Τη θέση του ότι εάν ο Αμερικανός πρόεδρος Τράμπ υλοποιήσει την πρόθεσή του για την επιβολή δασμών 50% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, τότε η Ελλάδα - παρά το μικρότερο όγκο εξαγωγών σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες - κινδυνεύει να υποστεί σοβαρό πλήγμα, διατύπωσε ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, Συμεών Διαμαντίδης, επικεφαλής και διευθύνων σύμβουλος της ΔΙΟΠΑΣ ΑΕ, στη διάρκεια της εκδήλωση της Grant Thornton με θέμα «Thessaloniki 2030: The Future of Business, Innovation & Investment in Northern Greece».
Ωστόσο, ο κ. Διαμαντίδης επισήμανε ότι σε μια περίοδο που η γεωπολιτική αστάθεια, οι εμπορικοί πόλεμοι και οι δασμολογικές πολιτικές των παγκόσμιων υπερδυνάμεων διαμορφώνουν ένα ρευστό τοπίο στο διεθνές εμπόριο, «το ελληνικό εξαγωγικό θαύμα συνεχίζεται», τόνισε ο κ. Διαμαντίδης.
Το 2024, όπως είπε, οι εξαγωγές προϊόντων προσέγγισαν τα 50 δισ. ευρώ, ενώ αντίστοιχα οι υπηρεσίες σημείωσαν ισόποση εξαγωγική απόδοση και «έτσι είναι πλέον γεγονός ότι οι εξαγωγές της χώρας μας αγγίζουν τα 100 δισ. ευρώ, έχουν δηλαδή τριπλασιαστεί έναντι του 2009», τόνισε.
Οι Έλληνες εξαγωγείς «στάθηκαν όρθιοι μέσα σε κρίσεις - πανδημίας, ενέργειας, πολέμων - και κέρδισαν το στοίχημα της παγκόσμιας παρουσίας», είπε ο ίδιος και λέγοντας ότι το 20% των επιχειρήσεων πραγματοποιεί το 80% των εξαγωγών, επισήμανε ότι «αυτήν την ανισορροπία ο ΣΕΒΕ θέλει να την αλλάξει, ενισχύοντας την εξαγωγική δραστηριότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ώστε να μπουν και αυτές πιο δυναμικά στο διεθνές παιχνίδι».
Ο ίδιος αναφέρθηκε στα στρατηγικά έργα, όπως το logistics hub στη Θεσσαλονίκη και τη αναβάθμιση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης, αλλά και στο Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών του ΣΕΒΕ και τις Επαγγελματικές Ακαδημίες που, όπως είπε, «φέρνουν στην πρώτη γραμμή τη διασύνδεση παραγωγής - εκπαίδευσης - επιχειρηματικότητας». Ο στόχος είναι, όπως υπογράμμισε, να προετοιμαστούν τα μελλοντικά στελέχη για τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς, όπως αυτή διαμορφώνεται σε περιφέρειες με έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα».
Από το 2009 έως το 2024, οι εξαγωγές αγαθών στην Ελλάδα αυξήθηκαν από περίπου 18 δισ. ευρώ σε πάνω από 50 δισ. ευρώ, σχεδόν τριπλασιάζοντας την αξία τους και όπως τονίστηκε κάθε μονάδα αύξησης στις εξαγωγές αντιστοιχεί σε 0,25 μονάδες αύξησης του ΑΕ «Αν η Ελλάδα βρισκόταν το 2009 στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε επίπεδο εξαγωγών, το ΑΕΠ θα ήταν κατά έξι μονάδες υψηλότερο, δηλαδή περίπου 12 δισ. ευρώ περισσότερα, «κάτι που πιθανόν θα απέτρεπε την ανάγκη για τα σκληρά μέτρα και τα μνημόνια των προηγούμενων ετών», επισήμαναν οι προαναφερόμενοι.
Το εμπορικό έλλειμμα της χώρας έφτασε το 2024 τα 34 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά περίπου 2 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2023, αλλά όπως τόνισαν οι προαναφερόμενοι «η ισχυρή συμβολή του τομέα των υπηρεσιών μείωσε το συνολικό έλλειμμα στα 12 δισ. ευρώ». Ειδικότερα, οι εισαγωγές της χώρας επικεντρώνονται κυρίως σε κεφαλαιουχικά αγαθά, όπως μηχανήματα και πάγιο εξοπλισμό, που ενισχύουν την παραγωγική υποδομή και τη δυνατότητα μελλοντικής ανάπτυξης. Αντίθετα, οι εισαγωγές καταναλωτικών αγαθών που δεν συνοδεύονται από παραγωγική ενίσχυση αυξάνουν την εξάρτηση και το εμπορικό έλλειμμα, με αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο.
Πρωταγωνιστικοί κλάδοι και το πρώτο τρίμηνο φέτος
Ο κλάδος των τροφίμων και ποτών ξεχωρίζει με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 11,7% από το 2019 έως το 2024, καλύπτοντας σταθερά περίπου το 50% της συνολικής αξίας εξαγωγών. Μαζί με τους κλάδους των βιομηχανικών ειδών, των χημικών και του μηχανολογικού εξοπλισμού, συνθέτουν την πιο δυναμική και τεχνολογικά εξειδικευμένη πλευρά της ελληνικής εξωστρέφειας. Σημαντική άνοδος καταγράφεται και στις εξαγωγές μηχανημάτων, που αποτυπώνει την ανάγκη για εισαγωγή κεφαλαιουχικού εξοπλισμού προς ενίσχυση της παραγωγικής βάσης.
Το πρώτο τρίμηνο του 2025 καταγράφεται σημαντική αύξηση στις εξαγωγές τροφίμων και άλλων βασικών κατηγοριών, ενώ η μείωση 1,7% στο σύνολο οφείλεται κυρίως στην πτώση των εξαγωγών πετρελαιοειδών, όπως τονίστηκε.
Η ΕΕ παραμένει ο κύριος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας, απορροφώντας το 55% των εξαγωγών, ενώ το υπόλοιπο 45% κατευθύνεται σε τρίτες χώρες, με έντονη παρουσία στα Βαλκάνια, την Τουρκία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι πέντε βασικές αγορές είναι η Ιταλία, η Γερμανία, η Κύπρος, η Βουλγαρία και οι ΗΠΑ, με τις τελευταίες δύο να εμφανίζουν ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 12%.
Σχεδόν το 90% των εξαγωγών διακινείται οδικώς και μέσω θαλάσσης, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό των υποδομών logistics, με ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση του σιδηροδρομικού δικτύου, το οποίο σήμερα συμμετέχει μόλις κατά 1,5%-5% στην εξαγωγική διακίνηση.
Η πρόταση ΣΕΒΕ για...ανάσχεση απειλής των αμερικανικών δασμών
Όπως είπε, ο κ. Διαμαντίδης, η ελληνική εξαγωγική παρουσία στις ΗΠΑ φτάνει τα 2,41 δισ. ευρώ, με κυρίαρχα προϊόντα τα ελαιόλαδο, φέτα, αλουμίνιο, ψάρια και κρασί.« Αν και έχουμε σήμερα θετικό ισοζύγιο ύψους 290 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις ΗΠΑ, αυτό μπορεί να ανατραπεί άμεσα από μια μονομερή πολιτική της Αμερικής», επισήμανε.
Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε ότι ο ΣΕΒΕ, προνοώντας, έχει ήδη παρέμβει με συναντήσεις με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής, με στελέχη που βρίσκονται κοντά στον Αμερικανό πρόεδρο και τον επηρεάζουν, με την ελληνική διπλωματία στην Ουάσινγκτον και με άλλες στοχευμένες ενημερώσεις για τη σημασία των ελληνικών προϊόντων στην αμερικανική διατροφή και βιομηχανία. «Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι κάτι μπορεί να γίνει», επισήμανε ο ίδιος.
Οπως είπε ο κ. Διαμαντίδης, ενώ οι ΗΠΑ φλερτάρουν με νέους δασμούς, η Ευρώπη πρέπει να σταθεί ενιαία και στο πλαίσιο αυτό κατέθεσε την πρότασή του για διαπραγμάτευση που είναι η εξής: «Δασμοί 10% από τις ΗΠΑ - μηδενικοί από την Ε.Ε. Πρόκειται για μια έξυπνη διαπραγματευτική στάση που θα δώσει το αίσθημα νίκης στις ΗΠΑ, χωρίς να τιμωρήσει τους εξαγωγείς», τόνισε ο ίδιος και πρόσθεσε «αν δεν εξάγουμε τα προϊόντα μας, ποιος θα τα καταναλώσει; Η εσωτερική αγορά δεν φτάνει».
Αγορές στόχοι: Από Καναδά ως Κολομβία και Αυστραλία
Ο ΣΕΒΕ δεν περιμένει μόνο να αντιδράσει, αλλά διευρύνει τις αγορές για τα ελληνικά προϊόντα, σημείωσε ο πρόεδρος του φορέα και ενδεικτικά τόνισε ότι έχει προχωρήσει σε επαφές με Καναδά, Κολομβία, Αυστραλία, με στόχο τη γεωγραφική διαφοροποίηση και την απεξάρτηση από παραδοσιακές αγορές όπως η Ε.Ε., όπου και κατευθύνεται το 55% των ελληνικών προϊόντων.
Μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, τόνισε ότι ο φορέας δεν γιορτάζει απλά 50 χρόνια φέτος, αλλά επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του για άλλα 50, σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, όπου η εξωστρέφεια δεν είναι επιλογή, είναι αναγκαιότητα.
«Το μέλλον δεν ανήκει σε όσους απλώς προσαρμόζονται - ανήκει σε αυτούς που το διαμορφώνουν. Και το 2030 χτίζεται από σήμερα», επισήμανε από το βήμα της αποψινής εκδήλωσης της Grant Thornton με θέμα «Thessaloniki 2030: The Future of Business, Innovation & Investment in Northern Greece», ο διευθύνων σύμβουλός της, Βασίλης Καζάς, τονίζοντας ότι «η Βόρεια Ελλάδα δεν είναι απλώς παραγωγικός βραχίονας, αλλά καταλύτης για την εθνική ανάπτυξη».