Η παγκόσμια έκρηξη στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης (AI) δεν αλλάζει μόνο την τεχνολογία· δημιουργεί και μια άνευ προηγουμένου συσσώρευση πλούτου. Το 2024, δεκάδες νέοι δισεκατομμυριούχοι αναδείχθηκαν από τις νεοφυείς εταιρείες AI, μετατρέποντας τον κλάδο στη μεγαλύτερη γεννήτρια πλούτου της σύγχρονης εποχής.
Η χρηματοδοτική άνθηση σε εταιρείες όπως οι Anthropic, Safe Superintelligence, OpenAI και Anysphere εκτόξευσε τις αποτιμήσεις σε ιστορικά υψηλά. Σύμφωνα με την CB Insights, σήμερα υπάρχουν 498 ιδιωτικές εταιρείες AI με αξία άνω του 1 δισ. δολαρίων - οι λεγόμενοι «μονόκεροι» - με συνολική αποτίμηση 2,7 τρισ. δολαρίων. Εντυπωσιακό είναι ότι 100 από αυτές δημιουργήθηκαν μόλις από το 2023. Παράλληλα, πάνω από 1.300 νεοσύστατες AI έχουν αξία άνω των 100 εκατ. δολαρίων.
Η έκρηξη αυτή, όπως αναφέρει το CNBC, συνοδεύεται από άνοδο στις μετοχές τεχνολογικών κολοσσών όπως η Nvidia, η Meta και η Microsoft, αλλά και στις εταιρείες που υποστηρίζουν την υποδομή της AI. Ο Andrew McAfee του MIT σημειώνει: «Δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ πλούτο να δημιουργείται σε τέτοια κλίμακα και ταχύτητα εδώ και πάνω από έναν αιώνα».
Τον Μάρτιο, το Bloomberg υπολόγισε ότι τέσσερις από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές AI εταιρείες είχαν ήδη δημιουργήσει 15 δισεκατομμυριούχους, με συνολική περιουσία 38 δισ. δολαρίων. Από τότε, ο αριθμός αυξάνεται ραγδαία.
Η Mira Murati, πρώην CTO της OpenAI, ίδρυσε το Thinking Machines Lab και μέσα σε πέντε μήνες εξασφάλισε 2 δισ. δολάρια χρηματοδότησης, με την αποτίμηση να αγγίζει τα 12 δισ. δολάρια. Η Anthropic βρίσκεται σε συζητήσεις για νέα επένδυση 5 δισ. δολαρίων, που θα ανεβάσει την αξία της στα 170 δισ. δολάρια. Η Anysphere, μετά από αποτίμηση 9,9 δισ. τον Ιούνιο, έλαβε προσφορές έως και 20 δισ., πιθανότατα καθιστώντας τον 25χρονο ιδρυτή της, Michael Truell, δισεκατομμυριούχο.
Ρευστότητα και δευτερογενείς αγορές
Σε αντίθεση με την έκρηξη των dot-com, όπου οι εταιρείες έμπαιναν γρήγορα στο χρηματιστήριο, οι AI startups παραμένουν ιδιωτικές για μεγαλύτερο διάστημα χάρη στις συνεχείς επενδύσεις από VC funds, κρατικά κεφάλαια και οικογενειακά γραφεία. Παράλληλα, οι δευτερογενείς αγορές μετοχών γίνονται βασικός μηχανισμός ρευστότητας. Η OpenAI συζητά ήδη πώληση μετοχών σε αποτίμηση 500 δισ. δολαρίων, ώστε να δώσει μετρητά στους εργαζομένους.
Από το 2023, έχουν καταγραφεί 73 γεγονότα ρευστότητας, συμπεριλαμβανομένων συγχωνεύσεων, εξαγορών και IPOs. Η Meta, επενδύοντας 14,3 δισ. στη Scale AI, ενσωμάτωσε τον ιδρυτή της στην ομάδα AI της. Η συνιδρύτρια Lucy Guo, που είχε αποχωρήσει το 2018, αγόρασε πρόσφατα έπαυλη αξίας 30 εκατ. δολαρίων.
Τα «παιδιά» της Silicon Valley
Όπως και στη δεκαετία του 1990, η καρδιά της καινοτομίας παραμένει η Silicon Valley. Το 2023, οι εταιρείες της περιοχής άντλησαν πάνω από 35 δισ. δολάρια σε VC κεφάλαια. Σήμερα, το Σαν Φρανσίσκο φιλοξενεί περισσότερους δισεκατομμυριούχους από τη Νέα Υόρκη (82 έναντι 66), ενώ ο αριθμός των εκατομμυριούχων στην Bay Area έχει διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία.
Η αύξηση των τιμών ακινήτων είναι ενδεικτική: το 2023 πωλήθηκαν περισσότερα σπίτια άνω των 20 εκατ. δολαρίων από κάθε άλλη χρονιά στην ιστορία της πόλης. Η άνοδος των ενοικίων και της ζήτησης αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην AI, αντιστρέφοντας την προηγούμενη εικόνα ύφεσης.
Η μαζική δημιουργία ιδιωτικού πλούτου δημιουργεί νέα δεδομένα και για τον κλάδο της διαχείρισης περιουσίας. Οι μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες και οι χρηματιστηριακές εταιρείες σπεύδουν να προσεγγίσουν την ελίτ της AI. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Simon Krinsky της Pathstone, το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου παραμένει «κλειδωμένο» σε ιδιωτικές συμμετοχές, περιορίζοντας τις δυνατότητες αξιοποίησης.
Η εμπειρία των dot-comers δείχνει ότι οι νεόπλουτοι τεχνολογίας αρχικά επενδύουν σε οικείους τομείς και, αφού βιώσουν την αστάθεια, στρέφονται σε πιο δομημένη διαχείριση και διαφοροποίηση. Ο Krinsky εκτιμά ότι το ίδιο θα συμβεί και με τους AI δισεκατομμυριούχους, οι οποίοι πιθανώς θα επιδιώξουν να αναδιαμορφώσουν ακόμη και τον κλάδο της διαχείρισης περιουσίας με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης.
Το μέλλον
Καθώς οι ιδιωτικές εταιρείες προχωρούν σε IPOs και οι περιουσίες γίνονται πιο ρευστές, θα ανοίξει ένας νέος κύκλος επενδύσεων, κατανάλωσης και, πιθανώς, ανατροπών στην παγκόσμια οικονομία. Οι ιδρυτές της AI θα χρειαστούν τελικά την εμπειρία των παραδοσιακών διαχειριστών για θέματα όπως φόροι, κληρονομιές, φιλανθρωπία και χαρτοφυλάκια.
Όπως συνέβη και μετά τη φούσκα του 2000, η εμπειρία — συχνά σκληρά αποκτημένη — μπορεί να οδηγήσει σε πιο ώριμες και βιώσιμες στρατηγικές. Μέχρι τότε, η Silicon Valley φαίνεται έτοιμη να διατηρήσει τα σκήπτρα της παγκόσμιας καινοτομίας και πλούτου.