Στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης στη Γερμανία βρίσκεται ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, μετά από δηλώσεις του σχετικά με τον ρόλο των μεταναστών στο αστικό τοπίο της χώρας. Ο κ. Μερτς διευκρίνισε πως το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως σε όσους δεν διαθέτουν καθεστώς παραμονής, δεν εργάζονται και δεν τηρούν τους κανόνες, επισημαίνοντας ότι «πολλοί άνθρωποι φοβούνται να κυκλοφορήσουν σε δημόσιους χώρους». Ωστόσο, τόνισε πως η μετανάστευση παραμένει αναγκαία για την αγορά εργασίας.
Σύμφωνα με τον καγκελάριο, οι μετανάστες χωρίς δικαίωμα παραμονής και εργασία επηρεάζουν αρνητικά περιοχές όπως σιδηροδρομικοί σταθμοί, μετρό και πάρκα, προκαλώντας προβλήματα στην αστυνομία. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η Γερμανία, όπως και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα συνεχίσει να χρειάζεται μετανάστες, επισημαίνοντας τον κρίσιμο ρόλο τους στην οικονομία ανεξαρτήτως προέλευσης ή γενιάς.
Οι δηλώσεις του κ. Μερτς έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς. Εκπρόσωποι των Πρασίνων, του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), αλλά και στελέχη του CDU, εξέφρασαν διαφωνίες. Ειδικότερα, ο επικεφαλής του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) Μαρσέλ Φράτσερ προειδοποίησε ότι τέτοιου είδους μηνύματα αποδυναμώνουν την κουλτούρα φιλοξενίας της Γερμανίας και εντείνουν το πρόβλημα έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού.
Αντίστοιχα, ο Ρούντιγκερ Σουχ από τη «Διακονία» υπογράμμισε πως οι μετανάστες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των αστικών κέντρων εδώ και δεκαετίες, ενώ κάλεσε σε πολιτικές βασισμένες σε γεγονότα και αμοιβαίο σεβασμό. Από την πλευρά του, ο αντικαγκελάριος και αρχηγός του SPD Λαρς Κλινγκμπάιλ, προειδοποίησε για τους κινδύνους που εγκυμονεί η διαίρεση της κοινωνίας σε «εμείς» και «αυτοί».
Κριτική καταγράφεται και εντός του CDU, με τον πρώην αρχηγό του κόμματος Άρμιν Λάσετ να χαρακτηρίζει τις δηλώσεις «πολύ γενικές», ενώ ο δήμαρχος του Βερολίνου Κάι Βέγκνερ σημείωσε ότι η πόλη είναι πολυπολιτισμική και τα προβλήματα δεν σχετίζονται με εθνικότητες.