Ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, Ιωάννης Μπούγας, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφέρθηκε στην επικείμενη πιλοτική εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας, η οποία προγραμματίζεται να ξεκινήσει στα τέλη του 2025. Αρχικά, το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί στις κτηματολογικές διαφορές και στη συνέχεια στα δικαστήρια, με προτεραιότητα σε αυτά των μεγάλων αστικών κέντρων.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό Δικαιοσύνης, ο ηλεκτρονικός φάκελος δεν αποτελεί μια θεωρητική προσέγγιση, αλλά ένα «θεσμικά κατοχυρωμένο εργαλείο», το οποίο εκσυγχρονίζει ουσιαστικά τη λειτουργία των δικαστηρίων. Το έργο αυτό αναμένεται να προσφέρει πολλαπλά οφέλη στους δικαστικούς λειτουργούς, τον νομικό κόσμο και, κυρίως, στους πολίτες.
Ο κ. Μπούγας εξήγησε ότι στον ηλεκτρονικό φάκελο θα συγκεντρώνεται όλη η δικογραφία σε έναν ενιαίο ψηφιακό χώρο, διασφαλίζοντας πληρότητα, ασφάλεια και άμεση πρόσβαση για όλους τους εμπλεκόμενους σε μια υπόθεση.
Με το νέο σύστημα, οι δικηγόροι θα μπορούν να καταθέτουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα ηλεκτρονικά από το γραφείο τους και να παρακολουθούν την πορεία της υπόθεσης από το Πρωτοδικείο έως την τελική απόφαση του Αρείου Πάγου, χωρίς φυσική παρουσία στα δικαστήρια.
Ο ηλεκτρονικός φάκελος δικογραφίας θεσπίστηκε με τον νόμο 5221/2025 και θα εφαρμοστεί σε όλες τις διαδικασίες – πολιτικές, ποινικές και διοικητικές – με την κατάθεση του εισαγωγικού δικογράφου. Σε περίπτωση άσκησης ενδίκων μέσων, ο φάκελος θα μεταβιβάζεται ψηφιακά στο ανώτερο δικαστήριο, επιταχύνοντας τη διαδικασία και ενισχύοντας τη διαφάνεια.
Περιεχόμενο και πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού φακέλου
Στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης (ΟΣΔΔΥ-ΠΠ) θα δημιουργείται ηλεκτρονικός φάκελος για κάθε υπόθεση. Ο φάκελος θα περιλαμβάνει δικόγραφα, προτάσεις, μαρτυρικές καταθέσεις, πληρεξούσια, γραμμάτια προείσπραξης, δικαστικό ένσημο, ένορκες βεβαιώσεις, εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης, αυτοψίες, έγγραφα διαμεσολάβησης, σχετική νομολογία και αποφάσεις.
Η συγκέντρωση όλων των εγγράφων σε ψηφιακή μορφή εξασφαλίζει πληρότητα, ασφάλεια και άμεση πρόσβαση σε όλους τους εμπλεκόμενους. Παράλληλα, περιορίζεται η έντυπη διακίνηση εγγράφων, γεγονός που συμβάλλει στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Για τους δικαστές, το νέο σύστημα προσφέρει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, ταχύτητα και ευκολία στην οργάνωση των υποθέσεων. Οι καθυστερήσεις ελαχιστοποιούνται, μειώνεται ο κίνδυνος απώλειας φακέλων και ενισχύεται η δυνατότητα ελέγχου από τα αρμόδια συμβούλια.
Οι δικηγόροι επωφελούνται από την άμεση ενημέρωση, την ευκολότερη διαχείριση υποθέσεων και τη δυνατότητα ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφων. Η διαφάνεια και η ασφάλεια ενισχύονται, καθώς κάθε ενέργεια καταγράφεται ψηφιακά.
Για τους πολίτες, η καινοτομία αυτή σημαίνει ταχύτερη, ευκολότερη και πιο οικονομική πρόσβαση στη Δικαιοσύνη, χωρίς ανάγκη φυσικής παρουσίας στα δικαστήρια. Εξοικονομείται χρόνος και κόστος, ενώ ενισχύεται η εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς μέσω της διαφάνειας και της αξιοπιστίας των ηλεκτρονικών διαδικασιών.
Επιπλέον, ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτρέπει τη συλλογή ανωνυμοποιημένων στατιστικών στοιχείων, δίνοντας στο υπουργείο Δικαιοσύνης τη δυνατότητα να αξιολογεί αντικειμενικά την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του δικαστικού έργου.
Επόμενα βήματα στην υλοποίηση
Η πιλοτική εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας θα ξεκινήσει μέχρι τα τέλη του 2025 στις κτηματολογικές διαφορές, σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η πρόοδος στην ψηφιοποίηση των αρχείων του Κτηματολογίου και των δικαστηρίων θα επιτρέψει στους δικαστές να αντλούν πληροφορίες και δεδομένα από ψηφιοποιημένα έγγραφα μέσω ειδικής πλατφόρμας, αξιοποιώντας και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης.
Με τον τρόπο αυτό, αναμένεται να μειωθεί σημαντικά ο χρόνος μελέτης των φακέλων και να επιταχυνθεί η έκδοση δικαστικών αποφάσεων, συμβάλλοντας στον συνολικό εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης.