Οι πολίτες της Βολιβίας καλούνται στις κάλπες την Κυριακή για να εκλέξουν νέο πρόεδρο, με τις επιλογές να περιορίζονται ανάμεσα στον δεξιό πρώην πρόεδρο Χόρχε Κιρόγα και τον κεντροδεξιό γερουσιαστή Ροδρίγο Πας. Και οι δύο δεσμεύονται για υπέρβαση της οικονομικής κρίσης και ανατροπή των πολιτικών της αριστεράς, που κυριάρχησε στη χώρα τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Η βολιβιανή οικονομία έχει πληγεί σοβαρά από τη μείωση των εσόδων από το φυσικό αέριο, γεγονός που προκάλεσε έλλειψη δολαρίων, καυσίμων και αύξηση του πληθωρισμού, ο οποίος ξεπερνά το 23% ετησίως. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε μεγάλες ουρές στα πρατήρια και αναστάτωση στην καθημερινότητα των πολιτών.
Στον πρώτο εκλογικό γύρο, το Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (MAS) υπέστη βαριά ήττα, με τον πρώην πρόεδρο Έβο Μοράλες να αποτυγχάνει να διεκδικήσει ξανά την προεδρία, λόγω των συνταγματικών περιορισμών. Η κοινωνική δυσαρέσκεια είναι έκδηλη, καθώς πολλοί πολίτες, ιδιαίτερα αυτόχθονες, αισθάνονται πως δεν εκπροσωπούνται πλέον πολιτικά.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Ipsos-Ciesmori, ο Κιρόγα προηγείται με 44,9% έναντι 36,5% του Πας. Ο απερχόμενος πρόεδρος Λουίς Άρσε, που δεν διεκδικεί επανεκλογή, αποχωρεί στις 8 Νοεμβρίου, αφήνοντας τη διακυβέρνηση εν μέσω έντονης κοινωνικής και οικονομικής πίεσης.
Η πολιτολόγος Άνα Λουσία Βελάσκο επισημαίνει πως αν δεν βρεθούν άμεσα λύσεις στην κρίση, ο κίνδυνος κοινωνικών εντάσεων παραμένει υψηλός. Σημαντικό ποσοστό των ψηφοφόρων επέλεξε άκυρο ψηφοδέλτιο στον πρώτο γύρο, ένδειξη απογοήτευσης από το πολιτικό σύστημα.
Δεσμεύσεις για οικονομική σταθερότητα και καύσιμα
Κατά τη διάρκεια του τελευταίου τηλεοπτικού ντιμπέιτ, οι δύο υποψήφιοι έδωσαν έμφαση στην ανάγκη καταπολέμησης του πληθωρισμού και εξάλειψης των ελλείψεων καυσίμων. Ο Ροδρίγο Πας δεσμεύτηκε ότι τον Νοέμβριο θα υπάρχει επάρκεια καυσίμων σε όλη τη χώρα, βασιζόμενος σε περικοπές δημοσίων δαπανών.
Από την πλευρά του, ο Χόρχε Κιρόγα υποσχέθηκε να εξασφαλίσει διεθνείς πιστώσεις για την αντιμετώπιση της έλλειψης καυσίμων και του αυξανόμενου κόστους ζωής. Στη Σάντα Κρους, οικονομικό κέντρο της χώρας, οι ουρές στα πρατήρια φτάνουν τα χιλιόμετρα, με οδηγούς να περιμένουν μέρες για καύσιμα.
Οι υποψήφιοι σχεδιάζουν να μειώσουν ή και να καταργήσουν τις επιδοτήσεις στα καύσιμα και να περιορίσουν τους προϋπολογισμούς των δημόσιων θεσμών, χωρίς όμως να ακυρώσουν κοινωνικά προγράμματα, όπως διαβεβαιώνουν. Η προσαρμογή, ωστόσο, αναμένεται να είναι σταδιακή, σύμφωνα με αναλυτές.
Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ύφεση για τη Βολιβία το 2024, με πιθανότητα παράτασης έως το 2027. Η έκβαση των εκλογών και η ικανότητα του νέου προέδρου να διαχειριστεί την κρίση θα καθορίσουν το μέλλον της χώρας.