Πώς υποδέχθηκε η αγορά το νομοσχέδιο για την ενίσχυση του Χρηματιστηρίου

θετικά υποδέχτηκε η επενδυτική κοινότητα τα φορολογικά και θεσμικά κίνητρα για την ενίσχυση του Χρηματιστηρίου αν και πολλοί περίμεναν την υιοθέτηση και άλλων παρεμβάσεων από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που έχουν ζητηθεί στο παρελθόν από τους φορείς της κεφαλαιαγοράς αλλά δεν περιλαμβάνονται στο σχετικό νομοσχέδιο.

Όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, θεσμικά το υπουργείο δεν έχει πολλούς τρόπους παρέμβασης, καθώς η λειτουργία των αγορών διέπεται από κοινοτικές οδηγίες. Αντιθέτως, όπως εκτιμούν, θα μπορούσε το υπουργείο να είναι πιο τολμηρό στα φορολογικά κίνητρα ώστε να επανακάμψουν κυρίως οι Έλληνες επενδυτές στο Χρηματιστήριο Αθηνών. 

Για παράδειγμα αναφέρουν πως δεν υιοθετήθηκε η πρόταση για τον Αποταμιευτικό Επενδυτικό Λογαριασμό. Ένα τραπεζικό λογαριασμό όπου θα πιστώνονταν τα κεφαλαιακά κέρδη των επενδυτών από συναλλαγές στο ΧΑ ή σε αμοιβαία κεφάλαια, κέρδη τα οποία θα είχαν ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση. Επίσης, άλλη μια πρόταση για φορολογικά κίνητρα σε μεγάλα IPOs εταιρειών από κλάδους όπου η Ελλάδα έχει στρατηγικό πλεονέκτημα, όπως ο τουρισμός, δεν έτυχαν της ανάλογης προσοχής.

Κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξης Τύπου όπου παρουσιάστηκαν τα κύρια σημεία του νομοσχεδίου για την Κεφαλαιαγορά ο υπουργός οικονομικών κ. Κωστής Χατζηδάκης επισήμανε πως η πολιτεία παρείχε φορολογικά κίνητρα ανάλογα με τις δυνατότητες που είχε και, όπως τόνισε, γνωρίζει και ο ίδιος πως ποτέ  οι μειώσεις των φόρων για τους πολίτες δεν είναι αρκετές.

Στα φορολογικά μέτρα που θα περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο είναι η επέκταση των κινήτρων για τους επενδυτικούς αγγέλους (angel investors) ώστε εκτός από μη εισηγμένες start up να επενδύουν και σε μετοχές στην Εναλλακτική Αγορά. Σύμφωνα με τα κίνητρα αυτά, ποσό ίσο με το 50% της εισφοράς τους εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα, μέχρι 300.000 ευρώ.

Επίσης, αυξάνεται η έκπτωση δαπανών για εισαγωγή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Οι επιλέξιμες δαπάνες για την εισαγωγή προσαυξημένες κατά 100% (με ανώτατο όριο προσαύξησης τα 200.000 ευρώ) θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων. Το μέτρο για κάθε νέα εταιρεία που εισέρχεται στο ΧΑ θα ισχύει για τρία έτη.  

Ικανοποίηση για τη μείωση του φόρου επί των τόκων των εταιρικών ομολόγων

Τέλος, ικανοποιήθηκε και ένα πάγιο αίτημα των φορέων της αγοράς για φορολογική εξίσωση των ημεδαπών με τους αλλοδαπούς επενδυτές σε ό,τι αφορά στον φόρο επί των τόκων των εισηγμένων εταιρικών ομολόγων. Ο συντελεστής φορολογίας μειώνεται από το 15% στο 5%. Το όφελος για τους επενδυτές εκτιμάται σε 20 εκατ. ευρώ το χρόνο. 

Υπενθυμίζεται πως σε προηγούμενο νομοσχέδιο είχαν ληφθεί και ισχύουν άλλα δύο φορολογικά κίνητρα για το ΧΑ: Είχαν μειωθεί οι φόροι συγκέντρωσης κεφαλαίου από 0,50% σε 0,20% και των χρηματιστηριακών συναλλαγών κατά 50%, σε 1 τοις χιλίοις από 2 τοις χιλίοις πριν. Ως προς την πρώτη μείωση φόρου, ευνοούνται, μεταξύ άλλων, οι εταιρείες που προχωρούν σε αυξήσεις κεφαλαίου, καθώς θα πληρώνουν λιγότερο φόρο και από το δεύτερο μέτρο οι επενδυτές.

Ποιοι ευνοούνται από τη δυνατότητα μετάταξης από την Κύρια στην ΕΝ.Α.

Στις θεσμικές παρεμβάσεις ξεχωρίζουν τέσσερις ρυθμίσεις:

• Πρώτον, η διευκόλυνση μετάταξης εταιρειών από την Κύρια Αγορά στην Εναλλακτική. Είναι ένα μέτρο που θα βοηθήσει ορισμένες εισηγμένες που επιθυμούν να παραμείνουν στο ΧΑ αλλά δεν μπορούν είτε να σηκώσουν τα οικονομικά βάρη της Κύριας Αγοράς, είτε να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις του κανονισμού του ΧΑ περί ελάχιστης διασποράς. Για όσες επιθυμούν να μείνουν στο ΧΑ, η ΕΝ.Α θα αποτελέσει για αυτές ένα «καταφύγιο», ενόψει και της πρώτης αξιολόγησης για την επάρκεια του free float τον Ιούλιο. Μια μετοχή, για παράδειγμα, που ενδεχομένως μπορεί να κάνει χρήση του μέτρου είναι η Καρέλιας. Μια εύρωστη επιχείρηση που δεν έχει θέμα με τα έξοδα παραμονής, αλλά πρόβλημα με την ελάχιστη διασπορά (μόλις 5%) και χωρίς προοπτική βελτίωσης, λόγω των αντιθέσεων που έχουν μεταξύ τους οι βασικοί μέτοχοι. Αν η εταιρεία θέλει να παραμείνει εισηγμένη και να μη διαγραφεί λόγω ανεπαρκούς διασποράς θα μπορέσει να κάνει μετάταξη στην Εναλλακτική Αγορά.
• Η δεύτερη ρύθμιση διευκολύνει την πρόσβαση μικρομεσαίων εταιρειών στο ΧΑ αφού αυξάνεται από 5 σε 8 εκατ. ευρώ ετησίως το ύψος της δημόσιας εγγραφής που μπορεί να γίνει με την έκδοση  πληροφοριακού δελτίου, αντί ενημερωτικού, καθώς το κόστος για την έκδοση πληροφοριακού δελτίου, που παρέχει επίσης ουσιαστική πληροφόρηση στους επενδυτές, είναι σημαντικά χαμηλότερο από το αντίστοιχο κόστος για την έκδοση ενημερωτικού δελτίου.

Η πρόνοια για την απαρτία στις συνελεύσεις των ομολογιούχων

• Η τρίτη ρύθμιση αναμένεται να βάλει τέλος σε μια στρέβλωση που παρατηρείται σε εισηγμένες ομολογίες. Για την τροποποίηση των όρων του ομολόγου μέχρι σήμερα απαιτείται πλειοψηφία 2/3 (67%). Επειδή όμως είναι δύσκολο ομολογιούχοι -ιδίως όταν αφορά σε προβληματικές εταιρείες- να συμπληρώσουν τέτοιες απαρτίες, το υπουργείο αλλάζει το όριο στο 50% + μία ομολογία. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της MLS που καμία συνέλευση ομολογιούχων για τα τρία ομολογιακά που είχε εκδώσει δεν κατάφερε να συμπληρώσει την απαρτία του 67%.
• Η τέταρτη ρύθμιση βάζει τέλος σε μια ανακολουθία της ελληνικής αγοράς σε σχέση με όλες τις άλλες αγορές. Πρόκειται για τη δυνατότητα που δίνεται σε μια ΑΕΔΑΚ να διαχειρίζεται λογαριασμούς omnibus accounts που μέχρι σήμερα την είχαν μόνο χρηματιστηριακές εταιρείες. Έτσι, μια ΑΕΔΑΚ θα μπορεί να διαχειρίζεται κοινούς λογαριασμούς στους οποίους συμμετέχουν πάνω από ένας δικαιούχοι με εντολή τρίτου αδειοδοτημένου παρόχου (π.χ. τράπεζα, ΑΧΕΠΕΥ κ.α).

Για τις ΑΕΕΑΠ το νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει κάποια αλλαγή στον τρόπο φορολόγησης όπως επιθυμούσαν οι εταιρείες. Σημειώνεται πως οι ΑΕΕΑΠ δεν υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος, αλλά φορολογούνται με ετήσιο συντελεστή φόρου ίσου με το 10% επί του εκάστοτε ισχύοντος επιτοκίου παρέμβασης της ΕΚΤ προσαυξημένου κατά 1 ποσοστιαία μονάδα επί του μέσου όρου των εξαμηνιαίων επενδύσεων τους σε ακίνητα, πλέον των διαθεσίμων τους. Οι ΑΕΕΑΠ ζητούν έναν σταθερό φορολογικό συντελεστή που δεν θα παρουσιάζει διακυμάνσεις από την αυξομείωση των επιτοκίων. 

Με το νομοσχέδιο καταργούνται περιττοί περιορισμοί στις ΑΕΕΑΠ, δίνεται δυνατότητα επένδυσης σε ΑΠΕ για ιδιόχρηση της παραγόμενης ενέργειας, συγκεντρώνονται όλες οι διατάξεις της ειδικής φορολογίας σε ένα κεφάλαιο και αίρονται υποχρεώσεις που εξίσωναν τις ΑΕΕΑΠ με χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.

Τα νέα «όπλα» ελέγχων από Κεφαλαιαγορά και Τράπεζα της Ελλάδος

Σε ότι αφορά στη διαφάνεια δίδεται η δυνατότητα σε Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και Τράπεζα της Ελλάδος να ελέγχουν εισηγμένες, ΑΧΕ, τράπεζες και Ασφαλιστικές με τη μέθοδο του mystery shopping. Δηλαδή με ελέγχους που θα διενεργούνται  από στελέχη των εποπτικών αρχών που θα εμφανίζονται στις εποπτευόμενες  εταιρείες ως πελάτες.

Τέλος, εισάγεται ένα αυστηρότερο πλαίσιο για τα κρυπτοστοιχεία. Η αδειοδότηση θα δίνεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και την Τράπεζα της Ελλάδος. Οι ποινές για κάποιον που πουλάει κρυπτοστοιχεία χωρίς άδεια είναι φυλάκιση έως 1 έτος και πρόστιμα έως 700.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και έως 5 εκατ. ευρώ για νομικά πρόσωπα. Επιπλέον, για την αποτροπή ξεπλύματος, οι πλατφόρμες συναλλαγών θα είναι υποχρεωμένες να λαμβάνουν στοιχεία για τους πελάτες τους και να έχουν εκπρόσωπο στην Ελλάδα.

Το νομοσχέδιο θα τεθεί σύντομα σε διαβούλευση και θα περιλαμβάνει και τις διατάξεις για το ιδιωτικό χρέος που έχουν ανακοινωθεί αλλά και τις ρυθμίσεις για την Ασπίς Πρόνοια.