Ποια τρόφιμα έβαλαν «φωτιά» στις τιμές, οι ανησυχίες του Υπ. Ανάπτυξης

Την ώρα που ο υπουργός Ανάπτυξης πιέζει την εφοδιαστική αλυσίδα προκειμένου να μη γίνουν αυξήσεις στις τιμές, ενώ επίκειται η εφαρμογή του κώδικα δεοντολογίας για τις ανακοινώσεις μείωσης τιμής, οι τιμές σε βασικά είδη όπως μοσχαρίσιο κρέας, καφές, κακάο και χυμοί ανεβαίνουν συμπαρασύροντας μια σειρά προϊόντα.

Οι διεθνείς πληθωριστικές πιέσεις που οδήγησαν σε αύξηση των τιμών σε ιστορικά ύψη φαίνεται να υποχωρούν λίγο τις τελευταίες ημέρες στα συγκεκριμένα προϊόντα. Ωστόσο, οι ανατιμήσεις σε μια σειρά προϊόντων έχουν περάσει στην ελληνική αγορά, στην οποία ισχύει το «ό,τι ανεβαίνει δεν ξαναπέφτει».

Σύμφωνα με το Trading Economics, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για τον καφέ Arabica έπεσαν κάτω από τα 4 δολάρια ανά λίβρα, φθάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο εβδομάδων, μετά την αύξηση των αποθεμάτων. Τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι τα αποθέματα καφέ arabica που παρακολουθούνται από το ICE, τα οποία μειώνονταν σταθερά από τις αρχές Ιανουαρίου, αυξήθηκαν κατά 2,1% σε 774.553 σακιά στις 19 Φεβρουαρίου, ανακάμπτοντας από το προηγούμενο χαμηλό εννεαμήνου των 758.514 σακιών. Ένας άλλος ανοδικός παράγοντας είναι το υψηλότερο ποσοστό της συγκομιδής καφέ της Βραζιλίας που έχει ήδη πωληθεί σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, αφήνοντας λιγότερη προσφορά διαθέσιμη προς πώληση. 

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το κακάο υποχώρησαν κάτω από τα 9.400 δολάρια ανά τόνο, πλησιάζοντας σε χαμηλό τριών μηνών, καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες για εξασθένηση της ζήτησης εν μέσω υψηλών τιμών ρεκόρ. Οι εταιρείες Hershey Co. και Mondelez International Inc. ανέφεραν ότι ενδέχεται να υπάρξουν περαιτέρω αυξήσεις των τιμών, καθώς οι σοκολατοβιομηχανίες παλεύουν με το διαρκώς υψηλό κόστος του κακάο. Από την πλευρά της προσφοράς, οι αγρότες κακάο στην Ακτή Ελεφαντοστού ανέφεραν πρόσφατα ότι οι προοπτικές συγκομιδής στα μέσα της σοδειάς φαίνονται φτωχές λόγω της μακράς περιόδου ξηρασίας. Το κακάο σημείωσε ιστορικό υψηλό πάνω από τα 12.600 δολάρια ανά τόνο τον Δεκέμβριο, κυρίως λόγω των προβλημάτων στις καλλιέργειες και των δυσμενών καιρικών συνθηκών στην Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάνα, οι οποίες παράγουν περίπου το 60% του παγκόσμιου κακάο. 

Ο χυμός πορτοκαλιού μειώθηκε κατά 178,52 USd/Lbs ή 35,88% από την αρχή του 2025, σύμφωνα με τις συναλλαγές σε ένα συμβόλαιο επί της διαφοράς (CFD) που παρακολουθεί την αγορά αναφοράς για το εν λόγω εμπόρευμα. Ιστορικά, ο χυμός πορτοκαλιού έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 589 τον Σεπτέμβριο του 2024.

Οι αυξήσεις στις τιμές του μοσχαριού που σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2024 κατά 5,7% οφείλονται ιδίως σε εξωγενείς παράγοντες, στους οποίους η ελληνική αγορά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη, καθώς περίπου το 80% των αναγκών σε μοσχαρίσιο κρέας καλύπτονται από εισαγωγές, ιδίως από τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ολλανδία, ενώ μόνο το 20% παράγεται στην Ελλάδα.

Οι ανατιμήσεις τον Ιανουάριο

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο πληθωρισμός των τροφίμων βρίσκεται στο καθησυχαστικό 0,1% για τον Ιανουάριο του 2025, κάτι που οφείλεται κυρίως στη μείωση τιμής του ελαιόλαδου.

Όμως υπάρχουν προϊόντα που έχουν μεγάλη άνοδο. Άλλα βρώσιμα έλαια 9,8%, σάλτσες-καρυκεύματα καταγράφουν αύξηση 6,9%, χυμοί φρούτων 6,1%, ψάρια νωπά 6%, σοκολάτες-προϊόντα σοκολάτας 5,9%, πουλερικά 2,1%, λαχανικά (γενικά) 2,1%, άλλα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής 1,8%, αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα) 1,8% και μοσχάρι 1,5%.

Οι τιμές τροφίμων τον Ιανουάριο

Μια ματιά στο e-καταναλωτής αρκεί για να διαπιστώσει κάποιος την κατάσταση που επικρατεί. Το μοσχαρίσιο κρέας στα σούπερ μάρκετ που συμμετέχουν στην πλατφόρμα ξεκινά από 8,95 ευρώ το κιλό η χαμηλότερη ποιότητα (λάπα) και φτάνει τα 14,60 ευρώ το κιλό.

Τώρα αν αναρωτηθεί κάποιος, γιατί ενώ οι τιμές αυτών των προϊόντων έχουν ανέβει, ο δείκτης της ΕΛΣΤΑΤ είναι τόσο χαμηλός στα τρόφιμα, μόλις 0,1%, είναι καθώς στη διαμόρφωσή του πολύ σημαντικό ρόλο παίζει το ελαιόλαδο (-3,8%). Οι τιμές του οποίου και έχουν υποχωρήσει αισθητά σε σύγκριση με πέρυσι, έτσι συγκρατείται ο πληθωρισμός στα τρόφιμα, αντισταθμίζοντας τις αυξήσεις σε άλλα προϊόντα.

Η πορεία των τιμών είχε διαφανεί από το 2024, όπου παρά το γεγονός ότι καταγράφηκε γενική μείωση στα σούπερ μάρκετ, αυτή προήλθε μόνο από τις προσφορές στα προϊόντα υγιεινής και τα καθαριστικά, ενώ στα τρόφιμα οι τιμές έμειναν ψηλά.

Πιο συγκεκριμένα, πάνω από τα 12 δισ. ευρώ αυξήθηκαν οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ το 2024, φτάνοντας τα 12,148  δισ. ευρώ, με αύξηση 2,6% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Οι τιμές υποχώρησαν κατά 0,2%, ενώ ο όγκος των πωλήσεων ήταν αυξημένος κατά 2,8%, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών Circana (πρώην IRI).

Την ίδια ώρα στα τρόφιμα οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται. Η αύξηση κατά 312 εκατ. ευρώ στην κατανάλωση στο 12μηνο προήλθε αποκλειστικά από τις πωλήσεις των τροφίμων, η αξία των οποίων σημείωσε άνοδο 3,6% στα 9,95 δισ., καθώς ο όγκος πωλήσεων ενισχύθηκε 2,8%, ενώ οι τιμές αυξήθηκαν 0,7%.

Σούπερ μάρκετ: Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε

Στο «πρέσινγκ» του υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου να κρατηθούν οι τιμές σε χαμηλά επίπεδα στελέχη του κλάδου των σούπερ μάρκετ απαντούν ότι «αυτό που μπορούν να κάνουν οι αλυσίδες των σούπερ μάρκετ το κάνουν και θα το κάνουν, όχι επειδή το ζητά ο υπουργός αλλά γιατί το χρειάζεται ο Έλληνας καταναλωτής και πρέπει να δώσουν δυνατότητα στον καταναλωτή είτε με προϊόντα χαμηλότερης τιμής είτε με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας να ικανοποιήσει τις ανάγκες του».

Όμως δεν είναι απεριόριστη αυτή η δυνατότητα. «Επομένως αν δεν βοηθήσει και το διεθνές περιβάλλον», όπως σημειώνουν, «θα είναι πάρα πολύ δύσκολο ίσως και αδύνατο».

Υπενθυμίζεται ότι τα σούπερ μάρκετ έχουν καθαρό περιθώριο κέρδους 1,8%, οπότε συμπιέζοντας και άλλο το περιθώριό τους υπάρχει ο φόβος να γυρίσουν ζημιογόνες οι αλυσίδες.