Σε σοβαρούς κινδύνους παραμένουν εκτεθειμένα τα χρηματιστήρια διεθνώς, προειδοποιεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παρότι ανέκαμψαν μετά το σοκ από τους δασμούς Τραμπ που ανακοινώθηκαν στις 2 Απριλίου. Οι ευρωπαϊκές αγορές βρίσκονται σε καλύτερη θέση, καθώς ευνοούνται από τη φυγή κεφαλαίων από τις ΗΠΑ και τα μεγάλα επενδυτικά προγράμματα σε υποδομές και άμυνα.
Η μείωση των προσδοκιών των αγορών για την εταιρική κερδοφορία, σε ένα περιβάλλον παγκόσμιας αβεβαιότητας για τους δασμούς, είναι ο κύριος παράγοντας που θα μπορούσε να προκαλέσει μια νέα πτώση των τιμών, τονίζει η ΕΚΤ στη νέα έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα. Όπως σημειώνει,
- Οι αποτιμήσεις των μετοχών κινήθηκαν προς τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο τους, αλλά παραμένουν αυξημένες και θα μπορούσαν να δεχτούν περαιτέρω πιέσεις από μια επιδεινούμενη οικονομική προοπτική. Οι αποτιμήσεις των μετοχών έχουν μειωθεί τους τελευταίους μήνες, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
- Εφόσον η λειτουργία της αγοράς παραμένει γενικά εύρυθμη, αυτή η μείωση περιορίζει τις ανησυχίες για υπερβολική αποτίμηση και είναι επωφελής από την άποψη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
- Ωστόσο, οι αποτιμήσεις παραμένουν αυξημένες και ενδέχεται να δεχτούν περαιτέρω πιέσεις. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί, καθώς οι μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις των υψηλότερων δασμών στην παγκόσμια οικονομική προοπτική, παρά την πρόσφατη χαλάρωση των εμπορικών εντάσεων, γίνονται σαφέστερες και οι συμμετέχοντες στην αγορά προσαρμόζουν ανάλογα τις θέσεις τους.
- Οι αγορές τιμολογούν μια επιβράδυνση της ανάπτυξης, αλλά μια παγκόσμια ύφεση δεν αποτελεί τη βασική προσδοκία.
- Η μείωση των προσδοκιών για τα κέρδη είναι πιθανό να προκαλέσει περαιτέρω πτώση των τιμών. Η δυναμική των κερδών ήταν κυρίως αρνητική τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για την Ευρώπη τις τελευταίες εβδομάδες.
- Ένας άλλος παράγοντας για περαιτέρω διορθώσεις τιμών θα μπορούσε να είναι αν οι δασμοί έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στον πληθωρισμό από το αναμενόμενο, οδηγώντας σε ανατιμολόγηση των μελλοντικών διαδρομών των επιτοκίων.
Επικίνδυνη η συγκέντρωση στις αμερικανικές μετοχές
Η επίμονα αυξημένη συγκέντρωση στις αγορές μετοχών των ΗΠΑ, παρά τη μικρή μείωση, δημιουργεί πρόσθετους καθοδικούς κινδύνους. Αυτό παραμένει μια κρίσιμη ευπάθεια, τονίζει η ΕΚΤ, καθώς ιδιόμορφοι κίνδυνοι που σχετίζονται με βασικούς τομείς και τεχνολογίες θα μπορούσαν εύκολα να οδηγήσουν σε δυσμενείς δυναμικές σε επίπεδο αγοράς.
Η απότομη πτώση στις αποτιμήσεις μετοχών που σχετίζονται με την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) μετά την κυκλοφορία του μοντέλου DeepSeek-R1 τον Ιανουάριο, υπογραμμίζει αυτή την ευπάθεια. Οι τιμές των μετοχών των επτά κυρίαρχων τεχνολογικών εταιρειών των ΗΠΑ, γνωστές συλλογικά ως "Magnificent 7", μειώθηκαν κατά 16,5% μεταξύ της κυκλοφορίας του μοντέλου και της 2ας Απριλίου, γεγονός που επηρέασε επίσης τις αποτιμήσεις του τεχνολογικού τομέα της ευρωζώνης και την ευρύτερη αγορά.
Οι εμπορικές εντάσεις οδήγησαν στη συνέχεια σε περαιτέρω διακυμάνσεις των τιμών. Πρόσθετοι δασμοί που επιβάλλονται σε βασικούς πόρους ή εταιρείες του τομέα AI ενδέχεται να μετατρέψουν αυτήν την ευπάθεια σε μεγαλύτερες απώλειες τιμών.
Σε καλύτερη θέση οι αγορές της Ευρώπης
Η πιο θετική στάση των αγορών έναντι της ευρωζώνης ενδέχεται να συνεχιστεί, καθώς τα παγκόσμια επενδυτικά χαρτοφυλάκια ενδέχεται να απομακρυνθούν από την προηγούμενη ισχυρή υπερεπένδυση στις ΗΠΑ, τονίζει η ΕΚΤ.
Οι αγορές ξεκίνησαν το έτος στρεφόμενες προς μια πιο θετική στάση έναντι της ευρωζώνης, ωθούμενες από αποκλίνουσες τάσεις στις οικονομικές προοπτικές. Έως τον Μάρτιο, το κλίμα ανάπτυξης για την ευρωζώνη βελτιωνόταν σταδιακά, αν και από πολύ χαμηλότερα επίπεδα από αυτά των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου το κλίμα μειώθηκε.
Επιπλέον, ενώ το κλίμα για την ευρωζώνη επιδεινώθηκε ως απάντηση στην ανακοίνωση δασμών στις 2 Απριλίου, ο αντίκτυπος της ανακοίνωσης ήταν μέχρι στιγμής μικρότερος στην ευρωζώνη από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην υπεραπόδοση των μετοχών της ευρωζώνης από την αρχή του έτους και στις ελαφρώς μικρότερες συνολικές απώλειες τον Απρίλιο. Υπάρχουν επίσης αρχικές ενδείξεις μιας στροφής από τις αγορές των ΗΠΑ προς τις αγορές της ευρωζώνης.
Ατού η δημοσιονομική επέκταση
Πριν από το δασμολογικό σοκ, οι αγορές ήταν αισιόδοξες ότι η σχεδιαζόμενη δημοσιονομική επέκταση στην ευρωζώνη θα βελτίωνε τις οικονομικές προοπτικές της, σημειώνει η ΕΚΤ.
Οι ανακοινώσεις μιας μεγάλης επέκτασης στις αμυντικές δαπάνες και τις δαπάνες υποδομών, μαζί με τη μεταρρύθμιση του γερμανικού «φρένου χρέους», οδήγησαν σε αύξηση των αποδόσεων των γερμανικών ομολόγων. Αυτό οφειλόταν πρωτίστως στον θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη που αναμένεται να έχει η δημοσιονομική επέκταση για τη γερμανική οικονομία και την οικονομία της ευρωζώνης συνολικά.
Παρά τη αρχική άνοδο, οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων έχουν αντιστραφεί πλήρως, ωθούμενες από την αναταραχή της αγοράς που σχετίζεται με τους δασμούς και τις περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων πολιτικής.
Πληροφορίες της αγοράς και έρευνες δείχνουν ότι ένα μεγάλο μέρος των συμμετεχόντων στην αγορά παραμένει αισιόδοξο ότι ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος της δημοσιονομικής επέκτασης στην ανάπτυξη θα είναι σημαντικός, παρά τις βραχυπρόθεσμες αντιξοότητες που σχετίζονται με τους δασμούς. Μια αναθεώρηση αυτών των εκτιμήσεων θα πυροδοτούσε πιθανότατα ανατιμολογήσεις.
Κίνδυνοι για τα κρατικά ομόλογα
Παρότι η δημοσιονομική επέκταση έχει ευνοήσει τις αγορές της Ευρώπης, η ΕΚΤ τονίζει ότι δεν παύουν να υπάρχουν μακροπρόθεσμα κίνδυνοι για τη βιωσιμότητα του χρέους, που θα επηρέαζαν δυσμενώς τις αγορές.
Η σχεδιαζόμενη δημοσιονομική επέκταση θα μπορούσε να βλάψει τη βιωσιμότητα του κρατικού χρέους και να αμφισβητήσει τις αισιόδοξες απόψεις των αγορών για τον πιστωτικό κίνδυνο των κρατών, προειδοποιεί η ΕΚΤ.
Τα spreads της ευρωζώνης παρέμειναν σταθερά παρά την αρχική αύξηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων μετά την ανακοίνωση της σχεδιαζόμενης δημοσιονομικής επέκτασης. Ωστόσο, οι κίνδυνοι για τα spreads είναι ανοδικοί. Η αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2,5% του ΑΕΠ ή υψηλότερα θα μπορούσε να οδηγήσει σε άνισες αυξήσεις των αποδόσεων των ομολόγων σε ολόκληρη την ευρωζώνη.
Αυτό οφείλεται στα διαφορετικά τρέχοντα επίπεδα αμυντικών δαπανών και στις ποικίλες ευαισθησίες στις αλλαγές των ελλειμμάτων μεταξύ των χωρών.
Οι περισσότερες από τις χώρες με υψηλότερο χρέος δεν έχουν δεσμευτεί μέχρι στιγμής για σημαντικές αυξήσεις στις αμυντικές τους δαπάνες και οι αγορές έχουν δείξει περιορισμένη ευαισθησία στα δημοσιονομικά ελλείμματα τα τελευταία χρόνια.
Αυτή η τάση θα μπορούσε να αντιστραφεί εάν οι προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης σκοντάψουν και οι προσδοκίες ανάπτυξης υποχωρήσουν.
Επιπλέον, η δημοσιονομική επέκταση που λαμβάνει χώρα παράλληλα με την εν εξελίξει ομαλοποίηση του ισολογισμού της ΕΚΤ (σ.σ.: μείωση των ομολόγων που κρατά στο χαρτοφυλάκιό της η ΕΚΤ) θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη καθαρή προσφορά ομολόγων, κάτι που μπορεί επίσης να επηρεάσει τα spreads των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης.
Η αύξηση εκδόσεων τίτλων από χώρες με λιγότερο χρέος θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερες συνολικές αποδόσεις και να δημιουργήσει προκλήσεις για τις χώρες με μεγαλύτερο χρέος, ειδικά αν τα spreads διευρυνθούν. Ωστόσο, τα κρατικά ομόλογα ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα ελκυστικά σε περιόδους αυξημένης αβεβαιότητας, ενώ έχουν υπάρξει εισροές κεφαλαίων στην ευρωζώνη που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ικανότητα απορρόφησης των νέων εκδόσεων.
Οι μετατοπίσεις στις παγκόσμιες ροές χαρτοφυλακίου θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια πρόσθετη πρόκληση για τις αγορές ομολόγων της ευρωζώνης, καθώς οι αποδόσεις των ιαπωνικών ομολόγων έχουν αυξηθεί σημαντικά από την προηγούμενη έκδοση του Financial Stability Review. Αυτό θα μπορούσε δυνητικά να πυροδοτήσει ροές επαναπατρισμού από Ιάπωνες επενδυτές, οι οποίοι αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στις αγορές ομολόγων της ευρωζώνης.
Παρά αυτούς τους κινδύνους, το κλίμα στις αγορές κρατικών ομολόγων είναι γενικά αισιόδοξο. Αυτό αντικατοπτρίζεται στις αποτιμήσεις από τις αγορές, οι οποίες συνεχίζουν να είναι σημαντικά καλύτερες από τις πραγματικές κρατικές αξιολογήσεις, ιδίως για τις χώρες με υψηλότερο χρέος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
