Η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα από τα μεγαλύτερα ασφαλιστικά κενά στην Ευρώπη, με τους Έλληνες πολίτες να διαθέτουν σημαντικά λιγότερα χρήματα για την ασφαλιστική τους κάλυψη συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται σε όλους τους τομείς της ασφάλισης -από την υγεία και τη σύνταξη έως την προστασία της περιουσίας- με παράγοντες της αγοράς να κάνουν λόγο για τέσσερις φορές μεγαλύτερο προστατευτικό κενό στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη.
Σύμφωνα με έρευνα της KPMG με στοιχεία από την ΕΑΕΕ, η μέση ετήσια δαπάνη για ασφαλιστικά προγράμματα στην Ελλάδα είναι μόλις 506 ευρώ το 2023, ενώ στην Ευρώπη το μέσο κόστος βρίσκεται στα 3.168 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες δαπανούν λιγότερο από το ένα έκτο των χρημάτων που διαθέτουν οι Ευρωπαίοι για την προστασία τους.
Έρευνα της Allianz για το 2024 αποκαλύπτει πως η ασφαλιστική διείσδυση στην Ελλάδα, δηλαδή τα ασφάλιστρα ως ποσοστό του ΑΕΠ, παραμένει στο 2,5%, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη φτάνει το 7,8%. Πάντως, παρά το σημαντικό χάσμα, αξίζει να σημειωθεί πως η ελληνική ασφαλιστική αγορά κατέγραψε σημαντική ανάπτυξη της τάξεως του 8,1% το 2024, με τα συνολικά ασφάλιστρα να φτάνουν το ρεκόρ των 5,8 δισ. ευρώ.
Η εικόνα στους επιμέρους κλάδους ασφάλισης
Το ασφαλιστικό κενό εντοπίζεται συνολικά αλλά και στους επιμέρους κλάδους: Ενδεικτικά, το 2023 ο κάτοικος της Ελλάδας έδωσε κατά μέσο όρο 292 ευρώ για ασφάλιστρα ζωής και υγείας, όταν το αντίστοιχο ποσό στην Ευρώπη ανήλθε στα 1.847 ευρώ.
Όσον αφορά στην ασφάλιση ιδιοκτησιών από φυσικές καταστροφές, το σχετικό ποσοστό βρίσκεται μόλις στο 19% σήμερα από το 15% που ήταν πριν δυο χρόνια, κυρίως λόγω της φορολογικής ελάφρυνσης στον ΕΝΦΙΑ που εφάρμοσε η κυβέρνηση και ωφέλησε περίπου 300.000 ιδιοκτήτες. Ωστόσο, στην Ισπανία το ποσοστό των ασφαλισμένων ανέρχεται στο 86%, μαρτυρώντας πως πρέπει να δοθούν ακόμη πιο ισχυρά κίνητρα στους Έλληνες πολίτες για να ασφαλιστούν.
Η απόκλιση από την Ευρώπη δεν παρατηρείται μονάχα στο πόσα χρήματα δαπανούν οι πολίτες για την ασφάλισή τους, αλλά και στον ετήσιο ρυθμό αύξησης του εν λόγω κόστους. Μεταξύ 2023 και 2022, η μέση δαπάνη για ασφάλιστρα ανά κάτοικο στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 4%, ενώ στην Ελλάδα κατά 9%, ποσό υπερδιπλάσιο.
Η απόσταση αυτή γίνεται ακόμη πιο φανερή στους επιμέρους κλάδους της ασφάλισης: Στον κλάδο της ζωής και της υγείας το κόστος αυξήθηκε κατά 9% στην Ελλάδα και μόλις κατά 2% στην Ευρώπη, ενώ ο κλάδος της κατοικίας είδε θεαματική αύξηση 14% στην Ελλάδα και 8% στην Ευρώπη. Μεμονωμένα, η υγεία αυξήθηκε κατά 10% στην Ελλάδα και μόλις κατά 5% στην Ευρώπη, αν και ο κλάδος της ζωής έμεινε αμετάβλητος στην Ελλάδα και αυξήθηκε κατά 5% στην Ευρώπη.
Οι αιτίες πίσω από το ασφαλιστικό κενό της Ελλάδας
Η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας επηρέασε σημαντικά τα εισοδήματα των νοικοκυριών, με αποτέλεσμα την περικοπή των δαπανών για μη απαραίτητες υπηρεσίες, όπως θεωρούνται οι ιδιωτικές ασφαλίσεις.
Επιπλέον, στην Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να καλλιεργηθεί μια κουλτούρα ασφάλισης και πολλοί πολίτες παραμένουν ανημέρωτοι για τα οφέλη της ιδιωτικής ασφάλισης. Η έλλειψη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, σε συνδυασμό με την απουσία ισχυρών κινήτρων, δεν ωθούν τον μέσο Έλληνα πολίτη προς την ασφάλιση και δη κάτι πέρα από τα υποχρεωτικά.
Όπως προαναφέρθηκε, η «έκπτωση» 10-20% στον ΕΝΦΙΑ για κατοικίες που είναι πλήρως ασφαλισμένες από φυσικές καταστροφές προσέλκυσε περίπου 300.000 ιδιοκτήτες τα τελευταία δύο χρόνια, όμως το ποσοστό ασφάλισης κατοικιών παραμένει μόλις στο 19%. Αναδεικνύεται λοιπόν η ανάγκη σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα προς την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των Ελλήνων και της οικονομίας έναντι μελλοντικών φυσικών καταστροφών και κρίσεων.