Η έλλειψη ειδικών στην τεχνολογία αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ψηφιακή μετάβαση της Ελλάδας, σύμφωνα με το νέο «τσεκάπ» από την Κομισιόν. Αν και καταγράφεται πρόοδος στην ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιακών δικτύων και τρέχει ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Δημοσίου, η χώρα μας δείχνει να υστερεί στις ψηφιακές δεξιότητες, διατηρώντας το χάσμα με την Ευρώπη.
Η αύξηση του αριθμού των ειδικών ΤΠΕ στην απασχόληση παραμένει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στην ψηφιακή της μετάβαση.
Όπως σημειώνει η έκθεση της Κομισιόν, η ελληνική κυβέρνηση έχει λάβει πρόσθετα μέτρα για την εξοικείωση των νέων με τις ψηφιακές τεχνολογίες και την προσέλκυση σε σπουδές και σταδιοδρομίες στις ΤΠΕ.
Υπογραμμίζει πως η πρωτοβουλία για την αναστροφή της σοβαρής διαρροής εγκεφάλων κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και για την ενθάρρυνση Ελλήνων υψηλής ειδίκευσης που ζουν στο εξωτερικό να επιστρέψουν στην ελληνική αγορά εργασίας θα βοηθήσει επίσης στην αύξηση του αριθμού των ειδικών ΤΠΕ στην απασχόληση.
Πρόκληση αποτελεί επίσης για την Ελλάδα η κάλυψη των κενών ψηφιακών δεξιοτήτων μεταξύ των ηλικιακών ομάδων και μεταξύ των αγροτικών και αστικών τμημάτων του πληθυσμού.
«Μέτριες» φιλοδοξίες
Η Κομισιόν επισημαίνει πως η Ελλάδα δείχνει ένα μέτριο επίπεδο φιλοδοξίας για την Ψηφιακή Δεκαετία, καθώς έχει θέσει 14 εθνικούς στόχους, εκ των οποίων το 57% ευθυγραμμίζονται με τους στόχους της ΕΕ για το 2030.
Η επίτευξη των στόχων, πάντως, ακολουθεί καλή πορεία, με το 88% αυτών να είναι σε καλό δρόμο ενώ η Ελλάδα αντιμετώπισε το 77% των 13 συστάσεων που εξέδωσε η Επιτροπή το 2024, είτε εφαρμόζοντας σημαντικές αλλαγές πολιτικής (31%) είτε κάνοντας κάποιες αλλαγές (46%) μέσω νέων μέτρων.
Οι επιχειρήσεις προχωρούν με ενθαρρυντικούς ρυθμούς την ψηφιακή τους μετάβαση, αλλά καθυστερούν στην ενσωμάτωση της ΤΝ, με την Ελλάδα να καλείται να επιταχύνει τις προσπάθειές της, προκειμένου να εξασφαλίσει μια ανταγωνιστική θέση στην ψηφιακή δεκαετία.
Αναφέρει επίσης ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της ψηφιακής μετάβασης και της ψηφιακής υποδομής, ενθαρρύνοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις σε πράσινα κέντρα δεδομένων και αντιμετωπίζοντας την ανάγκη βελτιστοποίησης της διανομής ανανεώσιμης ενέργειας για τον αυξανόμενο αριθμό ψηφιακών κέντρων δεδομένων σε όλη τη χώρα.
Τρέχει η ανάπτυξη των δικτύων, κορυφή στο 5G για την Ελλάδα
Η Ελλάδα σημειώνει πρόοδο στην ανάπτυξη υποδομών συνδεσιμότητας gigabit, με κάλυψη VHCN (Δικτύου Πολύ Υψηλής Χωρητικότητας) 46,1% το 2024, το οποίο πάντως υστερεί έναντι του μέσου όρου της ΕΕ.
Οι προοπτικές για τους στόχους του 2030 είναι θετικές σύμφωνα με την Κομισιόν, καθώς οι πάροχοι έχουν ανακοινώσει πρόσφατα σημαντικές επενδύσεις στην ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών σε όλη τη χώρα έως το 2027.
Το 2024, η κάλυψη 5G της Ελλάδας ήταν από τις υψηλότερες στην ΕΕ και πολύ κοντά στον στόχο της Ψηφιακής Δεκαετίας 2030.
Αργεί η ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών στις επιχειρήσεις
Όσον αφορά την ψηφιακή μετάβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της Ελλάδας, κινείται με αύξηση 13,9% ετησίως, με το 53,4% των ελληνικών μικρομεσαίων να έχουν τουλάχιστον ένα βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης το 2024. Ωστόσο η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Παρά την ταχεία πρόοδο, η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) από τις επιχειρήσεις παραμένει χαμηλότερη του αναμενόμενου. Η επιλογή της Ελλάδας να φιλοξενήσει ένα από τα πρώτα επτά Εργοστάσια AI στην ΕΕ επιβεβαιώνει τη δέσμευση της χώρας να βοηθήσει στην οικοδόμηση της τεχνολογικής ηγεσίας της ΕΕ. Το Εργοστάσιο AI θα συμβάλει επίσης στην ανάπτυξη και ενίσχυση του οικοσυστήματος νεοφυών επιχειρήσεων στην Ελλάδα.
Η υιοθέτηση της AI από τις επιχειρήσεις γενικά επιδεικνύει επίσης εξαιρετική πρόοδο, με περισσότερο από τον διπλασιασμό του μεριδίου της από 4% το 2023 σε 9,8% το 2024. Η έκθεση σημειώνει ότι η προσαρμογή του οδικού χάρτη για τη μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή της AI, που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2024 μπορεί να ενισχύσει την καινοτομία και να βελτιώσει το επιχειρηματικό οικοσύστημα.
Όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια, η Ελλάδα αναδιάρθρωσε την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας σε μια ανεξάρτητη οντότητα δημοσίου δικαίου με στόχο την ενίσχυση της λειτουργικής αυτονομίας και ικανότητας της Αρχής.
Αναφέρει ότι η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας επιτρέπει να συντονίζει και να επιβλέπει αποτελεσματικότερα την εφαρμογή της Οδηγίας NIS2, που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο και θα συνεχίσει να αναπτύσσει την εθνική στρατηγική κυβερνοασφάλειας και τις σχετικές πολιτικές σε ευθυγράμμιση με την ΕΕ και τις εθνικές στρατηγικές προτεραιότητες.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Δημοσίου
Ο ετήσιος ρυθμός προόδου στον ψηφιακό μετασχηματισμό των δημόσιων υπηρεσιών και των επιχειρήσεων επιβραδύνεται, αν και η χώρα συνεχίζει να εφαρμόζει ενεργά την ευρεία στρατηγική της για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των δημόσιων υπηρεσιών.
Αν και τα τελευταία δεδομένα δείχνουν περιορισμένη ετήσια πρόοδο στις υπηρεσίες για τους πολίτες, η ενσωμάτωση της AI στην ενιαία ψηφιακή πύλη της δημόσιας διοίκησης θα βελτιώσει την ποιότητα, την ταχύτητα και την προσβασιμότητα των δημόσιων υπηρεσιών.
Σύμφωνα με το ειδικό Ευρωβαρόμετρο για την «Ψηφιακή Δεκαετία 2025», το 78% του ελληνικού πληθυσμού θεωρεί ότι η ψηφιοποίηση των καθημερινών δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών κάνει τη ζωή τους ευκολότερη. Επίσης το 92% θεωρεί σημαντικό οι δημόσιες αρχές να αντιμετωπίσουν και να μετριάσουν το ζήτημα των ψεύτικων ειδήσεων και της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο.
Η εισαγωγή των υπηρεσιών που σχετίζονται με τον κανονισμό για την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη (SDGR) παρουσιάζει πρόσθετη πρόκληση για αυτούς τους δείκτες ώστε να επιτευχθεί ο στόχος.
Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι το 2024, η Ελλάδα ξεκίνησε ένα μεγάλης κλίμακας έργο για τη δημιουργία μιας νέας υποδομής και την ενσωμάτωσή της με το Gov.gr Wallet και τις νέες ταυτότητες. Επίσης, η χώρα μας έχει ακολουθήσει τις προτεραιότητες της Επιτροπής για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο, η Ελλάδα έχει ξεκινήσει την εφαρμογή "Kids Wallet" ως μέρος μιας συνολικής στρατηγικής σε αυτόν τον τομέα.