Νέες μεθόδους που συνδυάζουν την απάτη και το ξέπλυμα χρήματος με τη χρήση πιστωτικών καρτών και POS, μέσω χρηματιστηριακών καθώς και με φυσικά πρόσωπα ή εταιρίες που λειτουργούν ως «βαποράκια» εντόπισε η Αρχή Καταπολέμησης Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.
Σε ειδική έκθεσή της η Αρχή για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, καταγράφει τις συνήθεις περιπτώσεις που έχει εντοπίσει από τις έρευνές της και ενημερώνει τους αρμόδιους φορείς που εμπλέκονται, προκειμένου να λάβουν τα μέτρα τους, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα και να προλαμβάνονται παρόμοια φαινόμενα, με την εφαρμογή μέτρων δέουσας επιμέλειας.
Τονίζεται πως οι μέθοδοι που καταγράφονται προκύπτουν μέσα από πραγματικά περιστατικά που εντοπίστηκαν από την ελεγκτική δραστηριότητα της Αρχής.
Πληρωμές με πιστωτικές μέσω POS
Η απάτη μέσω των πιστωτικών καρτών και των POS αποτελεί μία απλή διαδικασία και στοχεύει στην εξαπάτηση των τραπεζών. Συντελείται μέσω της έκδοσης πιστωτικών καρτών και της χρήσης της λειτουργίας POS και λαμβάνει χώρα σε δύο στάδια και σε τουλάχιστον δύο χώρες.
Σύμφωνα με την έκθεση της Αρχής, οι δράστες, αρχικά, είτε χρησιμοποιούν πλαστά έγγραφα, είτε «μπροστινούς», για να εκδώσουν πιστωτικές κάρτες. Στη συνέχεια, σε άλλη χώρα, μέλη του ίδιου κυκλώματος, μετέρχονται τις ίδιες μεθόδους για να ιδρύσουν «εικονικές» εταιρίες (shell companies).
Στο τελευταίο στάδιο τα μέλη του κυκλώματος χρησιμοποιούν τις πιστωτικές κάρτες, που έχουν εκδοθεί παράνομα, και πραγματοποιούν αγορές από τις εικονικές εταιρίες μέσω POS.
Η επιτυχία της προαναφερόμενης απάτης, σημειώνει η Αρχή, έγκειται στο γεγονός ότι χρησιμοποιούνται υπηρεσίες που παρέχονται μεταξύ διαφορετικών χωρών και η εναλλαγή των προσώπων και εταιρειών σε περίπτωση εντοπισμού τους από τις Αρχές.
Σε παραλλαγή της μεθόδου οι δράστες απλά εκδίδουν με απατηλές ή/και όχι μεθόδους πιστωτικές κάρτες σε κάποιες χώρες και πραγματοποιούν αγορές ή αναλήψεις μετρητών σε άλλες χώρες.
Επιπλέον, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι μεταξύ των χωρών οι χρεώσεις πιστωτικών καρτών από αγορές ή αναλήψεις δεν ενημερώνονται άμεσα, υπερβαίνουν το επιτρεπτό όριο της κάρτας.
Τα «καμπανάκια»
Οι δείκτες κινδύνου της εν λόγω απάτης, σύμφωνα με την Αρχή είναι οι ακόλουθοι:
- Πολλαπλές ολοκληρώσεις προεγκρίσεων αγορών με POS από κάρτες συγκεκριμένου ατόμου, απουσίας άλλων πελατών.
- Οι εταιρείες στις οποίες πραγματοποιούνται οι αγορές είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους.
- Οι βασικές δραστηριότητες των εταιρειών είναι στη διαχείριση ξενοδοχείων, ακινήτων και ενοικιάσεις αυτοκινήτων.
- Πραγματοποιούν πολυάριθμες και διαδοχικές συναλλαγές με κάρτες εξωτερικού ιδίων δικαιούχων που πραγματοποιούνται
την ίδια μέρα σε διαφορετικούς εμπόρους που απέχουν σημαντικά μεταξύ τους.
Οι απάτες μέσω χρηματιστηριακών εταιρειών
Για τη διενέργεια απάτης και ξεπλύματος χρήματος χρησιμοποιούνται ως «όχημα» και χρηματιστηριακές εταιρείες. Η έκθεση της Αρχής Καταπολέμησης Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, αναφέρει πως οι δράστες έχουν χρησιμοποιήσει χρηματιστηριακή εταιρία για τη μεταφορά χρημάτων και τη νομιμοποίησή κεφαλαίων που ενδεχομένως προέρχονται από εγκληματική δραστηριότητα.
Ειδικότερα, συγκεκριμένοι αλλοδαποί πελάτες μεταφέρουν απευθείας χρηματικά ποσά στους λογαριασμούς της χρηματιστηριακής προκειμένου στη συνέχεια να «παίξουν» παράγωγα επί συναλλάγματος με τη χρήση συμβολαίων επί της διαφοράς (Contract For Differences – CFDs).
Οι εν λόγω πελάτες, που αποτελούν και τους μοναδικούς πελάτες της χρηματιστηριακής, πραγματοποιούν πολυάριθμες συναλλαγές σε CFDs και για κάθε συναλλαγή φέρεται να πληρώνουν υπέρογκες προμήθειες προς την χρηματιστηριακή.
Στη συνέχεια, η χρηματιστηριακή μεταφέρει τις χρεώσεις των προμηθειών σε εξωχώρια εταιρία, που μέσω του ηλεκτρονικού της συστήματος διαβίβασης εντολών πραγματοποιούνται οι συναλλαγές σε CFDs.
Λόγω των υπέρογκων προμηθειών, το αρχικό κεφάλαιο των πελατών σταδιακά εξαϋλώνεται και όλοι τους χάνουν σχεδόν το σύνολο του κεφαλαίου τους σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι πελάτες που συναινούν στο υπέρογκο ύψος προμήθειας για κάθε συναλλαγή φαίνεται ότι γνωρίζουν ή ότι ανέχονται το μηχανισμό που έχει στηθεί, σημειώνει η Αρχή.
Οι ύποπτες ενδείξεις
Τέσσερα είναι τα σημάδια κινδύνου που προδίδουν τις συγκεκριμένες συναλλαγές και οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους οι αρμόδιες αρχές. Ειδικότερα:
- Αλλοδαποί πελάτες παίζουν μέσω χρηματιστηριακής εταιρείας, μικρού μεγέθους, που εδρεύει στη χώρα μας.
- Ο ελάχιστος αριθμός πελάτων σε μία χρηματιστηριακή, που παρουσιάζουν το ίδιο επενδυτικό μοτίβο.
- Η υψηλή προμήθεια ανά συναλλαγή.
- Η μεταφορά χρημάτων από αλλοδαπό τραπεζικό ίδρυμα για να παιχτούν μέσω της χώρας μας.
Οι «μεταφορείς παράνομου χρήματος» ή Money mules
Όπως εξηγεί η Αρχή, «μεταφορείς παράνομου χρήματος» είναι φυσικά πρόσωπα ή εταιρείες που χρησιμοποιούν κυρίως τραπεζικούς λογαριασμούς για να δέχονται χρήματα που αποτελούν προϊόν εγκληματικών ενεργειών, με συνηθέστερο έγκλημα αυτό της απάτης.
Επιπλέον, μπορεί οι μεταφορείς, για τη διακίνηση των παράνομων κεφαλαίων, να ενεργοποιούν και να χρησιμοποιούν λογαριασμούς σε εταιρίες κρυπτονομισμάτων, παροχής υπηρεσιών στοιχήματος, και σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες μεταφορών κεφαλαίων.
Σε πολλές περιπτώσεις ενδέχεται τα πρόσωπα, που τηρούν τους λογαριασμούς, να είναι ανύπαρκτα και να έχουν χρησιμοποιηθεί πλαστά έγγραφα ή να έχουν εξαγοραστεί στοιχεία/έγγραφα από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Τα χρήματα πιστώνονται στους λογαριασμούς των μεταφορέων με τους εξής τρόπους:
- απευθείας από λογαριασμούς θυμάτων,
- από άλλους λογαριασμούς μεταφορέων παράνομου χρήματος που τηρούνται στην χώρα μας ή στο εξωτερικό,
- από καταθέσεις μετρητών, και
- από μεταφορές μέσω λογαριασμών σε εταιρίες κρυπτονομισμάτων, στοιχήματος και άλλων ηλεκτρονικών πλατφορμών.
Στη συνέχεια ακολουθούν μία από τις παρακάτω διαδρομές:
- αναλαμβάνονται σε μετρητά,
- διακινούνται σε τρίτους μεταφορείς παράνομου χρήματος σε ελληνικούς ή αλλοδαπούς λογαριασμούς,
- μεταφέρονται σε εταιρίες αγοραπωλησιών κρυπτονομισμάτων, στοιχήματος και ηλεκτρονικών πλατφορμών πληρωμών, και
- μεταφέρονται σε λογαριασμούς της εγκληματικής οργάνωσης (Ε.Ο.) που χρησιμοποιεί το δίκτυο των μεταφορέων.
Τα συστήματα των μεταφορέων παράνομου χρήματος παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Τα εμπλεκόμενα πρόσωπα έχουν κοινά στοιχεία μεταξύ τους όπως αδυναμία δικαιολόγησης των συναλλαγών, εθνικότητα, παρόμοιο φορολογικό προφίλ, και παρόμοια συναλλακτική συμπεριφορά και κινήσεις χρηματικών ποσών.
- Συχνή εναλλαγή των μεταφορέων παράνομου χρήματος.
- Διεθνική παρουσία για την υποβοήθηση της απόκρυψης των χρηματοροών.
Οι δείκτες κινδύνου
Οι δείκτες κινδύνου που οφείλουν να ανιχνεύουν οι ασκούντες τη «δέουσα επιμέλεια» είναι οι εξής:
- Συναλλαγές που δεν δικαιολογούνται.
- Πολλές συνναλλαγές μικρών ποσών σε μικρό χρονικό διάστημα.
- Αιτήματα ακύρωσης εντολών
- Κατάτμηση χρηματικών ποσών.
- Αναλήψεις του συνόλου των χρημάτων που έχουν πιστωθεί στο λογαριασμό.
- Χρήση του λογαριασμού μόνο ως όχημα για τη μεταφορά ποσών.