Η Πρέμιερ Λιγκ είναι το καλύτερο πρωτάθλημα παγκοσμίως και για να επιβιώσεις σε αυτήν, δεν χρειάζεσαι μόνο γκολ...αλλά και λογιστικά τρικ.
Οι κανόνες κερδοφορίας και βιωσιμότητας (PSR – Profit & Sustainability Rules), που περιορίζουν τις ζημιές των συλλόγων σε 105 εκατ. λίρες ανά τριετία, έχουν οδηγήσει τις ομάδες να βρουν έξυπνους και καθ’ όλα νόμιμους τρόπους να ισορροπούν τα λογιστικά βιβλία τους.
Η Τσέλσι άνοιξε τον δρόμο. Τον Ιούνιο του 2024, πούλησε στα… χαρτιά τη γυναικεία ομάδα της στην ιδιοκτήτρια εταιρεία της, BlueCo έναντι σχεδόν 200 εκατ. λιρών. Μια αποτίμηση που ξένισε τους ειδικούς. Οι υπολογισμοί ανεξάρτητων καθηγητών έφερναν την πραγματική αξία της ομάδας μεταξύ 60 και 70 εκατ. λιρών, δηλαδή περίπου τέσσερις φορές πιο λίγο.
Παρ’ όλα αυτά, οι μπλέ του Λονδίνου με αυτήν την εσωτερική πώληση είχαν την δυνατότητα να εμφανίσουν κέρδος 128 εκατ. λιρών στη λογιστική χρήση, και έτσι να συνεχίσουν ανενόχλητοι για ηχηρές μεταγραφές και να ξοδέψουν πάνω από 280 εκατ. ευρώ ήδη για τη σεζόν 2025-26.
Η τακτική έφερε αντιδράσεις. Άστον Βίλα και Έβερτον ακολούθησαν το ίδιο μοντέλο, πουλώντας εσωτερικά τις γυναικείες ομάδες τους για δεκάδες εκατομμύρια, περιορίζοντας τις ζημιές τους...στα χαρτιά. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Κίεραν Μαγκουάιρ, ειδικός στην ποδοσφαιρική οικονομία: «Οι λογιστές που κάνουν δημιουργική λογιστική είναι πλέον βασικά στελέχη της Premier League».
Και δεν είναι μόνο αυτό. Οι κανόνες PSR δίνουν τεράστιο κίνητρο στις ομάδες να πουλούν παίκτες από τις ακαδημίες τους. Γιατί; Επειδή τα έσοδα από δικά τους προϊόντα καταγράφονται ως «καθαρό κέρδος», ενώ για μεταγραφές παικτών που έχουν αγοραστεί από αλλού, η λογιστική είναι πιο περίπλοκη. Δεν είναι τυχαίο ότι η Άστον Βίλα πούλησε φέτος τον Τζέικομπ Ράμσει στη Νιούκαστλ για 40 εκατ. λίρες, εξασφαλίζοντας «καθαρό» κέρδος. Το ίδιο είχε κάνει η Νιούκαστλ πέρυσι, με τον Έλιοτ Άντερσον στην Νότιγχαμ Φόρεστ.
Συνολικά, η εικόνα δείχνει ότι τα μεγάλα κλαμπ με υψηλά έσοδα, όπως η Τσέλσι ή η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, έχουν περιθώρια ελιγμών. Οι ομάδες που πρόσφατα απέκτησαν μεγάλα μπάτζετ, όπως η Newcastle με το σαουδαραβικό fund πίσω της, μένουν πιο περιορισμένοι, γιατί δεν έχουν ακόμα αρκετά έσοδα να «γράψουν» στα βιβλία τους. «Το PSR προστατεύει τους μεγάλους, ενώ περιορίζει όσους θέλουν να ανέβουν επίπεδο», σχολιάζουν ειδικοί.
Δεν λείπουν βέβαια και οι ποινές. Έβερτον και Νότιγχαμ Φόρεστ δέχθηκαν αφαίρεση βαθμών για υπερβάσεις, κάτι που λειτούργησε ως «καμπανάκι».
Φέτος, σχεδόν όλες οι ομάδες κινήθηκαν πιο προσεκτικά, ανεβάζοντας έσοδα από εισιτήρια και διεθνείς διοργανώσεις ή πουλώντας περιουσιακά στοιχεία. Η Τσέλσι, για παράδειγμα, την προηγούμενη χρονιά είχε γράψει κέρδος από την πώληση ξενοδοχείων στον ίδιο της τον ιδιοκτήτη.
Η UEFA παρακολουθεί στενά, καθώς τα δικά της οικονομικά κριτήρια είναι πιο αυστηρά. Δεν επιτρέπει την καταγραφή κερδών από τέτοιες εσωτερικές συναλλαγές. Ήδη τον περασμένο Ιούλιο επέβαλε πρόστιμο 31 εκατ. ευρώ στην Τσέλσι και στην Άστον Βίλα. Ωστόσο, στην Πρεμιέρ Λιγκ τα ίδια τα μέλη, δηλαδή οι σύλλογοι, ψήφισαν να συνεχιστεί η πρακτική, αφού βολεύει αρκετούς.