Επιμένει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στον «ξαφνικό θάνατο» για τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης παρά τις πιέσεις που δέχεται από πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που ζητούν την παράταση πέραν του 2026. Το αίτημα για παράταση στην αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης δεν έχει διατυπωθεί επίσημα από την ελληνική κυβέρνηση, ωστόσο σε αρκετά προγράμματα που παρατηρούνται καθυστερήσεις εκτιμάται πως θα ήταν αναγκαία μια παράταση για να μην χαθούν τα κονδύλια.
Όπως σημειώνει το Politico, αρκετές χώρες διατρέχουν τον κίνδυνο να χάσουν τεράστια ποσά επιδοτήσεων, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να βάλει τέλος στις ελπίδες των κυβερνήσεων για παράταση του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους €650 δισ. πέραν του 2026.
Η απόφαση, που αναμένεται να ανακοινωθεί στις 4 Ιουνίου, θα απογοητεύσει τους κύριους ωφελημένους του προγράμματος, κυρίως την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Πολωνία -όλες χώρες που ζητούσαν παράταση της ημερομηνίας λήξης, και στην ίδια θέση θα βρεθεί και η Ελλάδα αναφέρει το Politico.
Αναφέρει ότι ορισμένες χώρες εξακολουθούν να προσπαθούν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις επιχορηγήσεις του προγράμματος που δημιουργήθηκε το 2021 διαθέτοντας €650 δισ. για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης της Ευρώπης μετά την πανδημία Covid-19.
Σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους που μίλησαν στο Politico, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να ακοινώσει πως δεν υπάρχουν νομικές βάσεις για την παράταση της ημερομηνίας λήξης. Υπενθυμίζουμε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκταμιεύει τα κονδύλια μόνο αφού διαπιστώσει ότι οι χώρες έχουν εκπληρώσει ένα σύνολο στόχων και μεταρρυθμίσεων. Αυτοί οι στόχοι, ωστόσο, έχουν αποδειχθεί δύσκολοι για πολλές χώρες, οδηγώντας σε καθυστερήσεις.
Η ενεργειακή κρίση και η άνοδος του πληθωρισμού μετά τη ρωσική εισβολή πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 ανάγκασαν πολλές χώρες να τροποποιήσουν τα σχέδιά τους, προκαλώντας περαιτέρω καθυστερήσεις στις αιτήσεις πληρωμής.
Για τη μέγιστη απορρόφηση των κονδυλίων, η Επιτροπή αναμένεται να εστιάσει πλέον στη βοήθεια προς τα κράτη-μέλη, ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτούμενες προϋποθέσεις πριν από τη λήξη της προθεσμίας.
«Τα κράτη-μέλη πρέπει επειγόντως να επανεξετάσουν τα σχέδιά τους και να αφαιρέσουν όποιες δράσεις δεν είναι πλέον εφικτές», δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ο επίτροπος Οικονομίας Βάλντις Ντομπρόβσκις που επιβλέπει το Ταμείο Ανάκαμψης μαζί με τον επίτροπο Συνοχής Ραφαέλε Φίτο. Η ιταλική κυβέρνηση και ιδίως ο υπουργός Οικονομικών Τζανκάρλο Τζιορτζέτι πιέζει έντονα για την παράταση του προγράμματος.
Παρά την πίεση, η νομική υπηρεσία της ΕΕ έχει απορρίψει προσφάτως τις προσπάθειες να παραταθεί η ισχύς του Ταμείου χωρίς επίσημη τροποποίηση των κανόνων που συμφωνήθηκαν το 2021, όπως ανέφεραν αξιωματούχοι με γνώση των διαδικασιών.
Ωστόσο η αλλαγή των κανόνων απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών, κάτι που αναμένεται να αποδειχθεί δύσκολη εξίσωση καθώς οι χώρες του Βορρά όπως Γερμανία και Ολλανδία παραδοσιακά φέρνουν αντίρρηση σε οποιαδήποτε παράταση.
Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή έχει εκταμιεύσει περίπου €315 δισ. από τα συνολικά €648 δισ. σε επιχορηγήσεις και δάνεια, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της. Σύμφωνα με τους υφιστάμενους κανόνες, οι χώρες πρέπει να υποβάλουν αιτήματα πληρωμής έως τις 31 Αυγούστου 2026. Αυτό αφήνει αρκετό χρόνο στην Επιτροπή για να εγκρίνει τις αιτήσεις και να διανείμει τα κονδύλια μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2026.
Εναλλακτικές λύσεις για τα κράτη- μέλη
Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες διαμαρτύρονται εδώ και καιρό ότι οι πολύπλοκοι κανόνες των Βρυξελλών επιβραδύνουν τις πληρωμές. Αλλά με την ΕΕ να βρίσκεται υπό πίεση για να αποδείξει την επιτυχία του προγράμματός της, η Επιτροπή θα τείνει να αποδεσμεύσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιο των κονδυλίων.
Απέναντι στον κίνδυνο απώλειας της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, οι χώρες επινοούν εναλλακτικές λύσεις για να εξασφαλίσουν τα κονδύλια πριν από την προθεσμία. Η Επιτροπή ενέκρινε ήδη αίτημα της Πολωνίας αυτή την εβδομάδα για μεταφορά σχεδόν €6 δισ. από δάνεια για πράσινα έργα, όπου η ζήτηση ήταν χαμηλή, προς πιο δημοφιλείς πρωτοβουλίες.
Ενώ τα χρήματα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμεση αγορά όπλων, μπορούν ακόμα, σύμφωνα με τους αρχικούς κανόνες, να διοχετευθούν σε έργα «διπλής χρήσης», όπως η κατασκευή δρόμων για άρματα μάχης και καταφύγια.
Τα χρήματα θα διαχειρίζεται ένα ειδικό ταμείο που συνδέεται με την πολωνική αναπτυξιακή τράπεζα Gospodarstwa Krajowego. Η πολωνική κυβέρνηση θα εξακολουθήσει να έχει λόγο για το πώς θα δαπανηθούν τα χρήματα, αλλά η επιστράτευση της αναπτυξιακής τράπεζας συμβάλλει στη δημιουργία ενός κόλπου συγκράτησης των κεφαλαίων πέραν της προθεσμίας του 2026.
Η ΕΕ πρόκειται επίσης να δώσει στην Πολωνία και σε άλλες χώρες επιπλέον χρόνο για να διεκδικήσουν τα κονδύλια, δήλωσε ο Jan Szyszko, υφυπουργός στο πολωνικό υπουργείο Ταμείων και Περιφερειακής Πολιτικής. Αυτή η παραχώρηση «θα παρατείνει τη στιγμή που οι αξιωματούχοι της Επιτροπής θα εξετάζουν αν τα παραδοτέα έχουν επιτευχθεί», από τον Αύγουστο έως τον Νοέμβριο του 2026, δήλωσε ο Szyszko στο POLITICO.
Η κίνηση αυτή πρακτικά θα έδινε στις χώρες περισσότερο χρόνο για να διεκδικήσουν τις πληρωμές τους, χωρίς να αλλάξουν οι κανόνες. Σε μια περαιτέρω ένδειξη καλής θέλησης, η Επιτροπή αναμένεται επίσης να αξιολογήσει κατά πόσον οι απαιτήσεις έχουν εκπληρωθεί ταχύτερα, δήλωσαν αρκετοί αξιωματούχοι εθνικών κυβερνήσεων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
