Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα δύο βασικές επιλογές για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας την περίοδο 2026-2027. Οι προτάσεις αφορούν δανεισμό από την ΕΕ και ένα ειδικό δάνειο επανορθώσεων, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται εντός της Ένωσης.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η Επιτροπή αποσαφηνίζει τη νομική βάση των προτάσεων, ενόψει του επικείμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (18-19 Δεκεμβρίου), ώστε να διασφαλιστεί η δέσμευση για αντιμετώπιση των μελλοντικών δημοσιονομικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας.
Η πρωτοβουλία στοχεύει στην ευέλικτη και αποτελεσματική ανταπόκριση της ΕΕ στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της Ουκρανίας, είτε σε συνθήκες πολέμου είτε ειρήνης.
Η πρόταση προβλέπει δανεισμό με βάση τον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς και τη δημιουργία Δανείου Αποζημιώσεων, που θα επιτρέπει στην Επιτροπή να αντλεί κεφάλαια από ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που διακρατούν ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας.
Οι σχετικές προτάσεις περιλαμβάνουν μηχανισμούς διασφάλισης για την προστασία των κρατών-μελών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από ενδεχόμενα ρωσικά αντίποινα ή παράνομες απαλλοτριώσεις, κυρίως σε δικαιοδοσίες φιλικές προς τη Ρωσία.
Για την αντιμετώπιση υπολειπόμενων κινδύνων, προβλέπεται μηχανισμός αλληλεγγύης, ο οποίος θα υποστηρίζεται από διμερείς εγγυήσεις ή τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι οι προτάσεις είναι πλήρως εναρμονισμένες με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο, ενώ διασφαλίζεται η σταθερότητα της χρηματοπιστωτικής αγοράς της Ένωσης και το καθεστώς του ευρώ ως παγκόσμιου νομίσματος.
Νομοθετικές πρωτοβουλίες και στρατηγική στήριξης
Η πρόταση της Επιτροπής στηρίζεται σε πέντε νομοθετικές πρωτοβουλίες:
• Πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση Δανείου Αποζημιώσεων
• Πρόταση απαγόρευσης μεταφοράς ακινητοποιημένων περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας πίσω στη Ρωσία
• Δύο προτάσεις για τη διασφάλιση του Δανείου Αποζημιώσεων, με στόχο την προστασία κρατών-μελών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από πιθανές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένης τροποποίησης του κανονισμού 833/2014 και συμπληρωματικής απόφασης του Συμβουλίου
• Προτεινόμενη τροποποίηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, ώστε να καταστεί δυνατή η χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ για στήριξη δανείου προς την Ουκρανία, καλύπτοντας και τις δύο λύσεις.
Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται σε μια περίοδο κλιμάκωσης των ρωσικών επιθέσεων κατά της Ουκρανίας, καθώς και της αύξησης υβριδικών επιθέσεων και παραβιάσεων του εναέριου χώρου της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι με τις νέες προτάσεις, η ΕΕ διασφαλίζει πως η Ουκρανία θα έχει τα απαιτούμενα μέσα για να αμυνθεί και να συμμετάσχει σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις από θέση ισχύος.
Όπως επεσήμανε, οι λύσεις αυτές καλύπτουν τις οικονομικές ανάγκες της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια, στηρίζουν τον κρατικό προϋπολογισμό, ενισχύουν τη βιομηχανία άμυνας και προωθούν την ένταξη της Ουκρανίας στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανική βάση, αυξάνοντας το κόστος του πολέμου για τη Ρωσία και δημιουργώντας επιπλέον κίνητρα για διαπραγματεύσεις.