Δεν υφίσταται άμεσος κίνδυνος στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, στη νοτιοανατολική Ουκρανία, όσο η εγκατάσταση λειτουργεί με εφεδρικές γεννήτριες ντίζελ, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), Ραφαέλ Γκρόσι. Ωστόσο, ο Γκρόσι τόνισε ότι «αυτή η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια».
Όπως επισημαίνει ο ΔΟΑΕ, ο μεγαλύτερος πυρηνικός σταθμός της Ευρώπης παραμένει χωρίς εξωτερική ηλεκτροδότηση για πάνω από μία εβδομάδα, το μεγαλύτερης διάρκειας τέτοιου είδους περιστατικό κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία.
Η δήλωση του επικεφαλής του ΔΟΑΕ ακολούθησε την προειδοποίηση του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος χαρακτήρισε «κρίσιμη» την κατάσταση στον σταθμό. Η εγκατάσταση δεν τροφοδοτείται με εξωτερικό ρεύμα από τις 23 Σεπτεμβρίου, γεγονός που συμβαίνει για δεύτερη φορά από την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερης διάρκειας διακοπή ηλεκτροδότησης στη Ζαπορίζια από την έναρξη του πολέμου, όταν ο σταθμός τέθηκε υπό ρωσικό έλεγχο.
Σύμφωνα με ενημέρωση των διορισμένων από τη Ρωσία αρχών του σταθμού προς τον ΔΟΑΕ, η μονάδα διαθέτει αποθέματα καυσίμων για πάνω από δέκα ημέρες λειτουργίας.
Ο Γκρόσι υπογράμμισε ότι «μολονότι ο σταθμός λειτουργεί τώρα χάρη σε εφεδρικές γεννήτριες ντίζελ και δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος όσο αυτές συνεχίζουν να λειτουργούν, είναι σαφές πως η κατάσταση αυτή δεν είναι βιώσιμη όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια».
Επιπλέον, σημείωσε πως «ένα πυρηνικό ατύχημα δεν θα συνέφερε καμία από τις δύο πλευρές» και δήλωσε ότι βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τα εμπλεκόμενα μέρη για την ταχεία επανασύνδεση του σταθμού με το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Τόνισε πως «είναι εξαιρετικά σημαντικό να αποκατασταθεί η έξωθεν ηλεκτροδότηση του σταθμού».
Η διορισμένη από τη Ρωσία διεύθυνση της μονάδας ανακοίνωσε ότι η κατάσταση είναι υπό έλεγχο και τα επίπεδα ραδιενέργειας παραμένουν φυσιολογικά, αλλά επεσήμανε την ανάγκη άμεσης αποκατάστασης της ηλεκτροδότησης από το δίκτυο.
Οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές αλληλοκατηγορούνται για επιθέσεις στην περιοχή, που αυξάνουν τον κίνδυνο πρόκλησης πυρηνικού ατυχήματος, ενώ και για τη συγκεκριμένη βλάβη αποδίδουν ευθύνες η μία στην άλλη.
Η λειτουργία των έξι αντιδραστήρων του σταθμού, οι οποίοι πριν τον πόλεμο παρήγαγαν περίπου το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας, έχει διακοπεί από τότε που πέρασε στον έλεγχο της Μόσχας.
Παρά τη διακοπή, ο σταθμός εξακολουθεί να χρειάζεται ηλεκτρικό ρεύμα για τη διατήρηση των συστημάτων ψύξης και ασφαλείας, τα οποία είναι κρίσιμα για την αποτροπή πυρηνικού ατυχήματος.
Από την έναρξη του πολέμου, η Ζαπορίζια έχει αντιμετωπίσει πολλαπλές απειλές για την ασφάλειά της, όπως συχνούς βομβαρδισμούς, επανειλημμένες διακοπές ρεύματος και ελλείψεις προσωπικού. Η μονάδα βρίσκεται κοντά στη γραμμή του μετώπου, στην περιοχή της Ενεργκοντάρ, κατά μήκος του ποταμού Δνείπερου.