Η έκβαση της μεγαλύτερης και πλέον αιματηρής σύρραξης στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αναμένεται να καθοριστεί… 7.500 χιλιόμετρα μακριά από το Κίεβο. Οι ηγέτες της παγκόσμιας σκακιέρας, Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν, συναντώνται σήμερα σε μια ιδιαίτερα σημαντική ιστορική σύνοδο στην αεροπορική βάση Έλμεντορφ του Άνκορατζ, στην Αλάσκα.
Η κατ’ ιδίαν συζήτηση των δύο ηγετών -με προγραμματισμένη ώρα έναρξης στις 11:30 τοπική (22:30 ώρα Ελλάδας)- έχει ήδη τραβήξει το διεθνές ενδιαφέρον και ενδέχεται να αποτελέσει σημείο καμπής για τις παγκόσμιες γεωπολιτικές εξελίξεις.
Παρά τη γνωστή για την απρόβλεπτη φύση του δημόσια εικόνα, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να περιορίσει τις προσδοκίες, ακόμη κι αν είχε υποστηρίξει ότι θα έβαζε τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία από την πρώτη ημέρα της προεδρίας του.
Σε δηλώσεις του, ο 79χρονος Ρεπουμπλικάνος προανήγγειλε δύο πιθανά σενάρια για τη σημερινή συνάντηση:
- Στην περίπτωση μιας επιτυχούς συζήτησης, θα ακολουθήσει άμεσα τριμερής συνάντηση μεταξύ Τραμπ, Πούτιν και του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με στόχο τον τερματισμό της σύγκρουσης που ξέσπασε τον Φεβρουάριο του 2022.
- Ωστόσο, εάν δεν υπάρξει σύγκλιση, ο Τραμπ προειδοποιεί πως δεν θα πραγματοποιηθεί δεύτερη συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.
Την ίδια ώρα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καταβάλλουν προσπάθειες για να επηρεάσουν τη στάση του Τραμπ στη συνομιλία με τον Πούτιν, αναγνωρίζοντας τον ρόλο-κλειδί της αμερικανικής διπλωματίας στο μέλλον της Ουκρανίας.
Η σημασία της Αλάσκας – Ο απόηχος της ιστορικής Γιάλτας
Η σημερινή σύνοδος στο Άνκορατζ απέχει από το να χαρακτηριστεί «ειρηνευτική διάσκεψη». Για τον Ουκρανό πρόεδρο και τους Ευρωπαίους το ζητούμενο είναι να μη μετατραπεί η συνάντηση σε ένα νέο είδος “Γιάλτα” — μια συνάντηση που θα γραφτεί στην Ιστορία ως εκείνη του Φεβρουαρίου 1945, όπου οι τότε μεγάλες δυνάμεις αποφάσισαν για το μέλλον της ηπείρου και οριοθέτησαν σφαίρες επιρροής. Τόσο η επιλογή της συνόδου στην Αλάσκα όσο και τα μηνύματα των τελευταίων ημερών, τονίζουν τη στρατηγική σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν τα εμπλεκόμενα μέρη το ενδεχόμενο μίας συμφωνίας.
Τραμπ, Πούτιν και το παρελθόν μιας ρευστής σχέσης
Γρίφος για τους διεθνείς αναλυτές παραμένει ποια εκδοχή του Ντόναλντ Τραμπ θα εμφανιστεί στη διαπραγμάτευση: o σκληρός διαπραγματευτής ή ο επιχειρηματίας που κατά το παρελθόν αναζήτησε τη φιλία του Πούτιν; Η από το 2019 διαρκώς εναλλασσόμενη ρητορική του προέδρου των ΗΠΑ για τον Ρώσο ηγέτη δυσχεραίνει τις προβλέψεις. Από φιλοφρονήσεις και «πάντα είχα πολύ καλή σχέση με τον Πούτιν» σε ξαφνικές εκρήξεις: «Έχει ΤΡΕΛΑΘΕΙ τελείως!» και «Δεν ενδιαφέρομαι πραγματικά να μιλήσω πλέον μαζί του», ο Τραμπ φαίνεται διαρκώς αμφιταλαντευόμενος. Παρόλα αυτά, μόλις χθες έδινε 75% πιθανότητες επιτυχίας στη συνάντηση με τον Πούτιν.
Για τον Τραμπ, το ενδεχόμενο μιας θεαματικής διπλωματικής επιτυχίας και μιας συμφωνίας που θα άνοιγε το δρόμο για το Νόμπελ Ειρήνης αποτελεί ισχυρό κίνητρο, την ίδια ώρα που δηλώνει αποφασισμένος να «μη θεωρηθεί ως το σκυλάκι του Πούτιν». Η προηγούμενη εμπειρία του από τη σύνοδο του Ελσίνκι το 2018 άφησε ρημαγμένο το προφίλ του στη Δύση, όταν είχε ταχθεί ανοιχτά υπέρ της ρωσικής θέσης για την ανάμιξη στις αμερικανικές εκλογές του 2016.
Διπλωματικοί ελιγμοί και οικονομικά συμφέροντα
Με τη ρωσική πλευρά να κρατά χαμηλούς τόνους, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου και στενός σύμβουλος Βλαντίμιρ Πούτιν, Γιούρι Ουσακόφ, δήλωσε πως το «τεράστιο ανεκμετάλλευτο δυναμικό» των οικονομικών σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας θα βρεθεί στην κορυφή της ατζέντας, όπως και το ουκρανικό ζήτημα.
Στρατηγικά διακυβεύματα, εδαφικές παραχωρήσεις και οι φόβοι της Ευρώπης
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος παραμένει το ακανθώδες θέμα των ενδεχόμενων εδαφικών παραχωρήσεων. Η Μόσχα επιμένει στον πλήρη έλεγχο τεσσάρων μερικώς κατεχόμενων ουκρανικών περιοχών (Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα), μαζί με την Κριμαία που προσαρτήθηκε το 2014 – όροι που το Κίεβο χαρακτηρίζει απαράδεκτους. Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έχει δεσμευτεί απέναντι στον Ζελένσκι και στους Ευρωπαίους πως θα επιδιώξει συνομιλία μαζί τους μετά το ραντεβού του με τον Πούτιν.
Η έκβαση της συνάντησης αυτής μπορεί να έχει καθοριστική σημασία τόσο για την Ουκρανία, που συνεχίζει να χάνει έδαφος στις μάχες, όσο και για τους Ευρωπαίους ηγέτες που ανησυχούν πως πιθανή ρωσική νίκη στην Ουκρανία θα ενισχύσει τις επιθετικές τάσεις της Μόσχας έναντι χωρών του ΝΑΤΟ όπως Πολωνία, Εσθονία, Λιθουανία και Λετονία.
Η πλευρά της Ρωσίας εξακολουθεί να αποκλείει το ενδεχόμενο ουσιωδών παραχωρήσεων, αν και ο Πούτιν έκανε λόγο για «ειλικρινείς προσπάθειες» εκ μέρους των ΗΠΑ για μια διπλωματική διέξοδο, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για μελλοντική συμφωνία σχετικά με τα πυρηνικά όπλα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Άνκορατζ της Αλάσκας, τόπος της συνόδου, φορτίζει συμβολικά τη δυναμική της διαπραγμάτευσης. Η πόλη αυτή πωλήθηκε από τη Ρωσία στις ΗΠΑ το 1867, ενώ η αεροπορική βάση Έλμεντορφ διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν το ενδιαφέρον για τον αρκτικό χώρο κορυφώθηκε.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε ένα ακόμη σχόλιο δηκτικής ειρωνείας αναφορικά με τους δημοσιογράφους που καλύπτουν το γεγονός, υποστήριξε:
«Ακόμα κι αν έπαιρνα τη Μόσχα και το Λένινγκραντ δωρεάν σε μια συμφωνία με τη Ρωσία, τα fake media θα έλεγαν ότι έκανα μια κακή συμφωνία». Αξίζει να επισημανθεί ότι το Λένινγκραντ (σήμερα Αγία Πετρούπολη) ανέκτησε την ιστορική του ονομασία αμέσως πριν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
