Η προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση αποτελεί κοινό τόπο για όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση του κακοποιητικού υλικού στο διαδίκτυο έχει προκαλέσει έντονες διαφωνίες μεταξύ των 27 χωρών.
Ο Κανονισμός της ΕΕ για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης Παιδιών (CSAR), γνωστός και ως «chat control», επιχειρεί να εναρμονίσει το νομικό πλαίσιο στην ΕΕ για τον εντοπισμό, την αναφορά και την αφαίρεση υλικού παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης (CSAM) από το διαδίκτυο. Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται να αντικαταστήσει τα προσωρινά μέτρα που επιτρέπουν σήμερα στους παρόχους υπηρεσιών να εντοπίζουν τέτοιο υλικό.
Σύμφωνα με έκθεση του Internet Watch Foundation, το 32% του υλικού παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης που εντοπίστηκε διεθνώς το προηγούμενο έτος φιλοξενήθηκε σε διακομιστές εντός της ΕΕ.
Οι υποστηρικτές του CSAR τονίζουν ότι η παιδική πορνογραφία είναι σοβαρό έγκλημα και πως οι αρχές προστασίας δεδομένων θα εποπτεύουν στενά την εφαρμογή του κανονισμού. Σημειώνουν, επίσης, τις επιτυχίες των τελευταίων ετών στον εντοπισμό παραβατών μέσω εθελοντικών διαδικασιών.
Ωστόσο, η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών-μελών παραμένει δύσκολη. Παρά τις προσπάθειες διαδοχικών προεδριών της ΕΕ, δεν έχει επιτευχθεί συναίνεση, με το ζήτημα του «chat control» να αποτελεί το βασικό σημείο διαφωνίας.
Η δανική προεδρία ανακοίνωσε πρόσφατα ότι δεν έχει εξασφαλιστεί η απαιτούμενη υποστήριξη για ψηφοφορία στο Συμβούλιο της ΕΕ. Όπως δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης Πέτερ Χούμελαγκαρντ, οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν διμερώς, με στόχο την εξεύρεση συμβιβασμού.
Το περιεχόμενο της πρότασης για τον CSAR
Η πρόταση για το λεγόμενο «chat control» βασίζεται σε πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2022. Προβλέπει ότι οι πάροχοι διαδικτυακών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων εφαρμογών συνομιλίας, μέσων κοινωνικής δικτύωσης και υπηρεσιών αποθήκευσης, θα έχουν νομική υποχρέωση να ελέγχουν το περιεχόμενο μηνυμάτων και φακέλων με τη χρήση αλγορίθμων. Εάν εντοπιστεί υλικό σχετικό με παιδική πορνογραφία ή κακοποίηση ανηλίκων, οι πάροχοι θα πρέπει να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές και να αφαιρούν το περιεχόμενο.
Η αρχική πρόταση της Κομισιόν προέβλεπε έλεγχο τόσο κρυπτογραφημένων όσο και μη κρυπτογραφημένων ιδιωτικών μηνυμάτων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ωστόσο, πρότεινε τροποποιήσεις για την προστασία της κρυπτογράφησης και τον περιορισμό του ελέγχου σε δημόσια περιεχόμενα, προωθώντας παράλληλα ενσωματωμένα χαρακτηριστικά ασφάλειας για τα παιδιά.
Ο προσωρινός κανονισμός που επιτρέπει τον εθελοντικό εντοπισμό CSAM παρατάθηκε έως τις 3 Απριλίου 2026, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχεια κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας του μόνιμου κανονισμού.
Η τελευταία πρόταση της δανικής προεδρίας προβλέπει ότι μόνο εικόνες και σύνδεσμοι – και όχι μηνύματα κειμένου – θα υπόκεινται σε έλεγχο, ενώ η ενεργοποίηση του συστήματος θα γίνεται μόνο μετά από απόφαση ανεξάρτητης αρχής.
Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μάρκους Λάμερτ, «βάσει της πρότασης αυτής, δεν υπάρχει γενική παρακολούθηση των ιντερνετικών επικοινωνιών. Η πρόταση αφορά την προστασία των παιδιών μας από ένα τρομερό έγκλημα».
Αντιδράσεις και διαφωνίες
Η πρόταση έχει προκαλέσει αντιδράσεις από κράτη-μέλη, αρχές επιβολής του νόμου, οργανώσεις προστασίας δεδομένων, την κοινωνία των πολιτών, αλλά και μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες. Οργανώσεις για την προστασία των παιδιών έχουν εκφράσει διαφορετικές απόψεις πάνω στο θέμα.
Κύρια ανησυχία αποτελεί ο κίνδυνος μαζικής παρακολούθησης. Όπως σημειώνει ο γερμανός ακτιβιστής και πρώην ευρωβουλευτής Πάτρικ Μπρέγιερ, «θα σημάνει το τέλος του απόρρητου της αλληλογραφίας, κάτι ουσιώδες για τους μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος».
Η πλατφόρμα X του Ίλον Μασκ χαρακτήρισε την πρόταση «επικίνδυνη» και κάλεσε χώρες όπως η Γερμανία και η Πολωνία να την απορρίψουν, φοβούμενη μαζική παρακολούθηση και παραβιάσεις ασφάλειας χρηστών. Η εφαρμογή Signal επέκρινε επίσης την πρόταση, απειλώντας με αποχώρηση από την ΕΕ εάν εγκριθεί, ενώ η Meta (μητρική της WhatsApp) διατύπωσε ανησυχίες για την ιδιωτικότητα και την ψηφιακή ασφάλεια.
Η στάση της Γερμανίας
Η Γερμανία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς χωρίς τη στήριξή της δεν συγκεντρώνεται η απαιτούμενη πλειοψηφία στο Συμβούλιο της ΕΕ. Η Γερμανίδα υπουργός Δικαιοσύνης Στέφανι Χούμπιχ δήλωσε ότι «η αχρείαστη επιτήρηση των συνομιλιών πρέπει να είναι ταμπού σ' ένα συνταγματικό κράτος».
Για την οριστική υιοθέτηση του κανονισμού απαιτείται η έγκριση από 15 από τα 27 κράτη-μέλη, που να αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ. Τα κόμματα του γερμανικού κυβερνητικού συνασπισμού αντιτίθενται στη χωρίς περιορισμούς επιτήρηση των συνομιλιών στο διαδίκτυο, θεωρώντας την πρακτική αυτή απαράδεκτη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news