Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) δεν μπορεί να υποκαταστήσει την εκπαίδευση, αλλά οι ηθικές και πρακτικές προκλήσεις που προκύπτουν από την ενσωμάτωση εργαλείων ΤΝ στην εκπαιδευτική διαδικασία αναδεικνύουν την ανάγκη για εκπαιδευτικές πολιτικές με επίκεντρο δεξιότητες όπως ο γραμματισμός και η ψυχική ανθεκτικότητα. Αυτά τα συμπεράσματα αναδείχθηκαν κατά την έναρξη του Διεθνούς Συνεδρίου «Τεχνητή Νοημοσύνη και Καινοτομία στην Εκπαίδευση: Ηθικές και Τεχνολογικές Διαστάσεις (AI-education2025)» που πραγματοποιείται στις εγκαταστάσεις του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ) στη Σίνδο.
Την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου κήρυξε ο υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Νίκος Παπαϊωάννου, ο οποίος συνεχάρη το ΔΙΠΑΕ για τη διοργάνωση και υπογράμμισε τον ρόλο της Θεσσαλονίκης ως σημαντικού κέντρου για την Τεχνητή Νοημοσύνη, λόγω του ακαδημαϊκού και τεχνολογικού οικοσυστήματος που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή.
Ο υφυπουργός παρουσίασε βασικά συμπεράσματα από τη συνάντηση των υπουργών Παιδείας της ΕΕ με τίτλο "Learning with AI, Learning for a World with AI", που διοργανώθηκε πρόσφατα από τον ΟΟΣΑ στη Μπρατισλάβα. Όπως επισήμανε, η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει θέση σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, αλλά η παρουσία του δασκάλου παραμένει απαραίτητη για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών.
Τόνισε ότι η επιτυχής χρήση εργαλείων ΤΝ δεν συνεπάγεται αυτόματα μάθηση, καθώς οι μαθητές χρειάζονται θεμελιώδεις γνώσεις που πρέπει να οικοδομηθούν χωρίς τη βοήθεια της ΤΝ. Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί καλούνται να ενισχύσουν δεξιότητες όπως η λογική, η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα, η ηθική κρίση και οι κοινωνικοσυναισθηματικές δεξιότητες.
Σημείωσε επίσης τη σημασία της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στη χρήση εργαλείων ΤΝ, αναφέροντας το πιλοτικό πρόγραμμα ChatGPT Edu, μια ειδική έκδοση του ChatGPT για εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Το πρόγραμμα υλοποιείται από το υπουργείο Παιδείας, το Ίδρυμα Ωνάση, την OpenAI και τον οργανισμό The Tipping Point in Education, με στόχο τη μεταμόρφωση της εκπαιδευτικής εμπειρίας στα ελληνικά σχολεία.
Ο πρύτανης του ΔΙΠΑΕ, Σταμάτης Αγγελόπουλος, αναφέρθηκε στον ηθικό αντίκτυπο της ενσωμάτωσης της ΤΝ στην εκπαίδευση, τονίζοντας ότι κάθε ψηφιακή καινοτομία είναι ευπρόσδεκτη, ωστόσο απαιτείται ανάλυση των ηθικών ζητημάτων. Υπογράμμισε ότι ο άνθρωπος πρέπει να παραμένει στο επίκεντρο της επιστήμης και της εξέλιξης.
Ο αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού και Αθλητισμού Κεντρικής Μακεδονίας, Χρήστος Μήττας, επισήμανε πως η Τεχνητή Νοημοσύνη μετασχηματίζει τον τρόπο μάθησης και επικοινωνίας, αλλά ταυτόχρονα εγείρει ζητήματα ηθικής, διαφορετικότητας και ισότητας που απαιτούν υπεύθυνη και διαφανή προσέγγιση.
Ο συντονιστής του γραφείου πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, Γιάννης Παπαγεωργίου, αναφέρθηκε στη βελτίωση της σχέσης πανεπιστημίων και επιχειρηματικότητας, σημειώνοντας ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια διανύουν την καλύτερη περίοδό τους.
Στην τελετή έναρξης διαβάστηκε μήνυμα του υφυπουργού Ανάπτυξης, αρμόδιου για την Έρευνα και την Καινοτομία, Σταύρου Καλαφάτη, στο οποίο τονίζεται ότι η Ελλάδα είναι μεταξύ των πρώτων ευρωπαϊκών χωρών όπου δημιουργούνται εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης, γεγονός που, μαζί με τον υπερυπολογιστή «Δαίδαλος», τοποθετεί τη χώρα στον παγκόσμιο χάρτη καινοτομίας.
Εξατομίκευση και δεξιότητες στην εκπαίδευση με ΤΝ
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και ιδρυτής του CARDET, Χαράλαμπος Βρασίδας, ανέδειξε τους τρόπους με τους οποίους η ΤΝ μπορεί να εξατομικεύσει τη μαθησιακή εμπειρία, ενισχύοντας διδάσκοντες και μαθητές. Παράλληλα, προειδοποίησε για τους κινδύνους μιας μη ολιστικής προσέγγισης, εστιάζοντας στην ανάγκη καλλιέργειας γραμματισμού και ψυχικής ανθεκτικότητας.
Αναφερόμενος σε έρευνα του Harvard Business Review για τη χρήση της ΤΝ το 2025, σημείωσε ότι οι κυριότερες αναζητήσεις αφορούν θεραπείες και συντροφικότητα, οργάνωση της ζωής και αναζήτηση νοήματος. Επισήμανε επίσης την αύξηση των ποσοστών κατάθλιψης στα παιδιά λόγω της χρήσης των social media.
Η Κατερίνα Σουρούνη, Εθνική Υπεύθυνη Τεχνολογίας της Microsoft Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας, τόνισε ότι στην εποχή της ΤΝ η δεξιότητα του μέλλοντος είναι η προσαρμοστικότητα, όχι απλώς η γνώση. Υπογράμμισε πως η ΤΝ δεν μπορεί να εξελιχθεί χωρίς τον άνθρωπο και η συνεργασία τους είναι μονόδρομος. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε σε δεξιότητες όπως η ενσυναίσθηση, η δημιουργικότητα και η προσαρμοστικότητα, που καθιστούν τον άνθρωπο αναντικατάστατο.
Το συνέδριο AI-education2025 συνδιοργανώνεται από το ΔΙΠΑΕ, τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με τη στήριξη σειράς φορέων, αναδεικνύοντας τον στρατηγικό ρόλο της καινοτομίας στην εκπαίδευση και την επιχειρηματικότητα.