Η Πολωνία υπέβαλε επίσημα αίτημα προς το ΝΑΤΟ για την ενεργοποίηση του Άρθρου 4 της Βορειοατλαντικής Συνθήκης, ζητώντας διαβουλεύσεις μεταξύ των συμμάχων, καθώς εκτιμά ότι υφίσταται απειλή κατά της εθνικής ασφάλειάς της.
Όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, μιλώντας ενώπιον του Κοινοβουλίου, οι σχετικές διαβουλεύσεις έχουν ήδη λάβει τη μορφή επίσημου αιτήματος ενεργοποίησης του εν λόγω άρθρου.
Η κίνηση αυτή αποτελεί πρωτοβουλία που ελήφθη από κοινού με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολ Ναβρότσκι, όπως σημείωσε ο κ. Τουσκ.
Σήμερα, συνεδρίασε το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο, το ανώτατο πολιτικό όργανο της Συμμαχίας, σε επίπεδο πρεσβευτών των 32 χωρών-μελών. Αν και η συνεδρίαση ήταν προγραμματισμένη εκ των προτέρων, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές οι εργασίες διεξήχθησαν στο πλαίσιο του Άρθρου 4 της Συνθήκης, ανταποκρινόμενες στη νέα κατάσταση.
Το Άρθρο 4 προβλέπει ότι όταν, κατά την άποψη ενός μέλους, διακυβεύεται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια κάποιου από τα κράτη-μέλη, δρομολογούνται υποχρεωτικές διαβουλεύσεις εντός της Συμμαχίας. «Οι πλευρές διαβουλεύονται κάθε φορά που, κατά την άποψη μίας από αυτές, υφίσταται απειλή για τη σταθερότητα ή την ασφάλειά τους», αναφέρει χαρακτηριστικά η Συνθήκη.
Από το 1949, είναι η όγδοη φορά που το Άρθρο 4 ενεργοποιείται. Οι τρεις πιο πρόσφατες περιπτώσεις σχετίζονται άμεσα με τον πόλεμο στην Ουκρανία, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία του μηχανισμού διαβουλεύσεων, ειδικά σε περιόδους γεωπολιτικής έντασης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το πολύ πιο δεσμευτικό Άρθρο 5 της Συμμαχίας, το οποίο ορίζει ότι επίθεση κατά ενός κράτους-μέλους θεωρείται επίθεση κατά όλων και απαιτεί συλλογική αντίδραση, ενεργοποιήθηκε μόνο μία φορά – μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ.
Παράλληλα με τις διπλωματικές κινήσεις, η Βαρσοβία κάλεσε τον ρώσο επιτετραμμένο στο πολωνικό υπουργείο Εξωτερικών, μετά την καταγραφή πολλαπλών παραβιάσεων του πολωνικού εναέριου χώρου από ρωσικά drones κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο Αντρέι Ορντάτς, επίσημος εκπρόσωπος της ρωσικής πρεσβείας, ανέφερε ότι «εκλήθη στο υπουργείο Εξωτερικών», προσθέτοντας ότι, σύμφωνα με τη Μόσχα, η Πολωνία «δεν έχει παράσχει αποδείξεις» για τη ρωσική προέλευση των drones, χαρακτηρίζοντας τις σχετικές κατηγορίες ως «αθεμελίωτες».
Σύμφωνα με τον Πολωνό πρωθυπουργό, κατά τη διάρκεια της νύχτας σημειώθηκαν τουλάχιστον 19 παραβιάσεις του εναέριου χώρου και καταρρίφθηκαν τουλάχιστον τρία ρωσικά drones, χωρίς ωστόσο να καταγραφούν τραυματισμοί ή θάνατοι. Ο κ. Τουσκ επισήμανε ότι πρόκειται για έναν πρώτο, προσωρινό απολογισμό της επιχείρησης.
«Δεν έχουμε πληροφορίες για τραυματισμό ή θάνατο από τις ρωσικές ενέργειες», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πολωνός πρωθυπουργός, σκιαγραφώντας το κλίμα ανησυχίας που επικρατεί στην περιοχή.