Το σχέδιο «Ηρακλής» δεν μπορεί να αποτελέσει το μοναδικό εργαλείο πολιτικής για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και θα πρέπει να εξετασθούν πρόσθετες λύσεις, όπως η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για ίδρυση bad bank, όπως τονίζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο να καταστούν μη εξυπηρετούμενα πολλά από τα δάνεια, συνολικού ύψους 24 δισ. ευρώ, που έχουν περάσει σε προσωρινή αναστολή λόγω της πανδημίας.
Όπως σημειώνει το Ταμείο στη δεύτερη έκθεση εποπτείας της ελληνικής οικονομίας μετά τη λήξη των προγραμμάτων διάσωσης, την οποία δημοσίευσε χθες, το υπουργείο Οικονομικών σημείωσε κατά τις συζητήσεις που έγιναν με τους εκπροσώπους του ΔΝΤ ότι θα μπορούσαν να αυξηθούν περαιτέρω, πάνω από τα 12 δισ. ευρώ, οι εγγυήσεις που παρέχει το Δημόσιο για τιτλοποιήσεις, στο πλαίσιο του σχεδίου «Ηρακλής», ενώ εξετάζεται αυτή την περίοδο η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για bad bank.
Στην ανάλυσή του για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι το σχέδιο «Ηρακλής» δεν αποτελεί μια ολοκληρωμένη λύση στο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, παρότι προχωρούν οι τιτλοποιήσεις και ήδη δύο συστημικές τράπεζες (σ.σ.: Eurobank και Alpha Bank) έχουν ολοκληρώσει συναλλαγές ύψους 15 δισ. ευρώ, ενώ οι άλλες δύο προωθούν συναλλαγές αξίας 10 δισ. ευρώ το επόμενο διάστημα. Αυτές οι τιτλοποιήσεις, τονίζει το Ταμείο, αν και θα μειώσουν τα NPE σημαντικά, ταυτόχρονα θα προκαλέσουν άμεσες κεφαλαιακές απώλειες, λόγω της τιτλοποίησης των δανείων σε αξία χαμηλότερη της λογιστικής.
Το πρόβλημα που επισημαίνει το ΔΝΤ με έμφαση είναι ότι, αφενός ένα μεγάλο μέρος των «κόκκινων» δανείων δεν θα αντιμετωπισθούν με το σχέδιο «Ηρακλής» και, αφετέρου, δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της χαμηλής ποιότητας των τραπεζικών κεφαλαίων -όπως αναφέρει το Ταμείο, οι ελληνικές τράπεζες έχουν κεφαλαιακή επάρκεια υψηλότερη από το μέσο όρο της ευρωζώνης, αλλά πολύ μεγάλο ποσοστό των κεφαλαίων, που φθάνει το 60% και θα αυξηθεί όσο οι τράπεζες θα χάνουν κεφάλαια από τις τιτλοποιήσεις, αποτελείται από αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις (DTC).
Δεδομένου ότι η οργανική μείωση των NPE θα παραμείνει αργή, καθώς οι μεταρρυθμίσεις θα πάρουν χρόνο για να έχουν αποτελέσματα, οι τράπεζες θα πρέπει να στηριχθούν σε μη οργανικές λύσεις. Καθώς η λύση που προσφέρει το σχέδιο «Ηρακλής» δεν είναι επαρκής, το Ταμείο υπογραμμίζει ότι πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδας πρότεινε την ίδρυση μιας εταιρείας διαχείρισης ενεργητικού (AMC ή bad bank), ώστε να μειωθούν τα NPE σε μονοψήφιο ποσοστό, ενώ παράλληλα θα αντιμετωπισθεί και το πρόβλημα της αναβαλλόμενης φορολογίας.
Το Ταμείο περιγράφει αρκετά διεξοδικά την πρόταση της ΤτΕ, σημειώνοντας πάντως ότι θα είναι σημαντικό η bad bank να μην επηρεάσει δυσμενώς τις τιτλοποιήσεις, οι οποίες βασίζονται σε μηχανισμούς τιμολόγησης της αγοράς και σε ιδιωτικές επενδύσεις. Με άλλα λόγια, το Ταμείο προειδοποιεί για τον κίνδυνο να βγαίνουν ταυτόχρονα στην αγορά οι τράπεζες για τις τιτλοποιήσεις του σχεδίου «Ηρακλής» και η bad bank για τις δικές της τιτλοποιήσεις, με συνέπεια να μην επαρκούν τα προσφερόμενα ιδιωτικά κεφάλαια και οι συναλλαγές να γίνουν με δυσμενέστερους όρους.
Για την «κληρονομιά» προβληματικών δανείων που θα αφήσει πίσω της η κρίση του κορονοϊού, το Ταμείο σημειώνει ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΤτΕ, από τα 24 δισ. ευρώ δανείων που έχουν περάσει σε αναστολή, είναι πιθανό να καταστούν μη εξυπηρετούμενα δάνεια 8 -10 δισ. ευρώ. Επιπλέον, αναφέρει ότι η πανδημία μπορεί να πλήξει τις τράπεζες πολλές πλευρές: πίεση στην κερδοφορία λόγω χαμηλότερων περιθωρίων επιτοκίου, ζημιές από ομόλογα όταν η ΕΚΤ θα αρχίσει να αποσύρει τα προσωρινά μέτρα για την πανδημία και τα spread επανέλθουν σε κανονικά επίπεδα, υψηλότερες προβλέψεις για προβληματικά δάνεια, χαμηλότερες αποτιμήσεις ακινήτων και μείωση των εσόδων από προμήθειες, λόγω της ασθενέστερης οικονομικής δραστηριότητας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
