Η εφαρμογή του ισραηλινού νόμου που ρυθμίζει τη δράση των ξένων μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο, καθώς σύμφωνα με κοινή επιστολή που υπογράφουν περισσότερες από εκατό οργανώσεις, οι αρχές της χώρας χρησιμοποιούν τη νομοθεσία για να απορρίπτουν αιτήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Λωρίδα της Γάζας.
Οι σχέσεις ανάμεσα στις διεθνείς ΜΚΟ και την ισραηλινή κυβέρνηση παραμένουν τεταμένες εδώ και καιρό, με τις αρχές να κατηγορούν συχνά τις οργανώσεις για μεροληψία. Η κατάσταση επιδεινώθηκε μετά την επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ, η οποία σηματοδότησε μια νέα περίοδο έντασης και εκτεταμένων στρατιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή της Γάζας.
Στην επιστολή που υπογράφεται, μεταξύ άλλων, από μεγάλες οργανώσεις όπως η Oxfam και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, επισημαίνεται ότι «οι ισραηλινές αρχές έχουν απορρίψει τις αιτήσεις δεκάδων μη κυβερνητικών οργανώσεων για τη μεταφορά ειδών πρώτης ανάγκης στη Γάζα με την αιτιολογία ότι δεν διαθέτουν τις απαραίτητες άδειες».
Σύμφωνα με τις καταγγελίες, πάνω από 60 αιτήσεις για είσοδο βοήθειας στον πολιορκημένο παλαιστινιακό θύλακα έχουν απορριφθεί από τον Ιούλιο μόνο. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Anera, η οποία έχει συγκεντρώσει προμήθειες αξίας άνω των επτά εκατομμυρίων δολαρίων, μεταξύ των οποίων 744 τόνους ρυζιού, ποσότητα ικανή να καλύψει έξι εκατομμύρια γεύματα. Ωστόσο, το φορτίο παραμένει ακινητοποιημένο στο λιμάνι του Ασντόντ, σε ελάχιστη απόσταση από τη Γάζα.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και για άλλες σημαντικές οργανώσεις, όπως η Care και η Oxfam, που δεν έχουν κατορθώσει να εισαγάγουν προμήθειες αξίας 1,5 και 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων αντίστοιχα.
Η ισραηλινή κυβέρνηση υπερψήφισε τον Μάρτιο νέο πακέτο ρυθμίσεων για τη λειτουργία των ξένων ΜΚΟ που συνεργάζονται με Παλαιστίνιους. Βάσει των αλλαγών, μια οργάνωση μπορεί να δει την αίτηση διαπίστευσής της να απορρίπτεται εφόσον, κατά την κρίση των αρχών, «αρνείται τον δημοκρατικό χαρακτήρα του Ισραήλ» ή θεωρείται ότι «υπόσχεται εκστρατείες απονομιμοποίησης» κατά του κράτους.
Σύμφωνα με τον υπουργό Διασποράς του Ισραήλ, Αμιχάι Τσίκλι, του οποίου το υπουργείο είναι αρμόδιο για τις διαπιστεύσεις, «πολλές οργανώσεις αρωγής χρησιμεύουν ως κάλυψη για εχθρικές και ενίοτε βίαιες δραστηριότητες».
Συμπληρώνει, ωστόσο, ότι οι ΜΚΟ που δεν εμπλέκονται σε τέτοιες δραστηριότητες και δεν έχουν σύνδεση με το κίνημα του μποϊκοτάζ «θα λάβουν τις απαραίτητες άδειες λειτουργίας».
Από την πλευρά τους, οι οργανώσεις βοήθειας θεωρούν πως οι νέοι κανόνες έχουν ως άμεση συνέπεια να παραμένουν οι Παλαιστίνιοι χωρίς βασική υποστήριξη.
Όπως δηλώνει ο Jolien Veldwijk, διευθυντής της Care έδρα στα παλαιστινιακά εδάφη, «αποστολή μας είναι να σώσουμε ζωές, όμως λόγω των περιορισμών αδειοδότησης, πολίτες μένουν χωρίς τροφή, φάρμακα και την κρίσιμη προστασία που χρειάζονται άμεσα».
Η επιστολή των ΜΚΟ τονίζει χαρακτηριστικά: «Σήμερα, οι φόβοι των διεθνών οργανώσεων επιβεβαιώνονται• το σύστημα αδειοδότησης χρησιμοποιείται πλέον ως μέσο περαιτέρω αποκλεισμού της ανθρωπιστικής βοήθειας και στέρησης βασικών αγαθών εν μέσω της χειρότερης επισιτιστικής κρίσης».
Το Ισραήλ επιρρίπτει συχνά ευθύνες στη Χαμάς για τη διασπάθιση της βοήθειας. Από τον Μάιο, η διαχείριση των κέντρων διανομής στη Γάζα ανατέθηκε στην Gaza Humanitarian Foundation (GHF), με υποστήριξη των ΗΠΑ, με στόχο τον καλύτερο έλεγχο της διαδικασίας.
Ωστόσο, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο με καταγγελίες για «επιχειρήσεις που πραγματοποιούνται υπό χάος και πυρά του ισραηλινού στρατού» και με ξένες ΜΚΟ και τον ΟΗΕ να αρνούνται να συνεργαστούν με την GHF.
Οι οργανώσεις υποστηρίζουν ότι η GHF εξυπηρετεί «κατ’ ουσίαν στρατιωτικές ανάγκες» του Ισραήλ και εκθέτει τον άμαχο πληθυσμό σε κινδύνους κατά την παραλαβή βοήθειας.
Ανησυχία, επίσης, επικρατεί στις ΜΚΟ για το ενδεχόμενο απαγόρευσης λειτουργίας εντός Ισραήλ και παλαιστινιακών εδαφών, εάν δεν διαβιβάζουν στις αρχές ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των Παλαιστινίων εργαζομένων τους.
Η προθεσμία για την υποβολή σχετικών δικαιολογητικών λήγει τον Σεπτέμβριο και, όπως αναφέρεται, μετά τη λήξη της χρονικής αυτής προθεσμίας, «πολλές οργανώσεις θα αναγκασθούν να διακόψουν τις δραστηριότητές τους στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, αποσύροντας το προσωπικό τους εντός 60 ημερών».