Σε οριακή υποβάθμιση της εκτίμησής του για την ανάπτυξη της οικονομίας το ΙΟΒΕ, αναμένοντας πλέον ότι ο ρυθμός θα φθάσει στο 2,2% έναντι 2,4% προηγουμένως, λόγω των αναταραχών που δημιουργεί σε παγκόσμιο επίπεδο η δασμολογική πολιτική του Ντ. Τραμπ και ο εν εξελίξει εμπορικός πόλεμος.
Σύμφωνα με το Ίδρυμα ο ηπιότερος ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας της ευρωζώνης το 2025, η αβεβαιότητα σχετικά με το βαθμό επαναφοράς προστατευτισμού στο διεθνές εμπόριο, η γεωπολιτική αστάθεια, η σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και των επιτοκίων, καθώς και η έγκαιρη εκτέλεση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, είναι οι πλέον καθοριστικοί παράγοντες της εξέλιξης του ΑΕΠ το 2025.
Κατά την παρουσίαση της Έκθεσης, ο Πρόεδρος του ΙΟΒΕ, κ. Γιάννης Ρέτσος, καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους στην παρουσίαση της Έκθεσης, αναφέρθηκε στις ραγδαίες διεθνείς οικονομικές εξελίξεις και για το ότι αυτές αναμένεται να επηρεάσουν άμεσα και έμμεσα την ελληνική οικονομία.
Παράλληλα, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Καθηγητής Νίκος Βέττας, επεσήμανε τη σημασία ενίσχυσης των εγχώριων επενδύσεων για ανάπτυξη μέσα στο ταραχώδες διεθνώς εμπορικό πεδίο. Μεταξύ άλλων, σημείωσε:
- Οι έντονες, αλλεπάλληλες μεταβολές στη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ εκτόξευσαν τη διεθνή αβεβαιότητα πολιτικής, επιδεινώνοντας τις προοπτικές για εξαγωγές και επενδύσεις.
- Ενδεχόμενη εξισορρόπηση της αρχιτεκτονικής του διεθνούς εμπορίου μεσοπρόθεσμα σε υψηλότερο επίπεδο δασμών θα αυξήσει το κόστος παραγωγής, με αποτέλεσμα αύξηση τιμών, μείωση πραγματικών εισοδημάτων και δευτερογενώς επιβράδυνση της καινοτομίας.
- Η ευρύτερη αναταραχή στο παγκόσμιο οικονομικό πεδίο δημιουργεί ανακατατάξεις στη σχετική ισχύ και πορεία μεγάλων οικονομιών. Σταθερές της παγκοσμιοποίησης για τις διασυνδέσεις περισσότερο και λιγότερο αναπτυγμένων οικονομιών αμφισβητούνται και στο πλαίσιο αυτό θα αναζητηθεί νέα στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Ένωση, με άξονες την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, της στρατηγικής αυτονομίας και της άμυνας.
- Τις τελευταίες δεκαετίες μείωση των περιορισμών στο εμπόριο, στην κίνηση κεφαλαίων και, κατά περίπτωση, ανθρώπων, επέτρεψε την ολοένα μεγαλύτερη εξειδίκευση στην παραγωγή και την ανάπτυξη και διάχυση νέων τεχνολογιών. Η αντιστροφή αυτής της πορείας χωρίς ισχυρή οπισθοχώρηση της ευημερίας είναι σήμερα αδύνατη.
- Η ελληνική οικονομία ανακάμπτει στα προ-κρίσης επίπεδα, με θετικές επιδόσεις στις αγορές εργασίας, ακινήτων, κεφαλαίων, τραπεζών, καθώς και σταδιακές αναβαθμίσεις στην πιστοληπτική της αξιολόγηση.
- Καθώς το επενδυτικό κενό και η ανεργία μειώνονται, τα ουσιαστικά ερωτήματα είναι δύο. Πρώτον, είναι η ελληνική οικονομία αρκετά ισχυρή μπροστά στις αναταράξεις του διεθνούς περιβάλλοντος; Άλλωστε, το δημόσιο χρέος της χώρας μας είναι ακόμη εξαιρετικά υψηλό και στις ίδιες τις εκθέσεις των επενδυτικών οίκων υπάρχει μεγάλη απόσταση μέχρι την επιθυμητή αξιολόγηση, που απολαμβάνουν άλλες χώρες στην περιφέρεια της ευρωζώνης. Δεύτερον, έχει δημιουργηθεί εγγενής δυναμική που θα επιτρέψει σταθερά υψηλή ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια; Σχετικά, δεν καταγράφεται ακόμη σημαντική αύξηση της παραγωγικότητας, ενώ σειρά αναγκαίων διαθρωτικών αλλαγών εκκρεμούν.
- Το κλειδί για την αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων στη χώρα εξακολουθεί να είναι οι επενδύσεις. Τόσο όσον αφορά το επίπεδο τους, που αν και ανερχόμενο υπολείπεται σημαντικά αυτού που απαιτείται για γρήγορη σύγκλιση στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οικονομίες όσο και ποιοτικά με μετακίνηση σε κλάδους και επιχειρήσεις που παράγουν υψηλή αξία. Παράλληλα, κρίσιμη είναι η πολιτική και κοινωνική στήριξη αλλαγών που αυξάνουν την παραγωγικότητα και την κοινωνική κινητικότητα.
Οι παραδοχές του βασικού σεναρίου περιλαμβάνουν:
- ανάπτυξη στην ευρωζώνη κατά 0,9% και πληθωρισμό στο 2,3% το 2025, σύμφωνα με το βασικό σενάριο της ΕΚΤ (Μάρτιος 2025)
- όξυνση της εμπορικής αβεβαιότητας βραχυχρόνια, αλλά αποφυγή κλιμάκωσης ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου, υποθέτοντας ότι είτε θα επιτευχθεί εμπορική συμφωνία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ είτε η απόκριση της ΕΕ ως προς νέους δασμούς θα είναι μετριοπαθής και στοχευμένη.
- σταδιακή αποκλιμάκωση της γεωπολιτικής έντασης στην Ουκρανία,
- οι διεθνείς τιμές των ενεργειακών αγαθών ακολουθούν το βασικό σενάριο της ΕΙΑ, με σταθεροποιητικές τάσεις το 2025, χαμηλότερα από το επίπεδό τους το 2024,
- τα επιτόκια ακολουθούν την τάση των σημερινών προθεσμιακών συμβολαίων, δηλαδή το Euribor σταδιακά υποχωρεί στην περιοχή του 2,0% στα τέλη του 2025
- έγκαιρη εφαρμογή του αναθεωρημένου σχεδίου «Ελλάδα 2.0» το 2025,
- επίδοση εσόδων από τουρισμό το 2025 παρεμφερής με το 2024 σε πραγματικούς όρους.
Αποτέλεσμα για το 2025, το ΙΟΒΕ προβλέπει οριακή επιβράδυνση της ετήσιας ανάπτυξης, σε 2,2% (αναθεώρηση προηγούμενης πρόβλεψης για 2,4%), σε σταθερές τιμές, με αβεβαιότητα σχετικά με κινδύνους που απορρέουν από το διεθνές περιβάλλον, όπως ο εμπορικός προστατευτισμός και η γεωπολιτική αστάθεια.
Ως προς τις συνιστώσες της ανάπτυξης το 2025, αναμένεται σημαντική ενίσχυση των πάγιων επενδύσεων (+9,5%) και επιβράδυνση της ιδιωτικής κατανάλωσης (+1,2%). Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται μικρή βελτίωση στο εξωτερικό ισοζύγιο, με τις εξαγωγές να αυξάνονται ετησίως κατά 2,2% και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως κατά +1,5%. Ο μέσος πληθωρισμός για το 2025 αναμένεται ελαφρά υψηλότερος από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη, στην περιοχή του 2,8%, ενώ η ανεργία εκτιμάται ότι θα μειωθεί περαιτέρω, στην περιοχή του 9,3%.
Οι βασικοί κίνδυνοι:
- Κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου ο οποίος ενδέχεται να οδηγήσει σε διαταραχές στους ρυθμούς ανάπτυξης, τον πληθωρισμό και τη σταθερότητα στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, με ερωτηματικά ως προς την ταχύτητα χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.
- Η διατήρηση των γεωπολιτικών εντάσεων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή αποτελεί μείζων παράγοντα ανησυχίας ως προς την ενεργειακή ασφάλεια, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις.
- Αβεβαιότητα ως προς τα δημοσιονομικά μεγέθη της ΕΕ, μεταξύ άλλων ως απόρροια του σχεδίου επανεξοπλισμού.
- Εναλλακτικό σενάριο μεγάλης αύξησης των διεθνών τιμών ενέργειας με αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος παραγωγής και την αποκλιμάκωση των επιτοκίων.
- Υψηλό έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, με διαρθρωτικά χαρακτηριστικά.
- Απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω υψηλότερου του μ.ό. της Ευρωζώνης πληθωρισμού.
- Καθυστερήσεις στην εξυγίανση των κόκκινων δανείων εκτός τραπεζικών ισολογισμών, που δρουν ως εμπόδιο στην ανακατανομή των πόρων.
Θετικές προοπτικές:
- Η επιτάχυνση στην υλοποίηση του αναθεωρημένου Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δύναται να «ξεκλειδώσει» διεθνή κεφάλαια για παραγωγικές και περισσότερο μακροχρόνιες επενδύσεις.
- Το χαμηλότερο κόστος χρήματος αποτελεί ευκαιρία για επιτάχυνση των επενδύσεων.
- Ο εμπορικός προστατευτισμός δημιουργεί νέες ισορροπίες στις διεθνείς εμπορικές ροές, με προοπτική για αύξηση των μεριδίων αγοράς για ελληνικές εξαγωγές με αυξημένη προστιθέμενη αξία.
- Συνέχιση της βελτίωσης της φορολογικής συμμόρφωσης.
- Θετική η συνεχιζόμενη μείωση του «κενού» ΦΠΑ και η αντίστοιχη απόκλιση με την ΕΕ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
