Τον πετύχαμε τυχαία στην Αθήνα. Έλληνας, στέλεχος σε μεγάλη εταιρεία, με άδεια sabbatical, αυτή τη μορφή προσωρινής αποχής από την εργασία που έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ορισμένοι για να πάρουν απόσταση, να αλλάξουν παραστάσεις, να ξαναβρούν τον εαυτό τους.
Καθίσαμε για έναν καφέ.
Μας μίλησε για την εμπειρία μιας παγκόσμιας κρουαζιέρας που αποφάσισε να κάνει, όχι γιατί είχε χρόνο. Αλλά γιατί το χρειαζόταν ευτυχώς για τον ίδιο είχε καταφέρει με ατελείωτες ώρες δουλειάς και τύχη, θυσιάζοντας σχεδόν τα πάντα, να ανήκει στην κατηγορία του wealth, όπως κατηγοριοποιείται από το τραπεζικό σύστημα.
Δεν ήταν απλώς ταξίδι, ήταν ένας νέος τρόπος ζωής. Και ανάμεσα στους δεκάδες σταθμούς του πλοίου, υπήρχε και η Ελλάδα άλλοτε ο Πειραιάς, άλλοτε η Κέρκυρα ή η Σαντορίνη. Όχι πάντα, αλλά συχνά. Κομμάτι κι αυτή ενός παγκόσμιου θαλάσσιου παζλ, που γίνεται όλο και πιο πολύπλοκο, όλο και πιο γοητευτικό.

Πριν από μερικά χρόνια, μια κρουαζιέρα 10 ημερών στην Καραϊβική ήταν το απόλυτο όνειρο για τον ταξιδιώτη που ήθελε άνεση και ποικιλία. Σήμερα, ο πήχης έχει ανέβειί. Οι πιο φιλόδοξες εταιρείες του κλάδου, Royal Caribbean, MSC Cruises, Oceania, Viking, Azamara, δεν επενδύουν πια στο γρήγορο πέρασμα.
Σχεδιάζουν κρουαζιέρες που διαρκούν 119, 180, 245 ή ακόμη και 274 ημέρες, με αποκορύφωμα την πρόσφατη ανακοίνωση για διαδρομή 371 ημερών. Μιλάμε για μια εντελώς νέα κατηγορία προϊόντος: τις ultra long world cruises. Και μιλάμε για μια διαφορετική φιλοσοφία ζωής.
Ο γύρος του κόσμου με κρουαζιερόπλοιο
Οι κρουαζιέρες αυτές δεν περιορίζονται σε μία ήπειρο. Περιλαμβάνουν ολόκληρο τον χάρτη: από τη Μεσόγειο και τα Κανάρια Νησιά, ως τη Βραζιλία, την Αργεντινή και τη διέλευση του Παναμά.
Ακολουθούν στάσεις στην Κεντρική Αμερική, τη δυτική ακτή των ΗΠΑ (Σαν Ντιέγκο, Σαν Φρανσίσκο), τη Χαβάη, την Πολυνησία, τις νήσους Φίτζι και Σαμόα, πριν από μακρά παραμονή σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Από εκεί, το δρομολόγιο συνεχίζει σε Ασία: Φιλιππίνες, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Κίνα, Βιετνάμ, Ταϊλάνδη, Μαλαισία και Σιγκαπούρη.
Κατόπιν περνά από τη Σρι Λάνκα και τον Ινδικό Ωκεανό, κατευθυνόμενο προς το Ομάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Ερυθρά Θάλασσα, την Ιορδανία, την Αίγυπτο και μέσω Σουέζ πίσω στην Ευρώπη. Σε κάποιες διαδρομές, γίνεται και πλήρης κυκλική επιστροφή στο αρχικό λιμάνι, όπως Μαϊάμι, Γένοβα ή Βαρκελώνη.
Στην πράξη, οι μεγαλύτερες εταιρείες έχουν μετατρέψει το πλοίο σε κινούμενη πολιτεία. Η Royal Caribbean προσφέρει δρομολόγιο διάρκειας 274 ημερών, το οποίο επισκέπτεται 150 λιμάνια και 65 χώρες, με 16 διανυκτερεύσεις σε προορισμούς όπως Ρίο ντε Τζανέιρο, Πέτρα, Κιότο και Σίδνεϊ.
Το νέο προϊόν της Oceania που θα λανσαριστεί το 2026 φτάνει τις 371 ημέρες, περνώντας από 220 λιμάνια σε έξι ηπείρους. Η MSC, από την πλευρά της, επενδύει σε 119 ήμερες διαδρομές που περιλαμβάνουν σταθμούς όπως το Κουρασάο, το Ρίο, η Οκλαντ, η Μανίλα, το Τόκιο και το Ντουμπάι.

Αυτό που παλιότερα ήταν once in a lifetime ταξίδι, τώρα μετατρέπεται σε νέο τουριστικό προϊόν με μακροπρόθεσμη εμπορική δυναμική. Γιατί αυτές οι κρουαζιέρες δεν απευθύνονται μόνο σε πάμπλουτους, αλλά και σε εύπορους συνταξιούχους, ψηφιακούς νομάδες και ανθρώπους που επιλέγουν έναν νέο τρόπο ζωής: να ζουν πάνω στο πλοίο.
Οι καμπίνες κλείνονται ακόμη και δύο χρόνια νωρίτερα. Πολλοί επιβάτες ταξιδεύουν μόνοι. Άλλοι παραιτούνται από δουλειές ή νοικιάζουν τα σπίτια τους για να αντέξουν το κόστος.
Η τιμή είναι υψηλή, αλλά περιλαμβάνει τα πάντα: business class αεροπορικά εισιτήρια για την επιβίβαση, ξενοδοχεία προ αναχώρησης, πακέτα ποτών και γευμάτων, καθημερινές οργανωμένες εκδρομές, πλυντήρια, Wi-Fi, φιλοδωρήματα και ιατρικές υπηρεσίες onboard.
Σε πολλές περιπτώσεις, ακόμα και η μεταφορά αποσκευών καλύπτεται. Η αρχική τιμή για ένα τέτοιο ταξίδι ξεκινά από περίπου 54.000 δολάρια για εσωτερική καμπίνα και μπορεί να φτάσει ή να ξεπεράσει τις 120.000 δολάρια για suite. Όμως όταν το διαιρέσεις με τις μέρες, το κόστος μοιάζει πιο λογικό: 200 με 250 δολάρια την ημέρα για πλήρη διαμονή, διατροφή και εμπειρία ζωής.
Από επιχειρηματικής πλευράς, οι ultra long cruises είναι μια χρυσή ευκαιρία για τον κλάδο. Κλείνουν πληρότητες για μήνες, εξασφαλίζουν προβλεψιμότητα εσόδων και δημιουργούν σταθερή πελατειακή βάση με υψηλό δείκτη πιστότητας.
Ταυτόχρονα, μετατοπίζουν το βάρος από τον τουρισμό διακοπών στον τουρισμό κατοίκησης. Οι επιβάτες δεν πάνε για 10 μέρες στη Σαντορίνη, ζουν 9 μήνες στο πλοίο, επισκέπτονται 80 πόλεις και χτίζουν σχέσεις onboard.
Προσαρμοσμένος και ο σχεδιασμός των πλοίων. Πιο μικρές μονάδες, μεγαλύτεροι κοινόχρηστοι χώροι, εκπαιδευτικά εργαστήρια, πολυθεματικά εστιατόρια, προγράμματα ευεξίας, ασύρματο γραφείο για όσους δουλεύουν εξ αποστάσεως.
Οι νέες world cruises προσφέρουν όχι μόνο θέα, αλλά και ρυθμό ζωής. Το πρωί γυμναστική, το μεσημέρι μάθημα φωτογραφίας, το απόγευμα εκδρομή σε αρχαιολογικό χώρο, το βράδυ συναυλία με τοπική μουσική.

Σε μια εποχή που ο τουρισμός αναζητεί βάθος και διάρκεια, η αγορά των παγκόσμιων κρουαζιέρων δεν είναι απλώς μια τάση πολυτέλειας. Είναι η απόδειξη ότι ο κόσμος μπορεί να γίνεται μικρότερος, αλλά το ταξίδι μπορεί να γίνεται πιο μεγάλο και πιο ουσιαστικό.
Σκέψεις για το sabbatical
Τον όρο sabbatical τον είχαμε ακουστά. Αλλά δεν είχαμε σταθεί ποτέ πραγματικά στο τι σημαίνει και γιατί κάποιος θα το επιλέξει. Ίσως γιατί η καθημερινότητα δεν αφήνει χώρο για τέτοιες πολυτέλειες.
Ίσως γιατί θεωρείται κάτι που δεν αφορά εμάς. Ψάχνοντας, πέσαμε πάνω σε ένα εξαιρετικό άρθρο στο Harvard Business Review από τον DJ DiDonna, μετά από εκτενή έρευνα και δεκάδες προσωπικές ιστορίες ανθρώπων που πήραν την απόφαση να σταματήσουν προσωρινά και να ανασάνουν.
Το άρθρο ξεκινά με μια διαπίστωση: δεν υπάρχει καθολικός ορισμός για το sabbatical. Ο πιο απλός είναι μια εκούσια, παρατεταμένη αποχή από την εργασία. Συνήθως διαρκεί από τρεις μήνες έως έναν χρόνο. Δεν είναι διακοπές. Είναι αποσύνδεση από τις ρουτίνες, τα e-mails, την καθημερινή ταχύτητα.
Οι πιο ουσιαστικές sabbatical άδειες περιλαμβάνουν και φυσική απόσταση: αλλαγή τόπου, ταξίδι, μετεγκατάσταση. Και το πιο ενδιαφέρον; Οι περισσότεροι χρειάζονται οκτώ εβδομάδες απραξίας για να αποσυνδεθούν πραγματικά. Μόνο τότε ξεκινά η «αποτοξίνωση» από την εργασιακή ταυτότητα.
Ποιοι το κάνουν όμως; Δεν πρόκειται απαραίτητα για CEOs ή venture capitalists. Πρόκειται για καθημερινούς ανθρώπους, στελέχη, ελεύθερους επαγγελματίες, managers, δασκάλους που τολμούν να κάνουν ένα διάλειμμα με ρίσκο.

Σύμφωνα με την έρευνα, το κοινό τους χαρακτηριστικό δεν είναι το εισόδημα ή το επάγγελμα, αλλά το γεγονός ότι γνωρίζουν κάποιον που το έχει κάνει. Οι πιο πολλοί δεν εμπνέονται από εταιρικά προγράμματα· εμπνέονται από ανθρώπους. Και συχνά οδηγούνται σε αυτό το βήμα όχι επειδή όλα πάνε καλά, αλλά λόγω μιας απώλειας, μιας προσωπικής κρίσης ή επαγγελματικού αδιεξόδου.
Όσοι δουλεύουν σε οργανισμούς χωρίς επίσημη πολιτική για sabbatical, πολλές φορές βρίσκουν τρόπο να διεκδικήσουν μια εξαίρεση, ειδικά αν έχουν χρόνια προσφοράς.
Άλλοι το οργανώνουν μόνοι τους: υπολογίζουν έξοδα, ρυθμίζουν δάνεια, νοικιάζουν τα σπίτια τους και εξοικονομούν σταδιακά χρήματα. Η μεσαία τάξη και όχι μόνο οι προνομιούχοι έχει αρχίσει να γράφει δικές της sabbatical ιστορίες.
Το σημαντικότερο. Όπως μας αναφέρει το στέλεχος της εταιρείας κλείνοντας την συνομιλία μας, δεν χρειάζεται πάντα μια κρίση για να κάνεις παύση. Μπορείς απλώς να ακούσεις εκείνη την εσωτερική φωνή που λέει και τώρα;. Το sabbatical δεν είναι μια μακριά άδεια. Είναι μια μικρή επένδυση σε κάτι μεγαλύτερο: τη ζωή που θες να ζήσεις όταν κανείς δεν σε μετράει με KPI.