Με φόντο πρόσφατα δημοσιεύματα και έρευνες για τις αιτίες της στεγαστικής κρίσης στην Ελλάδα, ο Σύνδεσμος Ανωνύμων Εταιρειών και Επιχειρηματικότητας (ΣΑΕΕ) επιχειρεί να αποκαταστήσει, όπως αναφέρει, την πραγματική εικόνα.
Σύμφωνα με τις θέσεις που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο του Συνδέσμου τον περασμένο Φεβρουάριο, και στηριζόμενες σε μελέτη της Τράπεζας Πειραιώς, η Golden Visa δεν είναι αιτία της κρίσης.
Αντίθετα, όπως επισημαίνεται, μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά στη συνολική προσπάθεια ανάταξης της αγοράς ακινήτων.
Η έλλειψη προσιτής στέγασης, σύμφωνα με την Επιτροπή Ακινήτων του ΣΑΕΕ, δεν μπορεί να αποδοθεί στο πρόγραμμα χορήγησης αδειών διαμονής σε επενδυτές. Η κατάσταση αποδίδεται κυρίως σε:
- Τη μεταβολή στη σύνθεση των ελληνικών νοικοκυριών λόγω αυξημένων διαζυγίων και μικρότερων οικογενειών.
- Την απουσία συγκροτημένης στεγαστικής πολιτικής επί δεκαετίες.
- Τη δραματική μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας την περίοδο 2010-2020.
- Την υπερφορολόγηση των ακινήτων, που λειτούργησε αποτρεπτικά για ανακαινίσεις και εκμισθώσεις.
- Την εκρηκτική άνοδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb.
- Τη διόγκωση της ζήτησης από Ευρωπαίους πολίτες που ζουν στην Ελλάδα αλλά εργάζονται εξ αποστάσεως.
- Την καθυστέρηση εισροής στην αγορά 23.000 ακινήτων από τράπεζες και servicers, όπως σημειώνει ο πρόεδρος της Ένωσης Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων, Τάσος Πανούσης.
Όπως επισημαίνει ο ΣΑΕΕ, μετά τις αλλαγές του Ν.5100/2024 και τα νέα δεδομένα από την 1η Σεπτεμβρίου 2024, οι περισσότεροι επενδυτές της Golden Visa αποκτούν:
- Εμπορικά ακίνητα που μετατρέπονται σε κατοικίες.
- Παλιές και εγκαταλελειμμένες κατασκευές.
- Αυτοτελή κτίρια που ανακαινίζονται πλήρως.
Επιπλέον, σύμφωνα με το Υπουργείο Μετανάστευσης, μόλις το 6% των επενδυτών διαμένει στα ακίνητα που αγόρασε. Το υπόλοιπο 94% διατίθεται για μακροχρόνιες μισθώσεις, προσθέτοντας κατοικίες αντί να αφαιρεί.
Από την έναρξη του προγράμματος έως σήμερα:
- Έχουν επενδυθεί άνω των 8,5 δισ. ευρώ, με τις εκκρεμείς αιτήσεις να προοιωνίζονται επενδύσεις που θα ξεπεράσουν τα 12 δισ. ευρώ.
- Υποβαθμισμένες περιοχές όπως η Κυψέλη, τα Πατήσια και τα Εξάρχεια γνωρίζουν σταδιακή ανάκαμψη.
- Δημιουργήθηκαν πάνω από 100.000 θέσεις εργασίας στον κλάδο της κατασκευής, του τουρισμού και της διαχείρισης ακινήτων.
- Τα φορολογικά έσοδα έχουν ενισχυθεί μέσω μεταβιβάσεων, ΕΝΦΙΑ και ΦΠΑ.
Σημαντική ανησυχία προκαλεί στον ΣΑΕΕ η πτώση 31,4% των ξένων επενδύσεων στο 1ο τρίμηνο του 2025, ενώ η εκτίμηση είναι πως το πρώτο εξάμηνο θα σημειώσει μείωση άνω του 50%.
«Η αργοπορία στην υπογραφή της ΚΥΑ για την αλλαγή χρήσης εμπορικών ακινήτων σε κατοικίες έχει "παγώσει" τις επενδύσεις στα 250.000 ευρώ», επισημαίνει ο Σύνδεσμος.
«Αντί να καταργήσουμε ένα εργαλείο που αποδεδειγμένα συμβάλλει στην αναζωογόνηση των πόλεών μας, μπορούμε να το βελτιώσουμε ώστε να στηρίξει και την κοινωνική συνοχή», υπογραμμίζει ο ΣΑΕΕ. Προτείνει:
- Σχεδιασμό εθνικής στεγαστικής πολιτικής με έμφαση στην κοινωνική στέγαση και τα προσιτά ενοίκια.
- Συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για νέα κατοικίες.
- Σταθερό πολεοδομικό πλαίσιο και επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων.
Το 2023, η χώρα μας κατέγραψε 7.752 αιτήσεις Golden Visa, περισσότερες από κάθε άλλη χώρα διεθνώς. «Αντί να στοχοποιούμε ένα πρόγραμμα που προσελκύει επενδύσεις, ας το αξιοποιήσουμε στρατηγικά», τονίζει ο ΣΑΕΕ.
Και καταλήγει: «Η στεγαστική κρίση είναι υπαρκτή και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η Golden Visa όμως δεν είναι ο ένοχος».