Η Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ, που ξεκινά την 1η Ιανουαρίου 2026 και διαρκεί έως τις 30 Ιουνίου, θέτει ως βασικούς άξονες την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με έμφαση στην άμυνα, την ασφάλεια και τη διαχείριση του μεταναστευτικού.
Παράλληλα, προωθεί τη σύσφιξη των σχέσεων της ΕΕ με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και δίνει προτεραιότητα σε ζητήματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα των Ευρωπαίων πολιτών.
Ενίσχυση άμυνας, ασφάλειας και στρατηγικής αυτονομίας
Σε ένα περιβάλλον αυξημένων γεωπολιτικών προκλήσεων, η Κυπριακή Προεδρία στοχεύει στην εμβάθυνση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας.
Υιοθετώντας το μότο «Μια πιο αυτόνομη Ευρώπη είναι μια πιο ασφαλής Ευρώπη», δίνει έμφαση στην ταχεία εφαρμογή της Λευκής Βίβλου για την Ευρωπαϊκή Άμυνα και του Οδικού Χάρτη για την Αμυντική Ετοιμότητα έως το 2030.
Η ενίσχυση των διατλαντικών σχέσεων και η συνεργασία μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ χαρακτηρίζονται ως ακρογωνιαίοι λίθοι της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Η Κυπριακή Προεδρία επιδιώκει να διασφαλίσει μια διατλαντική σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης, διαφάνειας και οφέλους.
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί η διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και της ασφάλειας στις θαλάσσιες οδούς.
Η προεδρία παραμένει προσηλωμένη στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας και στη Σύμβαση UNCLOS, προωθώντας την εφαρμογή της Στρατηγικής της ΕΕ για την Ασφάλεια στη Θάλασσα μέσω ενισχυμένης συνεργασίας με εταίρους σε περιοχές όπως η Ερυθρά Θάλασσα, το Κέρας της Αφρικής, ο Κόλπος και η περιοχή Ινδικού-Ειρηνικού.
Μεταναστευτικό και ευρωπαϊκή αλληλεγγύη
Η πλήρης εφαρμογή του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο τίθεται ως βασική προτεραιότητα, με ιδιαίτερη έμφαση στους κανόνες επιστροφών και την έμπρακτη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη μέσω μετεγκαταστάσεων.
Όπως δήλωσε ο υφυπουργός Μετανάστευσης, Νικόλας Ιωαννίδης, «ο μεγάλος στόχος είναι να διασφαλίσουμε ότι το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο θα τεθεί σε ισχύ στις 12 Ιουνίου 2026».
Η προεδρία σκοπεύει να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τους νέους κανόνες επιστροφών, την έννοια «ασφαλών τρίτων χωρών» και τη λίστα «ασφαλών χωρών καταγωγής».
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη «Δεξαμενή Αλληλεγγύης», με πρόβλεψη για 30.000 μετεγκαταστάσεις και 600 εκατ. ευρώ σε οικονομικές συνεισφορές.
Η Λευκωσία υπογραμμίζει ότι για τις χώρες πρώτης γραμμής, η αλληλεγγύη πρέπει να μεταφράζεται κυρίως σε μετεγκαταστάσεις.
Επιπλέον, η προεδρία συνδέει την αλληλεγγύη με την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, τις ταχύτερες διαδικασίες και τις επιστροφές.
Οι μεταναστευτικές ροές προς την Κύπρο έχουν μειωθεί κατά 86% από το 2022, ενώ τα τελευταία τρία χρόνια έχουν επαναπατριστεί πάνω από 30.000 υπήκοοι τρίτων χωρών.
Σχέσεις ΕΕ-Μέσης Ανατολής και Διεύρυνση
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδει η Κυπριακή Προεδρία στην προσέγγιση της ΕΕ με τη Μέση Ανατολή, αξιοποιώντας τη γεωγραφική και πολιτική θέση της Κύπρου.
Προγραμματίζεται η διοργάνωση άτυπης Συνόδου Κορυφής στην Κύπρο τον Απρίλιο, με συμμετοχή ηγετών από χώρες όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, ο Λίβανος, το Ισραήλ, το Μαρόκο και η Αλγερία, με στόχο την ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου και της συνεργασίας με τη Νότια Γειτονία.
Η προώθηση της ατζέντας για τη διεύρυνση της ΕΕ προς την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τα Δυτικά Βαλκάνια αποτελεί επίσης κεντρικό στόχο.
Η Κυπριακή Προεδρία θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία σε διπλωματικό, πολιτικό, οικονομικό, στρατιωτικό, ενεργειακό και ανθρωπιστικό επίπεδο, ενώ θα προετοιμάσει νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, με πιθανή ανακοίνωση στην επέτειο της εισβολής.
Παράλληλα, θα αναζωογονηθεί η συνεργασία με τους εταίρους της Νότιας Γειτονίας και του Κόλπου, προωθώντας το Νέο Σύμφωνο για τη Μεσόγειο και ενισχύοντας τη συμπληρωματικότητα με τον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC).
Πολιτικές για την καθημερινότητα και νέο δημοσιονομικό πλαίσιο
Η Κυπριακή Προεδρία δίνει έμφαση σε πολιτικές που αγγίζουν άμεσα τους πολίτες: ενεργειακή ασφάλεια, ανταγωνιστικότητα, ψηφιακή μετάβαση, κοινωνική συνοχή, βιώσιμες μεταφορές, υγεία, γεωργία και αλιεία.
Στον τομέα της ανταγωνιστικότητας, θα προωθηθεί η απλούστευση των κανονισμών και η μείωση της γραφειοκρατίας, η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας μέσω εναλλακτικών οδών εφοδιασμού και προσιτών τιμών ενέργειας, καθώς και η ψηφιακή κυριαρχία.
Προτεραιότητα θα δοθεί επίσης στο κράτος δικαίου, την προσιτή στέγαση, τα μέτρα κατά της φτώχειας, την προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο, την ισότητα των φύλων και την ψυχική υγεία.
Σε ό,τι αφορά το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034, η Κυπριακή Προεδρία θα προωθήσει τις διαπραγματεύσεις για όλα τα σχετικά νομοθετικά θέματα, με στόχο την παροχή ενδεικτικού διαπραγματευτικού πλαισίου έως τον Ιούνιο και την ολοκλήρωση των διαδικασιών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μέχρι το τέλος του 2026.
Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια του εξαμήνου της προεδρίας, θα τεθούν προς διαπραγμάτευση περίπου 330 νομοθετικά θέματα, εκ των οποίων σχεδόν τα μισά είναι νέες προτάσεις.