Στη λύση του κυκλοφοριακού γρίφου της Αττικής στρέφεται το ραντάρ του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με κεντρικό και μόνιμο πια ζητούμενο την εξασφάλιση πόρων.
Με την Ευρώπη να έχει κλείσει τις πόρτες της χρηματοδότησης σε οδικά έργα εντός Αθήνας και Θεσσαλονίκης, τα περιθώρια έχουν στενέψει. Έτσι, το μοναδικό έργο που αναμένεται να προκηρυχθεί για την πρωτεύουσα εντός 2025, θα είναι ο τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά.
Το καθημερινό χάος στους δρόμους του λεκανοπεδίου φέρνει πονοκεφάλους διαρκείας, αφού το μεγαλύτερο εν εξελίξει έργο, η Γραμμή 4, θα δώσει ανάσες από το τέλος της δεκαετίας - εφόσον δεν σκοντάψει σε άλλες καθυστερήσεις. Έχοντας μπροστά μια θολή πενταετία για τους οδηγούς, η νέα «πόλη» που χτίζεται στο Ελληνικό φέρνει νέες προκλήσεις.
Τις προηγούμενες ημέρες, από τη Θεσσαλονίκη, ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, υπογράμμισε πως πλέον «η Αττική μπαίνει στο στόχαστρο». Μάλιστα, προανήγγειλε τον διαγωνισμό για την ολοκλήρωση του τριπλού κόμβου Σκαραμαγκά ως το τέλος του έτους, με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, αφήνοντας όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο ένταξής του στο ΕΣΠΑ.
Θυμίζεται ότι το έργο, που μπορεί να φτάσει ως τα 70 εκατ. ευρώ, πέρασε από το υπουργικό συμβούλιο στις αρχές του έτους, αλλά φρέναρε σε γραφειοκρατικά ζητήματα.
Πρόκειται για το κλείσιμο μιας «στοιχειωμένης» ιστορίας 20ετίας, που θα ολοκληρώσει τη Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρο Αιγάλεω και την απευθείας σύνδεση με την εθνική οδό Αθηνών-Κορίνθου.
Αναμένεται να απελευθερώσει τις μετακινήσεις στην περιοχή του Σχιστού και να διευκολύνει τη ροή από την Αθήνα προς τη βιομηχανική περιοχή του Ασπροπύργου και το λιμάνι του Πειραιά.
Πρότυπες προτάσεις και παραχωρήσεις
Με βασικούς άξονες της Αττικής, όπως ο Κηφισός, να πνίγονται καθημερινά στα φορτηγά, έχει σκαρφαλώσει την κορυφή των προτεραιοτήτων ο άξονας Ελευσίνα – Οινόφυτα. Το έργο αποτελεί ουσιαστικά την «Παράκαμψη Αττικής», που θα δώσει διέξοδο στα logistics.
Από τον Σύλλογο Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ) ως τους φορείς των εμπορευματικών μεταφορών και τις εταιρείες real estate συνομολογούν ότι είναι η νούμερο «ένα» λύση για το λεκανοπέδιο.
Για να μπει, όμως, σε τροχιά υλοποίησης, δεδομένου ότι έχει ένα κόστος που εκτιμάται άνω των 500 εκατ. ευρώ, θα χρειαστεί η συμβολή του ιδιωτικού τομέα. Έτσι, τα βήματα οδηγούν το υπουργείο πίσω στις πρότυπες προτάσεις, ένα εργαλείο που έχει πολυδιαφημιστεί, αλλά και αμφισβητηθεί την περασμένη διετία. Αφού νομοθετήθηκε το 2022, από τον Μάιο του 2023 οι φάκελοι των προτάσεων έχουν μείνει στο συρτάρι, σε αναμονή αλλαγών στο θεσμικό πλαίσιο.
Όπως περιέγραψε, πάντως, ο κ. Ταχιάος, αυτό θα γίνει το επόμενο διάστημα -παρότι έχει εξαγγελθεί εδώ και δύο χρόνια και αναμενόταν στις αρχές του έτους-, προκειμένου να ανοιχτούν επιτέλους οι φάκελοι. Αν και δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες, η πρόταση για το Ελευσίνα – Οινόφυτα έχει κατατεθεί από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Όσο για τα διαθέσιμα εργαλεία, ο υφυπουργός επανέλαβε αυτό που έχει πει αρκετές φορές δημόσια: «Πλέον πρέπει να στραφούμε στη λογική των παραχωρήσεων, δηλαδή να μπει μέσα η λογική ότι πρέπει και ο χρήστης να αναλάβει κάποιο βάρος». Ως προς τα ΣΔΙΤ που για μεγάλο διάστημα έχουν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον, ξεκαθάρισε ότι με τα έργα που ήδη υλοποιούνται και όσα είναι σε διαγωνιστική διαδικασία, έχει πλαφονάρει το όριο του 0,5% του ΑΕΠ ετησίως για πληρωμές διαθεσιμότητας, άρα δεν μπορούν να βγουν άλλα.
Ψαλίδι στις επεκτάσεις της Αττικής Οδού
Οι πρότυπες προτάσεις θα ανοίξουν, κατά τον ίδιο τρόπο, τον δρόμο και για την επέκταση της Αττικής Οδού προς τα Νότια, ώστε να διευκολύνει τις μετακινήσεις προς το Ελληνικό. Η μεγάλη επένδυση της Lamda Development αλλάζει τις ισορροπίες στις μετακινήσεις, ενώ ακόμη και σήμερα η κυκλοφορία στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης είναι εφιαλτική τις ώρες αιχμής.
Για αυτό τον λόγο, το αρμόδιο υπουργείο βάζει σε προτεραιότητα, μεταξύ των πολυσυζητημένων επεκτάσεων της Αττικής Οδού, αυτή της Περιφερειακής Υμηττού μέσω της σήραγγας Ηλιουπόλεως ως τη λεωφόρο Βουλιαγμένης. Βεβαίως το υψηλό κόστος που φτάνει και σε αυτή την περίπτωση τα 500 εκατ. ευρώ, βάζει εμπόδια. Έτσι, η μόνη λύση στον ορίζοντα είναι η πρότυπη πρόταση που έχει κατατεθεί από ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και ΑΒΑΞ.
Στον φάκελο, βέβαια, που επίσης παραμένει «σφραγισμένος» περιλαμβάνονται ακόμα οι επεκτάσεις προς Ραφήνα και Λαύριο, οι οποίες όμως δεν φαίνεται να έχουν προς το παρόν τύχη. Και τα τρία έργα μαζί θα υπερβούν σε κόστος το 1,5 δισ. ευρώ, τη στιγμή που για το προκηρυγμένο έργο της επέκτασης της λεωφόρου Κύμης, ύψους 352,3 εκατ. ευρώ, έχει «παγώσει» λόγω κυρίως απουσίας πόρων, παρότι εκκρεμεί και προσφυγή του Δήμου Ηρακλείου.