμογής των συμφωνιών και την αβεβαιότητα ως προς τη συμβολή των αραβικών κρατών στην ανοικοδόμηση της Γάζας.
Ο Mustafa Aydın, Πρόεδρος του International Relations Council της Τουρκίας, υπογράμμισε πως οι αμερικανικές πρωτοβουλίες στη Μέση Ανατολή έχουν περάσει από διάφορες φάσεις και σήμερα χαρακτηρίζονται από έλλειψη ενιαίου σχεδίου. Ανέδειξε το ρόλο νέων και παλαιότερων ισχυρών παικτών, όπως η Τουρκία, το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, επισημαίνοντας ότι το τοπίο είναι πιο σύνθετο και ασταθές από ποτέ.
Ο Σωτήρης Ρούσσος, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, επισήμανε ότι οι Συμφωνίες του Αβραάμ δεν κατάφεραν να καταστήσουν τη Μέση Ανατολή ασφαλέστερη, καθώς το Παλαιστινιακό παραμένει ανοιχτό και κρίσιμο ζήτημα. Τόνισε την ανάγκη πολιτικής λύσης με έναν ευρύτατα αποδεκτό Παλαιστίνιο ηγέτη και τη σημασία του Ιράν ως παράγοντα σταθερότητας ή αποσταθεροποίησης στην περιοχή.
Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Ρούσσος επεσήμανε τη στρατηγική του Ισραήλ για δημιουργία ουδέτερων ζωνών, που υπονομεύει τη σταθερότητα, ενώ αναφέρθηκε στην ανάγκη η Ελλάδα να ενισχύσει τις σχέσεις της με χώρες της περιοχής ώστε να αποφύγει περαιτέρω απομόνωση.
Περισσότερες πληροφορίες για το συνέδριο και τις εργασίες του διατίθενται στην επίσημη ιστοσελίδα του συνεδρίου.