Ανησυχίες έχουν εκφράσει Αμερικανοί αξιωματούχοι και βουλευτές σχετικά με συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου στο Μαϊάμι, όπου εκπρόσωποι της κυβέρνησης Τραμπ συζήτησαν με τον Κίριλ Ντμίτριεφ, Ρώσο αξιωματούχο που βρίσκεται υπό αμερικανικές κυρώσεις, για την κατάρτιση σχεδίου τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν το θέμα.
Στη συνάντηση συμμετείχαν ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, ο Τζάρεντ Κούσνερ –γαμπρός του Τραμπ– και ο Ντμίτριεφ, επικεφαλής του Russian Direct Investment Fund (RDIF). Ο Ντμίτριεφ, στενός συνεργάτης του Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο σε συνομιλίες με τις ΗΠΑ για τον πόλεμο και έχει συναντηθεί επανειλημμένως με τον Γουίτκοφ μέσα στο 2023. Σύμφωνα με ανώτατο Αμερικανό αξιωματούχο, η κυβέρνηση Τραμπ εξέδωσε ειδική άδεια για την είσοδο του Ντμίτριεφ στις ΗΠΑ.
Το RDIF και ο Ντμίτριεφ έχουν τεθεί στη "μαύρη λίστα" των ΗΠΑ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, με τις κυρώσεις να απαγορεύουν συναλλαγές Αμερικανών πολιτών και εταιρειών μαζί τους.
Η συνάντηση οδήγησε στη δημιουργία ενός «σχεδίου 28 σημείων» για τον τερματισμό του πολέμου, όπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα από το Axios. Το σχέδιο αιφνιδίασε υπηρεσίες της αμερικανικής κυβέρνησης, όπως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, προκαλώντας σύγχυση τόσο στην Ουάσινγκτον όσο και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Το σχέδιο δέχθηκε επικρίσεις από Ουκρανούς και συμμάχους τους, καθώς θεωρείται ότι ευνοεί τα ρωσικά συμφέροντα. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε πως δεν θα προδώσει τα συμφέροντα της χώρας του.
Δεν έχει διευκρινιστεί αν ο Ντμίτριεφ προσκόμισε συγκεκριμένα ρωσικά αιτήματα στη συνάντηση ή αν αυτά ενσωματώθηκαν στο σχέδιο. Σύμφωνα με δύο πηγές, ο γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και Άμυνας της Ουκρανίας, Ρουστέμ Ουμέροφ, βρέθηκε επίσης στο Μαϊάμι για να συζητήσει το σχέδιο με τον Γουίτκοφ.
Πηγή με γνώση της υπόθεσης ανέφερε ότι το σχέδιο διαβιβάστηκε στην Ουκρανία μέσω της τουρκικής κυβέρνησης, πριν παρουσιαστεί απευθείας στο Κίεβο. Ο Ουμέροφ χαρακτήρισε τον ρόλο του «τεχνικής φύσεως» και αρνήθηκε ότι συζήτησε ουσιαστικά το σχέδιο με Αμερικανούς αξιωματούχους.
Ούτε ο Ντμίτριεφ ούτε η ουκρανική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον ανταποκρίθηκαν σε αιτήματα για σχολιασμό. Εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου υπογράμμισε ότι κάθε ειρηνευτικό σχέδιο «πρέπει να προσφέρει εγγυήσεις και αποτροπή στην Ουκρανία, την Ευρώπη και τη Ρωσία», καθώς και οικονομικά κίνητρα και για τις δύο πλευρές.
Πολλοί ανώτατοι αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας δεν είχαν ενημερωθεί για το σχέδιο, σύμφωνα με πηγές. Ο ειδικός απεσταλμένος για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, φέρεται επίσης να μην συμμετείχε στις συνομιλίες. Υψηλόβαθμος αξιωματούχος δήλωσε ότι ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο ενημερώθηκε για το σχέδιο, χωρίς να προσδιορίζεται ο χρόνος. Το σχέδιο περιλαμβάνει στοιχεία που ο Αμερικανός ΥΠΕΞ είχε προηγουμένως απορρίψει.
Η κατάσταση έχει προκαλέσει ανησυχίες στην αμερικανική κυβέρνηση και το Κογκρέσο για το αν οι Γουίτκοφ και Κούσνερ παρέκαμψαν θεσμικές διαδικασίες και αν το τελικό σχέδιο ευνοεί τα ρωσικά συμφέροντα. Ο ρεπουμπλικανός Ρότζερ Γουίκερ, πρόεδρος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας, εξέφρασε επιφυλάξεις για το σχέδιο, τονίζοντας πως η Ουκρανία δεν πρέπει να αναγκαστεί να παραχωρήσει εδάφη στον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Οι επιχειρηματικές διασυνδέσεις και οι παλαιότερες επαφές
Οι επαφές της κυβέρνησης Τραμπ με τον Ντμίτριεφ προκαλούν ανησυχία και στην κοινότητα των Πληροφοριών, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο. Ο Ντμίτριεφ έχει αξιοποιήσει τον ρόλο του στο RDIF για να διατηρεί διαύλους με δυτικές κυβερνήσεις και επιχειρήσεις, παρά τις κυρώσεις.
Η CIA απέφυγε να σχολιάσει τις σχετικές ανησυχίες. Κατά την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, ο Ντμίτριεφ είχε έρθει σε επαφή με την ομάδα Τραμπ για την αποκατάσταση των σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας. Το 2017, συναντήθηκε με τον Έρικ Πρινς, πρώην CEO της Blackwater και σύμμαχο του Τραμπ, ενώ είχε επίσης συντάξει σχέδιο συμφιλίωσης με φίλο του Κούσνερ, σύμφωνα με την έκθεση Μιούλερ του 2019.
Η έκθεση Μιούλερ δεν εντόπισε αποδείξεις συντονισμού μεταξύ του επιτελείου Τραμπ και Ρώσων αξιωματούχων στις εκλογές του 2016. Ωστόσο, ο Ντμίτριεφ συνεργάστηκε απευθείας με τον Κούσνερ κατά την πρώτη θητεία Τραμπ και, κατά την πανδημία, συνέβαλε στην προμήθεια αναπνευστήρων στις ΗΠΑ μέσω του RDIF, προκαλώντας ανησυχίες για πιθανή παραβίαση κυρώσεων.
Τα τελευταία χρόνια, ο Ντμίτριεφ εμφανίζεται συχνά σε αμερικανικά ΜΜΕ και διεθνή φόρα, προωθώντας την ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας. Το ίδιο μήνυμα προώθησε και στη συνάντηση στο Μαϊάμι, σύμφωνα με δημόσιες αναφορές.
Κατά την επίσκεψή του στο Μαϊάμι, ο Ντμίτριεφ συναντήθηκε και με τη ρεπουμπλικανή βουλευτή Άννα Λούνα της Φλόριντα, με την οποία συζήτησαν την ενίσχυση των εμπορικών δεσμών. Σε βίντεο του ρωσικού πρακτορείου RIA, η Λούνα φαίνεται να λαμβάνει κουτί σοκολατάκια με το πρόσωπο του Πούτιν. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο Ξενοδοχείο Faena, ιδιοκτησίας της Access Industries του Λεν Μπλαβάτνικ.
Ο Μπλαβάτνικ, ο οποίος γεννήθηκε στην Ουκρανία και έχει αμερικανική και βρετανική υπηκοότητα, εκποίησε τα ρωσικά περιουσιακά του στοιχεία μετά τη ρωσική εισβολή το 2022, σύμφωνα με εκπρόσωπό του. Η εταιρεία του Γουίτκοφ διατηρεί επιχειρηματικές σχέσεις με τον Μπλαβάτνικ στο Μαϊάμι.