Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται στο πιο ελπιδοφόρο και ταυτόχρονα πιο αμφιλεγόμενο τεχνολογικό στοίχημα της εποχής. Παράλληλα, οι αποτιμήσεις των “Magnificent 7” (Apple, Microsoft, Nvidia, Amazon, Meta, Alphabet και Tesla) εκτοξεύονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, εντείνοντας τη συζήτηση γύρω από το αν βρισκόμαστε ενώπιον μιας νέας φούσκας.
Οι απόψεις διίστανται, με την αγορά να ισορροπεί ανάμεσα στον ενθουσιασμό της και τις πρώτες ρωγμές του ρεαλισμού.
Ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Google και σημερινός επενδυτής σε εταιρείες AI όπως η Anthropic, Έρικ Σμιντ, εμφανίστηκε καθησυχαστικός. Μιλώντας στο RAISE Summit στο Παρίσι, υποστήριξε ότι η δυναμική της τεχνητής νοημοσύνης βασίζεται σε πραγματικές ανάγκες και επενδύσεις: «Με βάση την εμπειρία μου, θεωρώ απίθανο να πρόκειται για φούσκα», δήλωσε, προσθέτοντας: «Είναι πολύ πιο πιθανό να παρακολουθούμε τη διαμόρφωση μιας εντελώς νέας βιομηχανικής δομής».
Αν και αναγνωρίζει την ύπαρξη «υπερβολικής ανάπτυξης», ο Σμιντ θεωρεί ότι υπάρχει θεμελιώδης ζήτηση: «Βλέπεις τεράστια data centers και τη Nvidia να πουλά ανεμπόδιστα τα chips. Δεν έχω ξαναδεί περίπτωση όπου το hardware δεν απορροφήθηκε από το λογισμικό».
Ωστόσο, δεν παραλείπει να σχολιάσει με δόση ειρωνείας τη ρητορική κάποιων επενδυτών: «Σε δύο-τρία χρόνια θα έχουμε υπερπροσφορά. Αλλά εγώ θα τη βγάλω καθαρή, οι άλλοι θα χάσουν τα λεφτά τους. Aυτό είναι η κλασική νοοτροπία φούσκας, έτσι;»
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Apollo Global Management, Torsten Sløk, προειδοποιεί ότι οι χρηματιστηριακές αποτιμήσεις κινούνται σε επικίνδυνα επίπεδα. Σε δική του ανάλυση στη σειρά «Daily Spark», γράφει: «Η αγορά βρίσκεται σε ακόμη μεγαλύτερη φούσκα απ’ ό,τι στη δεκαετία του ’90». Σύμφωνα με τον Sløk, οι 10 κορυφαίες εταιρείες του S&P 500 είναι σήμερα πιο υπερτιμημένες από την περίοδο πριν τη φούσκα του 2000: «Η διαφορά ανάμεσα στη φούσκα του IT των ’90s και στη φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης σήμερα είναι ότι οι 10 κορυφαίες εταιρείες του S&P 500 είναι αυτή τη στιγμή πιο υπερτιμημένες απ’ ό,τι ήταν τότε».
Ο ίδιος κάνει λόγο για «μονοκαλλιέργεια» τεχνολογίας στην αγορά, υπογραμμίζοντας πως: «Η συγκέντρωση ισχύος και αποτιμήσεων σε λίγες εταιρείες δημιουργεί μια "monoculture bubble"».
Ο πρόεδρος του Alibaba Group, Joe Tsai, σε επενδυτικό συνέδριο στο Χονγκ Κονγκ, επεσήμανε: «Βλέπω την αρχή μιας κάποιας φούσκας γύρω από τις επενδύσεις σε data centers». Η τοποθέτησή του ήρθε σε μια περίοδο όπου η Microsoft ακυρώνει σχέδια για νέα data centers, εντείνοντας τις ενδείξεις ότι οι υπερδομές προηγούνται της πραγματικής ζήτησης.
Ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, Σαμ Άλτμαν, βλέπει στο AI ένα παγκόσμιο εργαλείο αναμόρφωσης: «Η AI θα αντιμετωπίσει προβλήματα κολοσσιαίας κλίμακας, από την αποκατάσταση του κλίματος μέχρι την αποίκιση του διαστήματος και την πλήρη κατανόηση των φυσικών νόμων».
Από το άλλο άκρο του φάσματος, ο ιδρυτής των Tesla και SpaceX, Έλον Μασκ, υιοθετεί μια πιο ιδιαίτερη προοπτική: «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι η μεγαλύτερη υπαρξιακή απειλή. Μέχρι το 2040, τα ανθρωποειδή ρομπότ θα ξεπερνούν αριθμητικά τους ανθρώπους».
Ο επενδυτής και συνιδρυτής του Netscape, Marc Andreessen, παραμένει σταθερά αισιόδοξος: «Η τεχνητή νοημοσύνη θα σώσει τον κόσμο». Η θέση του εντάσσεται στο παραδοσιακό αφήγημα της Silicon Valley για τη σωτήρια δύναμη της τεχνολογίας.
Ο συνιδρυτής του Vox και αρθρογράφος των New York Times, Ezra Klein, γράφει στο βιβλίο του Abundance: «Η πρόοδος της AI πρέπει να ενισχυθεί με κρατικές επενδύσεις και θεσμική επιτάχυνση της έρευνας και ανάπτυξης».
Ο καθηγητής νευροεπιστήμης και ιδρυτής AI εταιρειών, Gary Marcus, προειδοποιεί: «Το οικοδόμημα της AI βασίζεται σε ασταθή θεμέλια. Χρειαζόμαστε νέα, ερμηνεύσιμα μοντέλα».
Ο αναλυτής της Société Générale, Albert Edwards, μιλά για φαινόμενο καθολικής υπερεκτίμησης: «Οι αμερικανικές μετοχές και οι τιμές κατοικιών βρίσκονται σε μια φούσκα παντός τύπου, μια everything bubble που πλησιάζει στο σημείο έκρηξης».
Ο αναλυτής της D.A. Davidson, Gil Luria, αναφέρεται στον γνωστό κύκλο του Gartner: «Μπαίνουμε στη Φάση της Απογοήτευσης (Trough of Disillusionment)». Και προσθέτει: «Αυτό δεν σημαίνει ότι η AI δεν θα συμβεί… απλώς θα αργήσει περισσότερο απ’ όσο νομίζαμε».
Ο αναλυτής της Wedbush, Dan Ives, υπογραμμίζει τον γεωπολιτικό παράγοντα: «Η συζήτηση περί φούσκας ίσως να μην έχει καν σημασία, αν οδηγηθούμε σε ύφεση τύπου Τραμπ».
Η ιστορία των μεγαλύτερων επενδυτικών φουσκών
Οι μεγαλύτερες επενδυτικές «φούσκες» των τελευταίων δεκαετιών έχουν αφήσει έντονο αποτύπωμα στις αγορές και στη συλλογική μνήμη των επενδυτών.
Στη δεκαετία του 1960 και στις αρχές του ’70, η άνοδος των λεγόμενων Nifty Fifty, μετοχών μεγάλων και «αψεγάδιαστων» αμερικανικών εταιρειών όπως η Coca-Cola, IBM και Disney, δημιούργησε την ψευδαίσθηση ότι η αξία τους μπορεί μόνο να αυξάνεται. Η υπερβολική αισιοδοξία όμως οδήγησε σε υπερτίμηση και τελικά σε απότομη πτώση.
Ακολούθησε η φούσκα του χρυσού στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Στα τέλη του ’80, ο ιαπωνικός δείκτης του Nikkei 225 εκτινάχθηκε, κυρίως λόγω ακινήτων και μετοχών, για να καταρρεύσει τη δεκαετία του 1990.
Η dot-com bubble κορυφώθηκε το 2000 με τη ραγδαία άνοδο του Nasdaq 100. Ακολούθησε η φούσκα του πετρελαίου στα μέσα των 2000s και η εκρηκτική άνοδος των τιμών κατοικιών στις ΗΠΑ, που πυροδότησε την κρίση των subprime δανείων.
Σήμερα, οι μετοχές των Magnificent 7 αλλά και η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης εγείρουν ερωτήματα για το αν βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα φούσκα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
