Ο Ευρωπαϊκός μήνας Κυβερνοασφάλειας, που κορυφώνεται κάθε Οκτώβριο, αποτελεί σημείο αναφοράς για την ψηφιακή προστασία πολιτών και επιχειρήσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η ετήσια αυτή πρωτοβουλία, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ENISA, έχει στόχο την ενίσχυση της ενημέρωσης και της ετοιμότητας απέναντι στις ολοένα και πιο σύνθετες απειλές του κυβερνοχώρου.
Το φετινό επίκεντρο δόθηκε στο φαινόμενο του ηλεκτρονικού «ψαρέματος» (phishing), που παραμένει η συχνότερη μέθοδος εισόδου των κυβερνοεγκληματιών σε ευαίσθητα ψηφιακά δεδομένα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, έξι στις δέκα κυβερνοεπιθέσεις ξεκινούν από ένα email ή μήνυμα που παρακινεί τον χρήστη να ακολουθήσει ύποπτο σύνδεσμο ή να αποκαλύψει προσωπικές πληροφορίες.
Το phishing παίρνει πολλές μορφές, όπως πλαστά μηνύματα από τράπεζες ή υπηρεσίες courier και ψεύτικες φόρμες εισόδου σε γνωστούς ιστότοπους. Στόχος παραμένει η απόσπαση δεδομένων, οικονομικών στοιχείων ή η πρόσβαση σε εταιρικά δίκτυα. Όπως σημειώνει η Χένα Βίρκουνεν, εκτελεστική αντιπρόεδρος για την Τεχνολογική Κυριαρχία, την Ασφάλεια και τη Δημοκρατία, «η κυβερνοασφάλεια δεν αφορά μόνο την τεχνολογία. Είναι μια κρίσιμη προϋπόθεση για όλους τους τομείς της κοινωνίας, αλλά και μια κοινή ευθύνη».
Οι απειλές αφορούν τόσο μικρομεσαίες επιχειρήσεις όσο και μεγαλύτερους οργανισμούς. Η Κωνσταντίνα Συντίλα, Regional Cybersecurity Sales Leader για Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα, Βαλκάνια και Κεντρική Ευρώπη, επισημαίνει τη ραγδαία εξέλιξη των κυβερνοαπειλών που επηρεάζουν ολόκληρο το επιχειρηματικό φάσμα.
Η ετήσια έρευνα της Verizon δείχνει ότι το ransomware είναι υπεύθυνο για το 88% των επιθέσεων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ το 68% των παραβιάσεων οφείλεται σε ανθρώπινα λάθη, όπως το phishing ή λανθασμένες ρυθμίσεις. Η ENISA καταγράφει τις επιθέσεις DDoS ως τις πλέον διαδεδομένες απειλές, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το ransomware. Παράλληλα, η Cisco Talos αναδεικνύει το phishing ως κύρια μέθοδο αρχικής πρόσβασης, ενώ σε πάνω από το 40% των περιστατικών παρακάμπτεται και η πολυπαραγοντική ταυτοποίηση (MFA).
Κυριότερες κυβερνοαπειλές και μέτρα προστασίας
Το ransomware παραμένει η βασική απειλή για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μέσω αυτής της μεθόδου, οι κυβερνοεγκληματίες «κλειδώνουν» αρχεία και ζητούν λύτρα, προκαλώντας διακοπές λειτουργίας, απώλεια δεδομένων και οικονομικές ζημίες.
Ακόμη και μετά την πληρωμή των λύτρων, δεν υπάρχει εγγύηση ανάκτησης των δεδομένων. Η απουσία στρατηγικής backup και εξειδικευμένου προσωπικού επιτείνει το πρόβλημα, με τον χρόνο αποκατάστασης να εκτείνεται ακόμη και σε μήνες.
Το phishing αποτελεί βασική πύλη εισόδου για ransomware και κλοπή διαπιστευτηρίων, καθώς οι επιτιθέμενοι χρησιμοποιούν τεχνικές εξαπάτησης για να αποσπάσουν ευαίσθητες πληροφορίες ή να εγκαταστήσουν κακόβουλο λογισμικό.
Για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η εφαρμογή βασικών μέτρων ασφάλειας αποτελεί αποτελεσματική άμυνα απέναντι στις επιθέσεις ransomware.
Τα πέντε βασικά μέτρα περιλαμβάνουν:
- Τακτικά αντίγραφα ασφαλείας
- Εκπαίδευση προσωπικού για αναγνώριση phishing
- Ενημέρωση λογισμικού, χρήση πολυπαραγοντικής ταυτοποίησης (MFA) και ισχυρών κωδικών
- Σωστή παραμετροποίηση των λύσεων προστασίας
Η συνεργασία με εξωτερικούς παρόχους παρακολούθησης είναι εξίσου σημαντική, καθώς πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στερούνται επαρκών πόρων. Η υιοθέτηση αυτών των μέτρων μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο παραβίασης και απώλειας δεδομένων.
Τεχνητή νοημοσύνη και νέες τεχνολογίες ανίχνευσης απειλών
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αλλάζει ριζικά το τοπίο της κυβερνοασφάλειας, επηρεάζοντας τόσο τις τεχνικές επίθεσης όσο και τις στρατηγικές άμυνας. Όπως αναφέρει η Κωνσταντίνα Συντίλα, οι κυβερνοεγκληματίες αξιοποιούν AI για ταχύτερες, στοχευμένες και αυτοματοποιημένες επιθέσεις, ενώ οι οργανισμοί ενσωματώνουν AI εργαλεία για ανίχνευση και άμεση απόκριση σε απειλές.
Η έρευνα AI Pulse του ISC2 (Ιούλιος 2025) δείχνει ότι το 30% των επαγγελματιών ασφάλειας ήδη χρησιμοποιεί λύσεις AI, ενώ το 42% βρίσκεται σε φάση αξιολόγησης. Το 70% όσων έχουν υιοθετήσει AI αναφέρουν αύξηση αποδοτικότητας και αυτοματοποίηση χρονοβόρων διαδικασιών. Ξεχωρίζουν οι λύσεις Extended Detection and Response (XDR), οι αρχιτεκτονικές Zero Trust και τα αυτοματοποιημένα συστήματα απόκρισης σε περιστατικά, με εφαρμογή και στην ελληνική αγορά.
Ωστόσο, η γρήγορη υιοθέτηση εφαρμογών GenAI δημιουργεί νέες προκλήσεις. Η χρήση τους αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό σε σύγκριση με το διαδίκτυο και τους προσωπικούς υπολογιστές, σύμφωνα με έρευνα του Harvard. Επιπλέον, το Cybersecurity Readiness Index 2025 της Cisco αναφέρει ότι το 60% των οργανισμών δεν έχει πλήρη εικόνα για τη χρήση αυτών των εφαρμογών από το προσωπικό, ενώ το 86% έχει ήδη αντιμετωπίσει σχετικό περιστατικό.
Μόνο το 37% των οργανισμών έχει πραγματοποιήσει αξιολόγηση ασφάλειας των AI εργαλείων, όπως καταγράφει το World Economic Forum.
Η Cisco, μέσω του Cybersecurity Readiness Index 2025, υπογραμμίζει την ανάγκη για προληπτική στρατηγική διαχείρισης κινδύνων. Αυτό περιλαμβάνει εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των εργαζομένων στη χρήση GenAI, θέσπιση πολιτικών χρήσης και ελέγχου πρόσβασης, καθώς και αξιολόγηση ασφάλειας και συμμόρφωσης πριν την υιοθέτηση νέων λύσεων. Η ισορροπία μεταξύ καινοτομίας και ασφάλειας είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας των οργανισμών στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή.
Η κυβερνοασφάλεια εξελίσσεται διαρκώς και απαιτεί επαγγελματισμό, τεχνογνωσία και συνεργασία. Η πραγματική ανθεκτικότητα επιτυγχάνεται όταν κάθε οργανισμός επενδύει συστηματικά στην πρόληψη, την εκπαίδευση και την ετοιμότητα, με τη ψηφιακή ασφάλεια να αποτελεί πλέον βασικό δείκτη ωριμότητας και εμπιστοσύνης στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
