Η πολιτική των εκτεταμένων δασμών που εφάρμοσε ο Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται στο επίκεντρο μιας κρίσιμης δικαστικής μάχης, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ εξέτασε την Τετάρτη τη νομιμότητα των αποφάσεων του πρώην προέδρου να επιβάλει επιπλέον φόρους σε δεκάδες χώρες, επικαλούμενος τον Νόμο περί Διεθνών Οικονομικών Εξουσιών Έκτακτης Ανάγκης του 1977 (IEEPA).
Η ακροαματική διαδικασία διάρκειας δυόμισι ωρών αποκάλυψε έντονο σκεπτικισμό ακόμη και από συντηρητικούς δικαστές, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες το δικαστήριο να περιορίσει την εξουσία του Λευκού Οίκου να επιβάλει δασμούς χωρίς κοινοβουλευτική έγκριση. Μια τέτοια απόφαση, εφόσον εκδοθεί, θα έχει βαθιές πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις, τόσο για τις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ όσο και για τις επιχειρήσεις που έχουν επηρεαστεί.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg Economics, μια απόφαση κατά του Τραμπ θα μείωνε τον μέσο αποτελεσματικό δασμό στο 6,5%, οδηγώντας σε πτώση του ΑΕΠ κατά 0,6%, αντί για 1,7% εάν οι δασμοί παραμείνουν.
Χαμηλή η πιθανότητα νίκης Τραμπ- Εν αναμονή οι αγορές
Τα στοιχήματα δείχνουν μειωμένες πιθανότητες νίκης για τον πρώην πρόεδρο, ενώ οι μετοχές μεγάλων αμερικανικών λιανεμπορικών αλυσίδων, όπως η Target και η Amazon, σημείωσαν άνοδο με την προσδοκία χαλάρωσης των εισαγωγικών φόρων. Ειδικοί προειδοποιούν ότι ακόμη κι αν οι επίμαχοι δασμοί ακυρωθούν, ο Τραμπ διαθέτει πληθώρα άλλων νομικών εργαλείων –όπως τα άρθρα 301 και 232 του εμπορικού κώδικα– για να επαναφέρει μέτρα περιορισμού του εμπορίου.
Για τις επιχειρήσεις, όμως, η πραγματικότητα παραμένει δύσκολη. Εκατοντάδες εταιρείες που επλήγησαν από τους δασμούς αναμένουν επί μήνες νομική και οικονομική αστάθεια. Η υπόθεση αφορά όχι μόνο το αν οι δασμοί είναι συνταγματικοί, αλλά και το αν το κράτος θα πρέπει να επιστρέψει τα ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί.
Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου αναμένεται μέχρι το τέλος του έτους, αλλά ήδη προκαλεί αναστάτωση στο διεθνές εμπορικό σκηνικό. Ο Τραμπ έχει στηρίξει μεγάλο μέρος της εξωτερικής και οικονομικής του πολιτικής στους δασμούς, χρησιμοποιώντας τους ως εργαλείο πίεσης προς την Κίνα, την Ε.Ε., τη Βραζιλία και την Ινδία.
Ο οικονομολόγος Τζος Λίπσκι από το Atlantic Council προειδοποιεί πως μια απόφαση κατά των δασμών «θα υπονόμευε όχι μόνο την οικονομική, αλλά και τη διπλωματική στρατηγική του Τραμπ». Παράλληλα, μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να αναγκάσει τις χώρες που διαπραγματεύονται νέες εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ να αναθεωρήσουν τη στάση τους.
Ακόμη και εάν το Ανώτατο Δικαστήριο ακυρώσει τους δασμούς του IEEPA, αναλυτές εκτιμούν πως η Ουάσιγκτον θα καταφύγει σε άλλες νομοθεσίες, επιβάλλοντας νέες χρεώσεις σε κρίσιμους τομείς όπως τα αυτοκίνητα, ο χάλυβας, τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι ημιαγωγοί.
Η Κίνα, η οποία πρόσφατα συμφώνησε σε προσωρινή εκεχειρία με τις ΗΠΑ, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Παρά τις ενδείξεις αποκλιμάκωσης, νέα επιβολή δασμών μέσω άλλων νομικών διατάξεων θα μπορούσε να θεωρηθεί παραβίαση της συμφωνίας, οδηγώντας σε νέα εμπορική αντιπαράθεση.
Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις με το Πεκίνο, παραμένει αισιόδοξος. Θεωρεί ότι οι δασμοί ήταν καθοριστικοί για τη σύναψη της συμφωνίας, αν και παραδέχεται ότι μια αρνητική απόφαση θα μπορούσε να επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά. Ήδη, τα έσοδα από δασμούς έχουν συμβάλει στη μείωση του αμερικανικού ελλείμματος στα 1,78 τρισ. δολάρια, χωρίς ωστόσο να ανακόψουν την πορεία του δανεισμού.
Η έλλειψη σταθερότητας στο εμπορικό περιβάλλον έχει γίνει ο μεγαλύτερος φόβος των επιχειρήσεων. Όπως εξηγεί η τελωνειακή σύμβουλος Σίντι Άλεν, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε επιβολές δασμών «χωρίς καμία επίσημη διαδικασία ή έρευνα», δημιουργώντας χάος στις εισαγωγές.
«Αν το δικαστήριο αποφασίσει επιστροφές δασμών, θα πρόκειται για ένα τεράστιο διοικητικό έργο», προειδοποιεί, σημειώνοντας ότι πολλοί υπάλληλοι των τελωνείων εργάζονται απλήρωτοι λόγω του κυβερνητικού shutdown.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
