Μια εκκρεμότητα λιγότερη μετρά εδώ και δύο μέρες η κατασκευή της νέας Γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας, καθώς ο χώρος του σταθμού Εξαρχείων βαίνει προς παράδοση στην ανάδοχο κοινοπραξία, συρρικνωμένος κατά 20% βάσει των δικαστικών αποφάσεων μετά από προσφυγές κατοίκων. Έχοντας φτάσει τέσσερα χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης, και με τρεις σταθμούς ακόμα σε αναμονή απροσδιόριστου ορίζοντα, οι καθυστερήσεις φτάνουν σήμερα στους 20 με 30 μήνες.
Αν και η συνολική αργοπορία σε σχέση με τον αρχικό ορίζοντα του έργου που συμβατικά είναι το 2029, δεν είναι ακόμα δυνατόν να εκτιμηθεί, φως εκτιμάται πως θα δούμε πια με τη νέα δεκαετία. Μέχρι σήμερα, παράταση του συνολικού χρονοδιαγράμματος δεν έχει ζητηθεί -παρά μόνο επιμέρους για το φρέαρ του Άλσους Βεΐκου, που δόθηκε στους 14 μήνες, καθώς είχε επίπτωση στην εκκίνηση του δεύτερου μετροπόντικα.
Πρόθεση της αναδόχου κοινοπραξίας ΑΒΑΞ-Ghella-Alstom είναι μεν να «μαζέψει» όσο το δυνατόν τις καθυστερήσεις, όμως αυτό δεν μπορεί να καλύψει όλο το χαμένο έδαφος. Η ελληνική πρωτοτυπία, να ξεκινήσουν σχεδόν ταυτόχρονα οι διαφορετικές εργολαβίες για πρόδρομες εργασίες (ΕΡΕΤΒΟ) και κυρίως έργο έχει στοιχίσει σε χρόνο, ενώ θα μετρήσει και σε χρήμα, αφού η ευθύνη της καθυστέρησης αναλογεί στο Δημόσιο. Ακόμα και η όποια επιτάχυνση εργασιών έρχεται με επιπλέον κόστος.
Τρέχουν οι μετροπόντικες
Σήμερα, οι δύο υπερσύγχρονοι μετροπόντικες της ΑΒΑΞ δουλεύουν κινούμενοι από αντίθετες κατευθύνσεις, σκάβοντας 10 με 15 μέτρα ημερησίως, για να ολοκληρώσουν τη σήραγγα των 12,8 χιλιομέτρων στο τέλος του 2026. Ήδη το πρώτο μηχάνημα TBM, που ονομάζεται «Αθηνά», έχει διανύσει 3,1 χλμ. -περί το 60% της διαδρομής του- και έχει περάσει τον τρίτο σταθμό. Απομένουν 90 μέτρα για να φτάσει στην Πανεπιστημιούπολη κι εν συνεχεία να πάει προς Καισαριανή.
Η «Νίκη», ο δεύτερος μετροπόντικας που ξεκίνησε το υπόγειο ταξίδι του ένα χρόνο αργότερα, πέρασε το Γαλάτσι και σε δύο μήνες περίπου θα φτάσει στον σταθμό «Ελικώνος», έχοντας ήδη διανύσει 1,4 χλμ. από την εκκίνηση που ήταν στο φρέαρ του Άλσους Βεΐκου.
Σε ένα εργοτάξιο που δεν κοιμάται, η κατασκευάστρια κοινοπραξία απασχολεί 120 εργαζόμενους σε τρεις βάρδιες, καταγράφοντας μηδενικά σοβαρά ατυχήματα. Οι εργασίες εκσκαφής γίνονται σε βάθος 32-35 μέτρων, απομακρύνοντας καθημερινά 1.500-2.000 κυβικά μέτρα χώματος.
Πρώτα ορόσημα
Οι μεγάλες καθυστερήσεις στις παραδόσεις των χώρων όπου θα κατασκευαστούν οι συνολικά 15 σταθμοί του έργου, έχουν φέρει πολλαπλές ταχύτητες. Έτσι, τα πρώτα breakthrough της Γραμμής 4, δηλαδή η στιγμή που ο μετροπόντικας τρυπά τη σήραγγα και συναντά σταθμό, θα τα δούμε περί το τέλος του έτους, όταν η «Νίκη» θα φτάσει στον σταθμό «Δικαστήρια» και, από την άλλη μεριά, η «Αθηνά» θα ολοκληρώσει το έργο της στον «Ευαγγελισμό».
Όμως οι αργοπορημένες παραδόσεις έφεραν και ανατροπή στην εξέλιξη των εργασιών, που θα επισύρει -ως αναμένεται- επιπλέον κόστος για το Δημόσιο σε ένα έργο αξίας 1,8 δισ. ευρώ. Ενώ η διάνοιξη της σήραγγας προχωρά με γρήγορους ρυθμούς, αυτή περνώντας δεν συναντά σταθμούς, όπως αρχικώς προβλεπόταν. Αλλά θα χρειαστεί -όταν έρθει η ώρα- οι σταθμοί να «τρυπήσουν» την ήδη κατασκευασμένη σήραγγα του έργου.
Έτσι, τα αρχικώς προβλεπόμενα 13 breakthrough έχουν περιοριστεί σε τρία: Δικαστήρια, Ακαδημίας και Κολωνάκι. Μάλιστα, το Κολωνάκι -παρά την αρχική αναστάτωση, κυρίως λόγω των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων- αποτελεί τον πιο προχωρημένο σταθμό, όπου ήδη έχει ολοκληρωθεί η αντιστήριξη και προχωρά η μόνωση.
Εντωμεταξύ, ο χώρος του σταθμού «Ζωγράφου» παραδόθηκε από την Ελληνικό Μετρό μόλις πριν ένα μήνα, δηλαδή με καθυστέρηση 29 μηνών. Ενώ προχθές εστάλη στην κοινοπραξία το πρωτόκολλο παράδοσης για τον σταθμό Εξαρχείων, που δεσμεύει ουσιαστικά το 80% της αρχικής έκτασης για το εργοτάξιο. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει, κατόπιν εντολής της Ελληνικό Μετρό, να γίνει αναθεώρηση της μελέτης, ώστε να «μαζευτεί» ο σταθμός βάσει όσων προβλέπει η δικαστική απόφαση.
Τα «αγκάθια» του έργου
Στα μέσα του συμβατικού χρονοδιαγράμματος του έργου, διάρκειας 8 ετών, από τους 15 συνολικά σταθμούς έχουν παραδοθεί στον ανάδοχο οι 12. Το μεγαλύτερο «αγκάθι» παραμένει ο σταθμός του Ευαγγελισμού, εξαιτίας της διαμάχης με τον εφοπλιστή Νίκο Πατέρα που είχε προσφύγει για το πάρκο Ριζάρη, καθώς μετά την απόφαση του ΣτΕ απαιτήθηκε νέα τεχνική περιβαλλοντική μελέτη (ΤΕΠΕΜ) από την Αττικό Μετρό.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα ΤΕΠΕΜ έχει υποβληθεί στην υπηρεσία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος προς έγκριση.
Όπως σχολιάζουν πηγές του αναδόχου, αναμένονται οι οδηγίες της Ελληνικό Μετρό, βάσει των οποίων και θα προχωρήσει στην κατασκευή του σταθμού. Με το δεδομένο ότι η χάραξη της σήραγγας δεν είναι δυνατόν να αλλάξει, από εκεί και πέρα όποια ενδεχόμενη αλλαγή στη χωροθέτηση σταθμού ζητηθεί θα μελετηθεί και τότε θα προσδιοριστούν ο χρόνος και το κόστος κατασκευής.
Σε αναμονή είναι και η παράδοση του χώρου στην Πανεπιστημιούπολη, όπου βρίσκεται σε εξέλιξη αρχαιολογική έρευνα, καθώς έχει βρεθεί μια αρχαία οδός. Βάσει της προ ενός έτους απόφασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), αυτή θα αποσπασθεί και θα μεταφερθεί, προκειμένου να αποδοθεί στο εργοτάξιο.
Στην περίπτωση του σταθμού στο Γουδή, αιτία της μεγάλης καθυστέρησης είναι ο κακός σχεδιασμός, που έχει ταλαιπωρήσει πάρα πολλά έργα στη χώρα μας. Ο τεράστιος αγωγός της ΕΥΔΑΠ, που βρίσκεται στο αρχικό σημείο, δεν ήταν αναγνωρισμένος εξαρχής, με αποτέλεσμα ο εργολάβος των πρόδρομων εργασιών και η Ελληνικό Μετρό να μην τον έχουν λάβει υπόψη στις μετατοπίσεις. Οπότε επιχειρείται νέα χωροθέτηση των εγκαταστάσεων του σταθμού ώστε να μην επηρεαστεί.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
