Με το «όπλο παρά πόδα» βρίσκονται οι κεντρικές τράπεζες για να εξουδετερώσουν τις πιθανές επιπτώσεις από τους δασμούς Τράμπ, καθώς οι περισσότερες είναι έτοιμες για μειώσεις επιτοκίων τους επόμενους μήνες.
Παρά το γεγονός ότι ακόμα δεν ξέρει κανείς ποιοι δασμοί και πως θα εφαρμοστούν, έχουν μέχρι στιγμής συμπιέσει τις προοπτικές ανάπτυξης παντού και έχουν αυξήσει τον κίνδυνο μιας αμερικανικής ύφεσης. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου έχει ήδη προβλέψει μείωση του διεθνούς εμπορίου φέτος, ενώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πρόκειται να μειώσει τις προοπτικές του για την παγκόσμια ανάπτυξη αυτή την εβδομάδα.
Όπως επισημαίνει το Bloomberg, οι περισσότεροι κεντρικοί τραπεζίτες προετοιμάζονται να μειώσουν το κόστος δανεισμού, προκειμένου να μετριάσουν τις χειρότερες επιπτώσεις, με τις προβλέψεις να δίνουν πτώση μισής μονάδας πριν από το τέλος του 2025, καθώς υπάρχει πάντα ο κίνδυνος των πληθωρικών πιέσεων που παραμένουν.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ εκεί αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη πρόκληση. Οι εισφορές που επέβαλε ο Λευκός Οίκος είναι πιθανό να αυξήσουν αυτόματα τις τιμές για τους Αμερικανούς καταναλωτές - ένα χτύπημα που ο πρόεδρος Τζερόμ Πάουελ δεσμεύτηκε να παρακολουθεί στενά σε ομιλία του την περασμένη Τετάρτη. Ο κίνδυνος εκεί είναι ένας λόγος για τον οποίο δεν προβλέπεται μεγάλη χαλάρωση στις ΗΠΑ.
Αντίστοιχα οι παγκόσμιοι ομόλογοι του Πάουελ θα παρακολουθούν τα αντίμετρα και την κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου για να μετρήσουν την απειλή επανεμφάνισης του πληθωρισμού στις δικές τους οικονομίες. Οι όποιες επιπτώσεις στις τιμές «θα γίνουν σαφέστερες μόνο με την πάροδο του χρόνου», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ.
Τι θα κάνουν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες
FED
Με το ανώτατο όριο επιτοκίων στο 4,5% το Bloomberg προβλέπει πως μέχρι το τέλος του 2025 θα έχει πέσει στο 4,25%. Οι επιθετικοί δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ θέτουν υπό αμφισβήτηση την πολιτική της Fed το 2025. Η αβεβαιότητα για το πώς θα αντιδράσει η οικονομία στους δασμούς έχει ήδη επηρεάσει το καταναλωτικό και επιχειρηματικό κλίμα, και πλέον, οι οικονομολόγοι ανησυχούν ότι η νέα πολιτική θα επιβραδύνει την ανάπτυξη και θα αυξήσει τον πληθωρισμό, έστω και προσωρινά.
Η Fed, μπορεί να κληθεί να επιλέξει μεταξύ της περαιτέρω μείωσης των επιτοκίων για την τόνωση της οικονομίας ή της παραμονής τους σε αναμονή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (ή ακόμη και της αύξησής τους) για να καταπολεμήσει την έξαρση των πιέσεων στις τιμές. Προς το παρόν, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής παραμένουν στη στάση «αναμονής» που κράτησαν στις αρχές του έτους, καθώς αξιολογούν τα εισερχόμενα οικονομικά στοιχεία.
ΕΚΤ
Με το επιτόκιο να βρίσκεται στο 2,25%, το Bloomberg βλέπει να πέφτει στο 1,75% μέχρι το τέλος του έτους, με την επόμενη κίνηση της ΕΚΤ να αναμένεται τον Ιούνιο. Όπως σημειώνει, παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ, με τρεις ακόμα κινήσεις να αναμένονται μέχρι το τέλος του 2025. Ωστόσο παραμένουν τα ερωτηματικά, καθώς οι ανακοινώσεις του Τραμπ για τους δασμούς συνεχίζουν να προκαλούν χάος στις αγορές και την παγκόσμια οικονομία.
Για την Ευρώπη, οι δασμοί-αν δεν αμβλυνθούν- φαίνεται ότι θα διαβρώσουν την ισχνή ανάπτυξη που είχαν προβλέψει οι αναλυτές για το 2025, παρά τη βοήθεια που βρίσκεται καθ' οδόν από εκατοντάδες δισ ευρώ γερμανικών δαπανών για υποδομές και από το ReArm Europe. Αλλά εν τω μεταξύ, η οικονομική αδυναμία είναι πιθανό να επιβαρύνει τον πληθωρισμό που ήδη οδεύει προς τον στόχο του 2% της ΕΚΤ εν μέσω ενδείξεων ότι οι κολλώδεις αυξήσεις στις τιμές των υπηρεσιών άρχισαν να υποχωρούν.
Κεντρική Τράπεζα Ιαπωνίας
Μέχρι 0,5% στοχεύει να φτάσει τα επιτόκια η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας, με το Bloomberg ωστόσο να προβλέπει ότι μπορεί να ανέβει έως και το 0,75%. Ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιαπωνίας, Καζούο Ουέντα, θα πρέπει αυτό το τρίμηνο να διακρίνει αν τα δασμολογικά μέτρα των ΗΠΑ δικαιολογούν μια σημαντική επανεξέταση της πορείας αύξησης των επιτοκίων.
Αφού η δασμολογική καταιγίδα Τραμπ σόκαρε τους φορείς χάραξης πολιτικής και τα στελέχη των επιχειρήσεων, η βασική εστίαση όσον αφορά την BOJ έχει μετατοπιστεί από το αν η τράπεζα θα αυξήσει το κόστος δανεισμού τον Μάιο στο αν μπορεί πράγματι να συνεχίσει τις αυξήσεις οποιαδήποτε στιγμή φέτος μετά την αύξηση του Ιανουαρίου.
Και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ποια θα είναι την επόμενη ημέρα η άποψη του Τραμπ για το γιέν. Στο πρόσφατο παρελθόν είχε κάνει λόγο για χειραγώγηση του νομίσματος. Ενώ το υπουργείο Οικονομικών έχει επανειλημμένα παρέμβει για να διορθώσει την υπερβολική υποτίμηση, αν το γεν αποδυναμωθεί, η BOJ θα μπορούσε να βρεθεί μεταξύ της πολιτικής πίεσης να αυξήσει το επιτόκιο για να το ενισχύσει και της προοπτικής αποδυνάμωσης της οικονομίας.
Bank of England
Το επιτόκιο αυτή τη στιγμή στην BoE είναι στο 4,5% με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο πως μπορεί να υποχωρήσει στο 3,75% μέχρι το τέλος του 2025, με τις αγορές να αναμένουν τουλάχιστον τρείς κινήσεις, αρχής γενομένης από τον Μάιο που θα έρθει η πρώτη πτώση.
Οι αξιωματούχοι της Τράπεζας της Αγγλίας, εξετάζουν τον αντίκτυπο των αμερικανικών δασμών, του «παγώματος« της αγοράς εργασίας και της πτώσης των τιμών της ενέργειας. Ο κεντρικός τραπεζίτης Andrew Bailey τόνισε την ανάγκη να κινηθεί προσεκτικά, με την κεντρική τράπεζα να βρίσκεται ανάμεσα στην αναζωπύρωση του πληθωρισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε μια στάσιμη οικονομία που είναι πιθανό να συγκρατηθεί περαιτέρω από τις εμπορικές εντάσεις.
Ενώ οι αξιωματούχοι είναι επιφυλακτικοί για τις εγχώριες πιέσεις στις τιμές και τους μισθούς, οι οικονομολόγοι λένε ότι οι δασμοί των ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποπληθωρίσουν την βρετανική οικονομία, εάν αποδυναμωθεί η παγκόσμια ζήτηση που μπορεί να οδηγήσει περισσότερα αγαθά στη Βρετανία με χαμηλότερες τιμές. Η αδυναμία του δολαρίου και η απροθυμία του Λονδίνου να προβεί σε αντίποινα στα μέτρα του Λευκού Οίκου μειώνουν επίσης τον κίνδυνο η εμπορική διαμάχη να πλήξει τον πληθωρισμό στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Κεντρική Τράπεζα του Καναδά
Με το παρόν επιτόκιο να βρίσκεται στο 2,75% η αγορά προβλέπει πως θα υποχωρήσει έως το 2,3% έως το τέλος του 2025, βλέποντας την Κεντρική Τράπεζα του Καναδά να προχωράει σε τουλάχιστον δύο πτώσεις επιτοκίων.
Η Τράπεζα του Καναδά διατήρησε τα επιτόκια στην τελευταία συνεδρίασή της, αφού μείωνε σταθερά το κόστος δανεισμού από τον περασμένο Ιούνιο, που ήταν στο 5%. Ο διοικητής της Τράπεζας Τιφ Μάκλεμ λέει ότι θέλει περισσότερες πληροφορίες για το πώς εξελίσσεται το μπαράζ δασμών και εμπορικών απειλών του Τραμπ. Η κεντρική τράπεζα προέβη στη σπάνια κίνηση να ρίξει τις βασικές οικονομικές προοπτικές της τον Απρίλιο, με τους αξιωματούχους να είναι επιφυλακτικοί στο να προσφέρουν μια ακριβή αίσθηση για το πώς θα εξελιχθούν οι τιμές εν μέσω της ταχέως μεταβαλλόμενης εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Ενώ η χώρα έχει σημειώσει καλή πρόοδο στον πληθωρισμό, τα βασικά μέτρα έχουν κολλήσει κοντά στην κορυφή της ζώνης στόχου της κεντρικής τράπεζας και οι αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι δεν μπορούν να αφήσουν το πιθανό σοκ των τιμών από τον εμπορικό πόλεμο να μετατραπεί σε διαρκή αύξηση των πιέσεων στις τιμές, περιορίζοντας τη δυνατότητά τους να μειώσουν τα επιτόκια για να στηρίξουν την οικονομία. Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της χώρας και η ασθενέστερη ανάπτυξη στην Αμερική θα έπληττε σκληρά τον Καναδά παράλληλα με τους δασμούς και τα αντίποινα. Οι οικονομολόγοι έχουν ήδη αρχίσει να μειώνουν τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη - οι αξιωματούχοι πρέπει να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν να περιμένουν για σαφήνεια ή αν θα καθορίσουν τη νομισματική πολιτική γνωρίζοντας ότι μπορεί να αναγκαστούν να αλλάξουν πορεία.
Κεντρική Τράπεζα της Κίνας
Έχοντας τρέχον αντίστροφο επιτόκιο ρέπος 7 ημερών στο 1,5%, το Bloomberg προβλέπει πως μπορεί να υποχωρήσει μέχρι το 1,2% έως το τέλος του 2025.
Η Κίνα έχει προαναγγείλει ότι θα τονώσει την οικονομία σε περίπτωση απροσδόκητων σοκ. Αυτό περιλαμβάνει τη μείωση του επιτοκίου ή του συντελεστή υποχρεωτικών αποθεματικών, ο οποίος καθορίζει το ποσό των μετρητών που πρέπει να θέσουν οι τράπεζες σε αποθεματικά. Οι τελευταίες δραστικές δασμολογικές κινήσεις του Τραμπ, οι οποίες σύμφωνα με τους οικονομολόγους θα μπορούσαν να μειώσουν την ανάπτυξη της Κίνας κατά περίπου 2 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, θα μπορούσαν να προκαλέσουν νομισματική χαλάρωση από την Κεντρική Τράπεζα της Κίνας.
Από την αρχή του έτους η κεντρική τράπεζα έχει θέσει ως προτεραιότητα την υπεράσπιση του γουάν. Οι σταθερές επιδόσεις της οικονομίας πιθανότατα συνέβαλαν επίσης στην καθυστέρηση της νομισματικής τόνωσης. Αυτή η στάση θα μπορούσε να αλλάξει σύντομα. Οι προσδοκίες αυξάνονται ότι η PBOC θα μπορούσε να μειώσει το RRR ήδη από αυτόν τον μήνα, μαζί με μια μείωση των επιτοκίων μέχρι το τέλος Ιουνίου.
Κεντρική Τράπεζα Ρωσία
Με το παρόν επιτόκιο στο 21%, το Bloomberg προβλέπει ότι θα υποχωρήσει έως το 16% μέχρι το τέλος του έτους. Αφού διατήρησε το βασικό της επιτόκιο στο υψηλό ρεκόρ του 21% καθ' όλη τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, η Τράπεζα της Ρωσίας δήλωσε ότι απαιτείται «μια μακρά περίοδος διατήρησης σφιχτών νομισματικών συνθηκών» για να επιστρέψει ο ετήσιος πληθωρισμός που σήμερα βρίσκεται στο 10% στο στόχο του 4% το 2026. Άφησε επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω αύξησης του βασικού επιτοκίου και προειδοποίησε για «υψηλούς» προπληθωριστικούς κινδύνους από τυχόν πρόωρη χαλάρωση.
Με το ρούβλι να ενισχύεται έναντι του δολαρίου εν μέσω των προσπαθειών του Τραμπ να μεσολαβήσει για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, η κεντρική τράπεζα σημείωσε ότι η επανεκτίμηση των γεωπολιτικών κινδύνων συνέβαλε στην προς τα κάτω προσαρμογή των προσδοκιών της αγοράς για τη μελλοντική πορεία του βασικού επιτοκίου.
Κεντρική τράπεζα της Αυστραλίας
Ο κύκλος χαλάρωσης της Κεντρική Τράπεζας της Αυστραλίας ξεκίνησε τελικά τον Φεβρουάριο, αν και η Διοικητής Michele Bullock έχει δηλώσει επιφυλακτική για περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων. Πάντως οι αγορές προβλέπουν πως θα υπάρξει ακόμα μια κίνηση τον Μάιο, και μέχρι το τέλος του έτους το επιτόκιο να έχει υποχωρήσει στο 3,35% από 4,1%, με τη συνολική πάντως χαλάρωση να είναι μικρότερη από των ομολόγων της.
Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχουν δύο κύριες αβεβαιότητες. Πρώτον, ο αντίκτυπος στον πληθωρισμό από τις δυνητικά υψηλές δημοσιονομικές δαπάνες σε μια χρονιά εκλογών και δεύτερον, οι επιπτώσεις στην οικονομία της Αυστραλίας που βασίζεται στις εξαγωγές από τους δασμούς του Τραμπ. Το τελευταίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν βαθύτερο κύκλο χαλάρωσης, με τις αγορές χρήματος να εκτιμούν τώρα μια καλή πιθανότητα για τέσσερις ακόμη μειώσεις επιτοκίων της RBA έως τον Δεκέμβριο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
