Κοντά στην υιοθέτηση ενός εργαλείου για τη στήριξη της βιομηχανίας για την αντιμετώποσξ του υψηλού ενεργειακού κόστους φαίνεται ότι βρίσκεται η κυβέρνηση με τις συναντήσεις των αρμόδιων υπουργείων και των εκπροσώπων του κλάδου να συνεχίζονται εντατικά.
Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) και η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) προτείνουν παραλλαγές του ιταλικού μοντέλου, με κοινό ζητούμενο τη μείωση του ενεργειακού κόστους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εδώ και καιρό τόσο η ΕΒΙΚΕΝ, και εσχάτως ο ΣΕΒ, ζητούσαν την στήριξη του κλάδου, καθώς η ελληνική βιομηχανία, έρχεται αντιμέτωπη με διπλάσιες ή και τριπλάσιες τιμές σε σχέση με χώρες της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης.
Μάλιστα, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδας, προειδοποίησε ότι ήδη δύο μεγάλα εργοστάσια στην Ελλάδα εξετάζουν το ενδεχόμενο διακοπής λειτουργίας λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η καθυστέρηση λήψης αποφάσεων.
Την Πέμπτη πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο ΥΠΕΝ υπό τον υφυπουργό Νίκο Τσάφο, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της βαριάς βιομηχανίας, με τη συζήτηση να επικεντρώνεται στις τεχνικές λεπτομέρειες των σχημάτων που εξετάζονται. Είχε προηγηθεί στις αρχές της εβδομάδας διυπουργική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό τον Αντιπρόεδρο Κωστή Χατζηδάκη.
Το ιταλικό μοντέλο στο επίκεντρο
Το αποκαλούμενο «ιταλικό μοντέλο» βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων, αποτελώντας τη βάση πάνω στην οποία καταθέτουν τις προτάσεις τους οι βιομηχανικοί φορείς.
Το μοντέλο αυτό στηρίζεται στην έννοια του «ενεργειακού δανείου», παρέχοντας σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις φθηνή ηλεκτρική ενέργεια τα πρώτα τρία χρόνια, με την προϋπόθεση ότι θα επιστρέψουν την ωφέλεια μέσω επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Συγκεκριμένα, προβλέπει την παραχώρηση 23 TWh ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως – συνολικά 69 TWh σε τριετή ορίζοντα – με σταθερή τιμή 65 ευρώ/MWh, ώστε να καλύπτεται περίπου το 30% της ζήτησης της ιταλικής βιομηχανίας. Σε αντάλλαγμα, οι επιχειρήσεις δεσμεύονται να επιστρέψουν την ωφέλεια σε βάθος 20ετίας, επενδύοντας σε νέα έργα ΑΠΕ που θα αποδίδουν ισοδύναμη ποσότητα ενέργειας στο σύστημα.
Η Ιταλία εφάρμοσε το σχήμα το καλοκαίρι του 2024 χωρίς να περιμένει επίσημη έγκριση της Κομισιόν, προκαλώντας τότε αντιδράσεις.
Ωστόσο, μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις και την παρουσίαση στοιχείων που έδειξαν πως το όφελος αποπληρώνεται πλήρως σε βάθος χρόνου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον Ιούνιο του 2025 επιστολή «καθησυχασμού», κρίνoντας το μέτρο συμβατό με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. Η εξέλιξη αυτή άνοιξε τον δρόμο και για την Ελλάδα.
Μάλιστα, υπολογίζεται ότι στην ελληνική περίπτωση περίπου 60 μεγάλες επιχειρήσεις Υψηλής και Μέσης Τάσης με κατανάλωση 7,4 TWh θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ένα αντίστοιχο πλαίσιο, με κόστος που δεν θα ξεπερνούσε τα 250 εκατ. ευρώ ετησίως για την πρώτη τριετία.
Οι θέσεις ΣΕΒ και ΕΒΙΚΕΝ
Ο ΣΕΒ υποστηρίζει μια προσαρμογή του ιταλικού μοντέλου (Energy Industrial Reset), με παροχή ενεργειακού «δανείου» ύψους 10 TWh/έτος, επιστροφή διπλάσιας ποσότητας ενέργειας σε βάθος 20ετίας και κάλυψη έως και του 100% της κατανάλωσης για τις πιο ενεργοβόρες βιομηχανίες.
Από την πλευρά της η ΕΒΙΚΕΝ επιμένει στην πιστή εφαρμογή του ιταλικού μοντέλου Energy Release, όπως εγκρίθηκε από την Κομισιόν, χωρίς αποκλίσεις που θα μπορούσαν να το καταστήσουν κρατική ενίσχυση.
Μάλιστα, υποστηρίζει ότι το σχήμα πρέπει να υλοποιηθεί άμεσα, με βάση τους κανόνες που επέβαλε η DG COMP, μέσω του comfort letter που απέστειλε στην Ιταλική κυβέρνηση, έτσι ώστε να γίνει γρήγορη και ασφαλής εφαρμογή στη χώρα μας και να διασφαλιστεί η συμβατότητα με το ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισμού.
Εν αναμονή σημαντικών αποφάσεων
Υπενθυμίζουμε ότι ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει αναφερθεί επανειλημμένα στην επιτακτική ανάγκη μείωσης των τιμών ρεύματος.
Μάλιστα, την τελευταία ημέρα του καλοκαιριού έστειλε μήνυμα στους παρόχους ενέργειας μέσω ανάρτησής του, σημειώνοντας ότι «σε σχέση με το περσινό καλοκαίρι, οι τιμές χονδρικής φέτος μειώθηκαν κατά 29%, ενώ η ψαλίδα της περιοχής μας με την κεντρική Ευρώπη περιορίστηκε σημαντικά, με τη χώρα μας να έχει χαμηλότερες τιμές χονδρικής τον Αύγουστο από τη Γερμανία, την Αυστρία, τη Δανία.
Η πτώση αυτή πρέπει να αντανακλάται και στα τιμολόγια λιανικής. Εύλογα, λοιπόν, αναμένω η πτώση αυτή να μεταφερθεί και στις τιμές της λιανικής τον επόμενο μήνα, δηλαδή στον τελικό καταναλωτή. Αν αυτό δεν συμβεί θα παρέμβουμε υπέρ των καταναλωτών», είχε γράψει σχετικά ο Πρωθυπουργός μία ημέρα προτού ανακοινωθούν τα τιμολόγια Σεπτεμβρίου, τα οποία είχαν γενναίες μειώσεις στα «πράσινα».
Ακόμη, σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 τόνισε ότι «έχουμε μια ενεργειακή πολιτική η οποία έχει ως μεσοπρόθεσμο στόχο να πέφτουν οι τιμές ενέργειας».
Πάντως, την Πέμπτη, ο Υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, σε συνέντευξή του πήρε θέση υπέρ του ιταλικού μοντέλου. «Τάσσομαι υπέρ της υιοθέτησης του ιταλικού μοντέλου, όπως έχει προτείνει και ο ΣΕΒ: να επενδύουν σε πράσινη ενέργεια με συμφωνία που τους επιτρέπει να δανείζονται σήμερα από την ενέργεια που θα παράξουν, για μια περίοδο 10–15 ετών», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η τελική απόφαση θα ληφθεί σε νέα διυπουργική σύσκεψη την επόμενη εβδομάδα, όπου ο πρωθυπουργός θα κληθεί να βρει τη χρυσή τομή ανάμεσα σε δύο διαφορετικές προσεγγίσεις, που έχουν, όμως, ως κοινό παρονομαστή την ανάγκη άμεσης μείωσης του κόστους και τη συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες.