Η ετήσια έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τα Κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν στη Συρία (A/80/443), η οποία συντάχθηκε βάσει του ψηφίσματος 79/90 της Γενικής Συνέλευσης, επισημαίνει τη συνεχιζόμενη μη συμμόρφωση του Ισραήλ με τα σχετικά ψηφίσματα του Οργανισμού.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η Γενική Συνέλευση είχε ζητήσει από το Ισραήλ, ως κατοχική δύναμη, να τηρήσει τις αποφάσεις που αφορούν το κατεχόμενο Συριακό Γκολάν, με έμφαση στο ψήφισμα 497 (1981) του Συμβουλίου Ασφαλείας. Το ψήφισμα αυτό κρίνει ότι η ισραηλινή απόφαση να επιβάλει νόμους και διοίκηση στο κατεχόμενο Γκολάν είναι άκυρη και χωρίς διεθνή νομική ισχύ.
Το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) απέστειλε στις 14 Μαΐου 2025 ρηματική διακοίνωση στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία του Ισραήλ, ζητώντας ενημέρωση για την εφαρμογή του ψηφίσματος. Ωστόσο, καμία απάντηση δεν είχε ληφθεί έως την ολοκλήρωση της έκθεσης.
Ανάλογες διακοινώσεις εστάλησαν σε κράτη-μέλη, θεσμικά όργανα και διεθνείς οργανισμούς, με απαντήσεις μόνο από την Ανδόρρα, το Ιράκ, το Μεξικό, το Κατάρ και τη Συρία.
Η Αραβική Δημοκρατία της Συρίας κατήγγειλε ότι τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ παραμένουν ανεφάρμοστα από το Ισραήλ. Η Δαμασκός υπενθυμίζει πως η διεθνής κοινότητα από το 1967 απορρίπτει την κατοχή και ζητά την πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ στα σύνορα της 4ης Ιουνίου 1967.
Σύμφωνα με τη Συρία, ο τοπικός πληθυσμός απορρίπτει κάθε προσπάθεια επιβολής ισραηλινής δικαιοδοσίας, όπως καταδεικνύεται από το μποϊκοτάζ των τοπικών εκλογών.
Η Συρία κατηγορεί το Ισραήλ για διατήρηση στρατιωτικής εξουσίας στα κατεχόμενα, κατά παράβαση της Συνθήκης της Γενεύης του 1949, αλλά και για επαναλαμβανόμενες επιθέσεις σε συριακό έδαφος, παραβιάζοντας τη Συμφωνία Αποχώρησης των Δυνάμεων του 1974.
Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης την καταγγελία της Συρίας για συνεχιζόμενες δραστηριότητες εποικισμού, με σχέδια διπλασιασμού των εποίκων μέσα σε πέντε χρόνια και κατασκευή ανεμογεννητριών σε έκταση άνω των 6.000 στρεμμάτων. Αυτές οι ενέργειες θεωρούνται παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Συρία αναφέρει ακόμη δημεύσεις γης, περιορισμούς στην αστική ανάπτυξη, πιέσεις για αποδοχή ισραηλινών τίτλων ιδιοκτησίας και προσπάθειες επιβολής υπηκοότητας. Τονίζει την οικιστική κρίση στα χωριά του Γκολάν, καθώς και τις δυσκολίες πρόσβασης των Σύρων πολιτών στην υγεία και την εκπαίδευση.
Στην έκθεση αναφέρεται και η διαπίστωση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για παραβιάσεις κατά των Σύρων εργαζομένων, όπως διακρίσεις και περιορισμοί στα συνδικαλιστικά δικαιώματα.
Η Συρία καλεί τα κράτη να απορρίψουν κάθε στήριξη προς την κατοχική δύναμη, να επικαιροποιήσουν τη βάση δεδομένων με επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους εποικισμούς και να επαναλειτουργήσει η διάβαση Κουνέιτρα. Υπογραμμίζει ότι η αποκατάσταση του κατεχόμενου Γκολάν αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα.
Θέσεις άλλων κρατών
Η Ανδόρρα δήλωσε πως δεν έχει προβεί σε ενέργειες σχετικά με το ψήφισμα. Το Ιράκ χαρακτήρισε την κατοχή ως κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και ζήτησε πλήρη αποχώρηση των κατοχικών δυνάμεων. Επιπλέον, κατήγγειλε ισραηλινές επιθέσεις και την κατάληψη της ουδέτερης ζώνης, ζητώντας παρέμβαση του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Το Μεξικό επανέλαβε τη σταθερή του θέση υπέρ του διεθνούς δικαίου και του ψηφίσματος 497 (1981). Το Κατάρ αναφέρθηκε στην πρόσφατη παράταση της εντολής της UNDOF, επισημαίνοντας ότι η παρουσία ισραηλινών δυνάμεων στη ζώνη αποκλιμάκωσης παραβιάζει τη Συμφωνία του 1974. Το Κατάρ κάλεσε σε πιο αποτελεσματικά μέτρα ή κυρώσεις για την επίτευξη συμμόρφωσης του Ισραήλ.