Με ανησυχία παρακολουθεί η κυβέρνηση τις εξελίξεις στην αγορά ενέργειας, παραμένοντας σε ετοιμότητα για την επιβολή έκτακτης φορολόγησης στα υπερκέρδη και επιδότησης των καταναλωτών, όπως ξεκαθάρισε πρόσφατα ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ένα τέτοιο μέτρο δεν εξετάζεται για το αμέσως επόμενο διάστημα.
Με τη μέση τιμή χονδρικής τον Ιούλιο να ανέρχεται στα 102,20 ευρώ/MWh - «άλμα» σχεδόν 20% σε σχέση με τον Ιούνιο - τις ενδοημερήσιες διακυμάνσεις να είναι ακραίες και τη μέση τιμή στα «πράσινα» τιμολόγια Αυγούστου να διαμορφώνεται στα 18,8 λεπτά ανά κιλοβατώρα, η αγορά ενέργειας δείχνει να παρουσιάζει σοβαρές στρεβλώσεις που επηρεάζουν άμεσα την «τσέπη» των καταναλωτών.
Από το μηδέν το πρωί στα 180 ευρώ το βράδυ
Η μέση τιμή χονδρικής ρεύματος για τον Ιούλιο διαμορφώθηκε στα 102,20 ευρώ/MWh, σημειώνοντας άνοδο 17,58% σε σχέση με τον Ιούνιο (86,92 ευρώ/MWh). Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο η τιμή είχε υποχωρήσει στα 81,94 ευρώ/MWh, από 89,05 ευρώ τον Απρίλιο και 105,91 ευρώ τον Μάρτιο.
Ωστόσο, μεγαλύτερη σημασία από τη μέση τιμή έχουν οι ακραίες ενδοημερήσιες διακυμάνσεις, οι οποίες αποδίδονται κυρίως στην αυξημένη χρήση φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα, λόγω της χαμηλής απόδοσης των ΑΠΕ κατά τις βραδινές ώρες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Παρασκευή 25 Ιουλίου, όταν η μέση τιμή ανήλθε στα 142,59 ευρώ/MWh, φτάνοντας μέχρι τα 410,59 ευρώ στις 21:00.
Και μπορεί η έντονη διακύμανση μεταξύ ημερήσιων και νυχτερινών τιμών να συμβαίνει σε καθημερινή βάση, ωστόσο τις τελευταίες μέρες το φαινόμενο αυτό λαμβάνει πρωτοφανείς διαστάσεις με την τιμή να είναι μηδενική το πρωί και να εκτινάσσεται το βράδυ.
Χθες, με τη θερμοκρασία σε φυσιολογικά επίπεδα, η μέση τιμή ρεύματος διαμορφώθηκε στα 75,39 ευρώ/MWh, ωστόσο στις 11:00 το πρωί ήταν στο απόλυτο μηδέν και στις 21:00 άγγιξε τα 180,18 ευρώ/MWh, καθώς κυριάρχησε το φυσικό αέριο στο μείγμα. Σήμερα, η μέση τιμή διαμορφώνεται στα 70,58 ευρώ/MWh, με την ελάχιστη στα 0,01 ευρώ/MWh στις 11:00 και τη μέγιστη στα 123 ευρώ στις 9.00 μ.μ.
Πάντως, τέτοιες διακυμάνσεις δεν δικαιολογούνται εύκολα και ενισχύουν τις ανησυχίες υπερκερδών για τις μονάδες φυσικού αερίου, που είχαν φορολογηθεί εκτάκτως το περασμένο καλοκαίρι, προκειμένου να δοθούν επιδοτήσεις στους καταναλωτές.
«Καίνε» τα πράσινα τιμολόγια
Τα αυξημένα κόστη στη χονδρεμπορική αγορά μετακυλίονται στη λιανική, επιβαρύνοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η μετακύλιση των υπερκερδών οδηγεί σε γενικευμένη ακρίβεια, η οποία πλήττει ιδιαίτερα την ελληνική αγορά, εξαιτίας της μικρής ενεργειακής διασύνδεσης, του υψηλού μεριδίου φυσικού αερίου και του περιορισμένου ανταγωνισμού.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι οι χρεώσεις στα «πράσινα» τιμολόγια του Αυγούστου ξεκινούν από τα 15,15 λεπτά/kWh και φτάνουν έως τα 25,5 λεπτά, με μέσο όρο τα 18,8 λεπτά, αυξημένες κατά 5,4% σε σχέση με τον Ιούλιο και 17,14% σε σχέση με τον Ιούνιο.
Η μέση τιμή έχει ξεφύγει αισθητά από το «όριο» των 16 λεπτών/kWh που είχε θέσει πέρυσι η τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ και με την υπέρβαση αυτού του ορίου παρενέβη για να χορηγηθεί επιδότηση στους καταναλωτές.
Πάντως, μέχρι στιγμής, το υπουργείο Ενέργειας έχει αποφύγει να επαναλάβει το ίδιο μέτρο, εν μέρει επειδή η κυβέρνηση δεν θέλει να δημιουργήσει νέες στρεβλώσεις, επιβραδύνοντας τη μετακίνηση των καταναλωτών στα «μπλε» τιμολόγια, μια τάση που ενισχύεται λόγω της αβεβαιότητας και της ακρίβειας.
Στο τραπέζι η φορολόγηση υπερκερδών
Πάντως, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε πρόσφατη συνέντευξή του επανέλαβε την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε έκτακτη φορολόγηση υπερκερδών εφόσον εντοπιστούν υπερβολικά περιθώρια κέρδους και στην επιστροφή τους μέσω επιδότησης στους καταναλωτές.
«Η τιμή του ρεύματος καθορίζεται - όπως σε όλα τα προϊόντα - από την προσφορά και τη ζήτηση. Αν όμως διαπιστώσουμε ότι τα περιθώρια κέρδους ξεφεύγουν από το λογικό, παρεμβαίνουμε, όπως κάναμε και στο παρελθόν, με έκτακτη φορολόγηση, επιστρέφοντας τα υπερκέρδη στους καταναλωτές», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Πρόκειται για τη δεύτερη δημόσια παρέμβαση του πρωθυπουργού για τις υψηλές τιμές ενέργειας σε σύντομο χρονικό διάστημα. Κατά τη συνάντησή του με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας και Στέγασης, Νταν Γιόργκενσεν, στα μέσα Ιουλίου, υπογράμμισε ότι το target model δεν λειτουργεί σωστά.
«Οι χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης τιμωρούνται λόγω ανεπαρκών διασυνδέσεων, αλλά και επειδή το target model δεν λειτουργεί πάντα όπως θα έπρεπε όσον αφορά την τιμολόγηση της ενέργειας. Είναι δύσκολο να εξηγήσω στους πολίτες πώς γίνεται μια χώρα πρωτοπόρος στην πράσινη μετάβαση να έχει υψηλότερες τιμές ρεύματος από πολλές άλλες ευρωπαϊκές», σημείωσε.
Οι προηγούμενες παρεμβάσεις
Υπενθυμίζεται ότι η έκτακτη εισφορά των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είχε εφαρμοσθεί για την περίοδο Οκτωβρίου 2021- Ιουνίου 2022. Το συνολικό ποσό που ανακτήθηκε από τις εταιρείες ήταν 373,55 εκατ. ευρώ.
Ακόμη, τον Αύγουστο του 2024 θεσπίστηκε η φορολόγηση των υπερκερδών των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα στο 10%.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
