Νέα δεδομένα στον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο που έχει προκαλέσει ο Τραμπ δημιουργεί η δικαστική απόφαση στη Νέα Υόρκη, με την οποία μπλοκάρονται πολλοί από τους δασμούς που έχει επιβάλει ο Αμερικανός πρόεδρος. Τα futures του αμερικανικού δείκτη S&P 500 κερδίζουν περισσότερο από 1% μετά την ανακοίνωση της απόφασης, αλλά οι αναλυτές προειδοποιούν τους επενδυτές να μην δείξουν υπερβολικό εφησυχασμό.
Η ολλανδική τράπεζα ING σημειώνει ότι η δικαστική απόφαση δεν καλύπτει τους κυριότερους δασμούς που έχουν επιβληθεί από τον Τραμπ στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, δηλαδή τους τομεακούς δασμούς σε αυτοκίνητα, χάλυβα και αλουμίνιο. Και τονίζει ότι:
- Αυτή η δικαστική απόφαση σηματοδοτεί μια σημαντική νομική και πολιτική πρόκληση στη χρήση έκτακτων εξουσιών στην εμπορική πολιτική και προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο αβεβαιότητας στην συνολική εμπορική πολιτική των ΗΠΑ.
- Επίσης, υποδηλώνει ότι οι εταιρείες και οι χώρες πιθανότατα θα εντείνουν τις προσπάθειες για την κατάργηση των τομεακών δασμών, οι οποίοι έχουν γίνει ένα προσφιλές εργαλείο επιβολής της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ. Έως τις 30 Απριλίου, αυτοί οι δασμοί είχαν αποφέρει 26,8 δισεκατομμύρια δολάρια σε τελωνειακά έσοδα για το οικονομικό έτος 2025.
- Αναμένουμε την επιτάχυνση του ρυθμού των τομεακών δασμών, με πρόσθετα μέτρα που πιθανόν να ανακοινωθούν σύντομα. Αυτό θα είναι σημαντικό για τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και την Κίνα· τις διαπραγματεύσεις που έχουν τον ισχυρότερο αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
- Σε αυτό το πλαίσιο, προειδοποιούμε ενάντια σε υπερβολική ανακούφιση ή ακόμα και εφησυχασμό σε αυτό το σημείο.
- Στην περίπτωση της Ευρώπης, το μεγαλύτερο μέρος των δασμών επηρεάζει τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, και αυτό το μέρος των δασμών παραμένει σε ισχύ. Εάν η κυβέρνηση των ΗΠΑ προχωρήσει με τους προγραμματισμένους δασμούς ή ποσοστώσεις στα ευρωπαϊκά φαρμακευτικά προϊόντα, το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ θα εξακολουθούσε να υπόκειται σε δασμούς άνω του 20%.
- Τέλος, η αντίδραση κατά του προέδρου Τραμπ θα μπορούσε να πυροδοτήσει πιο επιθετικούς δασμούς ή άλλες ανακοινώσεις οικονομικής πολιτικής, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν βασικούς εμπορικούς εταίρους. Ας μην ξεχνάμε ότι μια δικαιολογία πίσω από τις τρέχουσες εμπορικές εντάσεις δεν ήταν μόνο το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου των ΗΠΑ, αλλά και η αναζήτηση πρόσθετων κυβερνητικών εσόδων. Η έλλειψή τους θα τροφοδοτούσε περαιτέρω την τρέχουσα συζήτηση για τη (μη) βιωσιμότητα του χρέους.
Τι αποφάσισε το δικαστήριο
Οι αποφάσεις του Τραμπ για τους δασμούς τέθηκαν σε αμφισβήτηση μετά από μια σπάνια δικαστική απόφαση των ΗΠΑ που μπλόκαρε πολλούς από τους δασμούς που είχε απειλήσει και επιβάλει σε άλλες χώρες.
Σύμφωνα με την απόφαση που εκδόθηκε αργά την Τετάρτη από τριμελή επιτροπή του Διεθνούς Εμπορικού Δικαστηρίου στη Νέα Υόρκη, η κυβέρνηση Τραμπ είχε επικαλεστεί λανθασμένα έναν νόμο του 1977 επιβάλλοντας τους δασμούς της «Ημέρας Απελευθέρωσης» σε δεκάδες χώρες και ως εκ τούτου ήταν παράνομοι.
Ο Τραμπ επικαλέστηκε ως έκτακτη ανάγκη το μεγάλο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου για να επιβάλει δασμούς χωρίς απόφαση του Κογκρέσου, αλλά το δικαστήριο έκρινε ότι το έλλειμμα, που είναι μεγάλο εδώ και δεκαετίες, δεν συνιστά έκτακτη ανάγκη.
Επέκτεινε επίσης αυτή την απόφαση σε προηγούμενους δασμούς που επιβλήθηκαν στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα σχετικά με την ασφάλεια των συνόρων των ΗΠΑ και τη διακίνηση φαιντανύλης.
Η κυβέρνηση Τραμπ δήλωσε αμέσως ότι θα εφεσιβάλει την απόφαση, θέτοντας την τύχη των δασμών στα χέρια του Εφετείου και ενδεχομένως του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Η απόφαση δεν επηρεάζει τους δασμούς της πρώτης θητείας του Τραμπ σε πολλές εισαγωγές από την Κίνα ή τους τομεακούς δασμούς που έχουν προγραμματιστεί ή έχουν ήδη επιβληθεί σε αγαθά, συμπεριλαμβανομένου του χάλυβα, οι οποίοι βασίζονται σε διαφορετικό νομικό πλαίσιο, που η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί τώρα να αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει περισσότερο για να συνεχίσει την εκστρατεία της για τους δασμούς.
Δεν είναι σαφές πόσο γρήγορα θα τεθεί σε ισχύ η απόφαση της Τετάρτης, καθώς το δικαστήριο έδωσε στην κυβέρνηση έως και 10 ημέρες για να πραγματοποιήσει τις απαραίτητες διοικητικές κινήσεις για την κατάργηση των δασμών. Ωστόσο, εάν η απόφαση διατηρηθεί, θα καταργήσει εντός ημερών νέους δασμούς 30% των ΗΠΑ σε εισαγωγές από την Κίνα, δασμούς 25% σε αγαθά από τον Καναδά και το Μεξικό και δασμούς 10% στα περισσότερα άλλα αγαθά που εισέρχονται στις ΗΠΑ.
Η αβεβαιότητα
Παρότι οι επενδυτές υποδέχτηκαν θετικά τις προοπτικές για μια αναβολή των δασμών, υπάρχει αβεβαιότητα ως προς το αν η απόφαση αποτελεί μόνιμη οπισθοδρόμηση στην προσπάθεια του Τραμπ να αναδιαμορφώσει το παγκόσμιο εμπόριο ή ένα απλό εμπόδιο.
Ο Τραμπ και οι υποστηρικτές του έχουν επιτεθεί σε δικαστές ως μεροληπτικούς και η κυβέρνησή του έχει κατηγορηθεί ότι δεν συμμορφώνεται πλήρως με άλλες δικαστικές εντολές, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το αν θα το πράξει αυτή τη φορά.
Ένας εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου απέρριψε την απόφαση, λέγοντας ότι ελήφθη από «μη εκλεγμένους δικαστές», οι οποίοι δεν θα πρέπει να έχουν την εξουσία «να αποφασίζουν πώς να αντιμετωπίσουν σωστά μια εθνική έκτακτη ανάγκη». Ο Τραμπ έχει επικαλεστεί εθνικές έκτακτες ανάγκες που κυμαίνονται από το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ έως τους θανάτους από υπερβολική δόση για να δικαιολογήσει πολλούς από τους δασμούς του.
Εάν η απόφαση δεν ανατραπεί ή αγνοηθεί, μια από τις συνέπειες θα μπορούσαν να είναι μεγαλύτερες δημοσιονομικές ανησυχίες σε μια εποχή που οι αγορές ομολόγων αμφισβητούν την τροχιά του αυξανόμενου χρέους των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Τραμπ επικαλείται τα αυξημένα έσοδα από δασμούς ως τρόπο αντιστάθμισης των φορολογικών περικοπών στο «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο» που βρίσκεται τώρα ενώπιον του Κογκρέσου, το οποίο εκτιμάται ότι θα αυξήσει το χρέος κατά 3,8 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία.
Οι εισαγωγείς των ΗΠΑ πλήρωσαν ένα ρεκόρ 16,5 δισ. δολ. σε δασμούς τον Απρίλιο και οι βοηθοί του Τραμπ δήλωσαν ότι αναμενόταν να αυξηθεί τους επόμενους μήνες. Μεγάλοι εμπορικοί εταίροι, συμπεριλαμβανομένων της Κίνας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ινδίας και της Ιαπωνίας, οι οποίοι βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση Τραμπ, πρέπει τώρα να αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν στις προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνιών ή θα καθυστερήσουν τις συνομιλίες με την υπόθεση ότι έχουν ενισχυμένη διαπραγματευτική θέση.
Οι διαπραγματεύσεις με τους εμπορικούς εταίρους
Αμφισβητείται επίσης το περίγραμμα μιας εμπορικής συμφωνίας που ο Τραμπ κατέληξε με το Ηνωμένο Βασίλειο νωρίτερα τον Μάιο. Αυτό το δυνητικό σύμφωνο προβλέπει την επιβολή ενός δασμού 10% των ΗΠΑ σε όλες τις εισαγωγές από το Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος θα ήταν άκυρος εάν διατηρηθεί η απόφαση της Τετάρτης.
«Δεν ξέρω γιατί οποιαδήποτε χώρα θα ήθελε να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις για να απαλλαγεί από δασμούς που έχουν τώρα κηρυχθεί παράνομοι», δήλωσε στο Bloomberg η Τζένιφερ Χίλμαν, καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Georgetown και πρώην δικαστής του ΠΟΕ και γενικός σύμβουλος του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ. «Είναι μια πολύ σαφής απόφαση ότι οι αμοιβαίοι παγκόσμιοι δασμοί είναι απλώς παράνομοι».
Είναι σημαντικό, είπε η Χίλμαν, ότι το δικαστήριο είχε επίσης αποφανθεί ότι ο Τραμπ δεν μπορούσε απλώς να επιβάλει δασμούς ως διαπραγματευτικό χαρτί. «Αυτό που λέει το δικαστήριο είναι ότι η δημιουργία μόχλευσης δεν είναι νόμιμη χρήση δασμών», είπε. «Για μένα είναι μια πολύ, πολύ σημαντική απόφαση».
Η Χίλμαν και άλλοι νομικοί εμπειρογνώμονες επεσήμαναν ότι ο Τραμπ έχει άλλες νομικές αρχές στις οποίες μπορεί να βασιστεί. Αλλά καμία δεν θα του έδινε τόσο ευρείες εξουσίες όσο αυτές που επικαλέστηκε βάσει του νόμου περί Διεθνών Έκτακτων Οικονομικών Εξουσιών (IEEPA), τον οποίο επικαλέστηκε ο Τραμπ.
Μια διάταξη του εμπορικού νόμου του 1974 δίνει στους προέδρους την εξουσία να επιβάλλουν δασμούς έως και 15% για έως και 150 ημέρες, αν και μόνο σε περίπτωση κρίσης ισοζυγίου πληρωμών, την οποία ο Τραμπ μπορεί να μην θέλει να δηλώσει δεδομένης της τρέχουσας νευρικής κατάστασης των αγορών ομολόγων, είπε η Χίλμαν.
Ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να επικαλεστεί άλλες αρχές για να επιβάλει δασμούς σε μεμονωμένους τομείς ή χώρες, όπως έκανε στην πρώτη του θητεία. Τους τελευταίους μήνες, έχει ήδη χρησιμοποιήσει εξουσίες εθνικής ασφάλειας για να επιβάλει δασμούς σε εισαγόμενο χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα και ξεκίνησε άλλες επτά έρευνες σχετικά με φάρμακα, ξυλεία και κρίσιμα ορυκτά.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
