Να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά τη συνεδρίασή της την Πέμπτη, υιοθετώντας στάση αναμονής για τις προσεχείς κινήσεις της. Η επιλογή αυτή, η οποία ήταν αναμενόμενη από τις αγορές, αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα για το μέλλον της νομισματικής πολιτικής.
Το βασικό επιτόκιο καταθέσεων παραμένει στο 2%, με τους επενδυτές και τους δανειολήπτες να προσπαθούν να ερμηνεύσουν αν αυτή η στάθμη θα παραμείνει ως το τέλος του κύκλου χαλάρωσης, μετά από οκτώ διαδοχικές μειώσεις εντός του προηγούμενου 12μήνου. Κρίσιμο ερώτημα αποτελεί το αν θα υπάρξει περαιτέρω μείωση στα επιτόκια ως το τέλος του έτους ή αν, υπό προϋποθέσεις, η αμέσως επόμενη κίνηση θα μπορούσε ακόμη και να αφορά νέα αύξηση.
Διαπραγματεύσεις ΕΕ-ΗΠΑ και Αντίκτυπος στον Πληθωρισμό
Σύμφωνα με την πρόεδρο της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, το μέλλον της πολιτικής επιτοκίων εξαρτάται στενά από τα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με το ζήτημα των δασμών. Η έμφαση δίνεται στον αντίκτυπο που θα έχει μια ενδεχόμενη συμφωνία ή ρήξη τόσο στον πληθωρισμό, όσο και στην αναπτυξιακή πορεία της Ευρωζώνης.
Τον Σεπτέμβριο, οι αγορές προεξοφλούν ότι η ΕΚΤ θα διατηρήσει εκ νέου σταθερά τα επιτόκια, καθώς οι ενδείξεις για τον πληθωρισμό αναμένονται ουσιαστικά αμετάβλητες. Οι αποφάσεις για περαιτέρω μειώσεις ή διατήρηση του status quo μέχρι το τέλος του έτους θα εξαρτηθούν από την ευρύτερη οικονομική εξέλιξη και τη διαχείριση του θέματος των δασμών.
Πιθανά Σενάρια για τα Επιτόκια: Μειώσεις, Στασιμότητα ή Αύξηση;
Σε κάθε περίπτωση, η επιστροφή των επιτοκίων στα μηδενικά ή αρνητικά επίπεδα της προηγούμενης δεκαετίας είναι απίθανο σενάριο. Πιθανές περαιτέρω μειώσεις θα είναι περιορισμένης έκτασης – της τάξεως των 25 μονάδων βάσης ή, το πολύ, μισής ποσοστιαίας μονάδας – και αυτές μόνο αν διαφανεί σταθερή υποχώρηση του πληθωρισμού κάτω του στόχου του 2% ή εμφανιστεί αισθητή επιβράδυνση στην οικονομική ανάκαμψη.
Αντίθετα, αύξηση επιτοκίων θεωρείται λιγότερο πιθανό ενδεχόμενο και θα αποτελέσει αντίδραση σε αποτυχία διαπραγμάτευσης μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, που θα οδηγούσε σε σημαντική άνοδο των μεταξύ τους δασμών και συνακόλουθη αναθέρμανση του πληθωρισμού.
Το συγκεκριμένο σενάριο υποστηρίζεται από ορισμένα «γεράκια» εντός του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, τα οποία ανησυχούν ότι μια ριζική αύξηση των δασμών θα δημιουργήσει αναστάτωση στις εφοδιαστικές αλυσίδες και θα επιβαρύνει το κόστος παραγωγής των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Ωστόσο, μια τέτοια εξέλιξη θα επιβράδυνε και την ανάπτυξη, περιορίζοντας τις πιέσεις στις τιμές. Επιπλέον, η συνδυαστική επίδραση της μειωμένης ζήτησης λόγω δασμών και της ισχυροποίησης του ευρώ θα μπορούσε να μειώσει περαιτέρω τον πληθωρισμό, σύμφωνα και με εσωτερικά δυσμενή σενάρια που εξετάζει η ΕΚΤ.
Το Επικρατέστερο Σενάριο και οι Εναλλακτικές
Σύμφωνα με διαθέσιμες πληροφορίες, το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει μια συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ με δασμούς της τάξης του 15%, παρόμοια με την αντίστοιχη συμφωνία μεταξύ Ιαπωνίας και ΗΠΑ. Εφόσον ενσωματωθούν σε αυτό το ποσοστό και οι προϋπάρχοντες δασμοί, η τελική κατάσταση δε θα απέχει σημαντικά από τα τρέχοντα δεδομένα.
Πέραν αυτού, ιδιαίτερη σημασία αποκτούν και επιμέρους όροι της διαπραγμάτευσης, όπως το ύψος των κλαδικών δασμών για αλουμίνιο, χάλυβα, αυτοκίνητα, αλλά και η πρόβλεψη για μελλοντικές ρυθμίσεις σε φάρμακα και ημιαγωγούς, καθώς και τα μη δασμολογικά εμπόδια. Επιπλέον, οι ΗΠΑ επιμένουν στη δέσμευση της ΕΕ για σημαντικές επενδύσεις στην αμερικανική αγορά, αντάξιες της συμφωνίας με την Ιαπωνία για επενδύσεις 550 δισ. δολαρίων.