Η Βουλή των Αντιπροσώπων που εδρεύει στη Βεγγάζη ετοιμάζεται να εγκρίνει τη συμφωνία του 2019 που επιτρέπει στην Τουρκία να πραγματοποιήσει έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στα χωρικά ύδατα της Λιβύης, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg που γνωρίζουν τις διαβουλεύσεις.
Πρόκειται για μια θεαματική στροφή, καθώς η ανατολική πλευρά της χώρας ήταν έως τώρα κάθετα αντίθετη στη συμφωνία.
Όπως σημειώνουν πηγές σε Λιβύη και Τουρκία, τα περισσότερα εμπόδια για την εφαρμογή της συμφωνίας έχουν αρθεί. «Η νέα προσέγγιση αντανακλά τη σταδιακή βελτίωση των σχέσεων με την Άγκυρα», ανέφερε Λίβυος αξιωματούχος, επισημαίνοντας ότι η ψήφιση αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες.
Η έγκριση του συμφώνου θα ανοίξει τον δρόμο για τουρκικά ερευνητικά σκάφη σε μια ευρεία θαλάσσια ζώνη ανάμεσα στην Κρήτη και την Τουρκία, ενισχύοντας τις αξιώσεις της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όπως σημειώνει το Bloomberg, η εξέλιξη αυτή αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από Ελλάδα και Κύπρο, που κατηγορούν την Τουρκία για προσπάθεια επιβολής κυριαρχίας σε αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη προειδοποιήσει ότι μια τέτοια συμφωνία «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συμβαδίζει με το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ».
Η στροφή της Βεγγάζης αποδίδεται στη βελτίωση των δεσμών ανάμεσα στην Τουρκία και τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, ο οποίος το 2019–2020 είχε πολεμήσει την τότε κυβέρνηση της Τρίπολης με τη στήριξη της Αιγύπτου, των ΗΑΕ και της Ρωσίας. Αντίθετα, η Άγκυρα είχε στρατιωτικά ενισχύσει την Τρίπολη.
Τουρκικό πολεμικό πλοίο, η κορβέτα TCG Kinaliada, επισκέφθηκε για πρώτη φορά το λιμάνι της Βεγγάζης αυτή την εβδομάδα, ενώ σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους εξετάζεται και η αποστολή στρατιωτικών εκπαιδευτών.
Παράλληλα, τον περασμένο Απρίλιο, ο γιος του Χάφταρ, Σαντάμ, συναντήθηκε με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας και τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων στην Άγκυρα.
«Η αποκατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία αποτελεί αναγκαίο βήμα για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη», ανέφερε πολιτικός παράγοντας της Ανατολικής Λιβύης.
Πέραν των γεωπολιτικών υπολογισμών, η Άγκυρα επιδιώκει να αναβιώσει συμβόλαια δισεκατομμυρίων που είχαν «παγώσει» λόγω του εμφυλίου πολέμου, ενώ τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες ήδη συμμετέχουν σε έργα ανοικοδόμησης στη Βεγγάζη.
Η Τουρκία ξεκίνησε επίσης απευθείας αεροπορικές συνδέσεις με την πόλη, ενισχύοντας το εμπόριο και τη συνεργασία. «Η συμφωνία θα φέρει επενδύσεις και θα βοηθήσει στην παραγωγή βιομηχανικών υλικών», τόνισε Λίβυος αξιωματούχος που συμμετέχει στις συζητήσεις.
Η Ελλάδα, τον περασμένο Μάιο, προκήρυξε διαγωνισμό για έρευνες νότια της Κρήτης σε περιοχές που η Λιβύη θεωρεί δικές της, αυξάνοντας την ένταση.
Εφόσον το κοινοβούλιο της Βεγγάζης εγκρίνει τη συμφωνία, οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται να είναι ραγδαίες, με τον κίνδυνο νέων διπλωματικών συγκρούσεων να παραμένει ορατός.