Μέσα σε λιγότερο από μία εξαετία, το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας έχει μετεξελιχθεί από έναν περιφερειακό παίκτη σε έναν αναπτυσσόμενο κόμβο χρηματοδότησης, με τη ροή κεφαλαίων προς τις ελληνικές startups να αυξάνεται κατά 510% σε σχέση με το 2019.
Πέρα από το ελληνικό ταλέντο που είναι πλούσιο, η συνεκτική πολιτική φορολογικών κινήτρων που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια, οδήγησαν το ελληνικό οικοσύστημα να δει τις επενδύσεις να εκτινάσσονται από τα 120 εκατ. ευρώ σε περισσότερα από 732 εκατ. το 2025, σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρονται στην έκθεση «FWD Pulse Innovation» του Found.ation.
Τα χρόνια αντικίνητρα που περιόριζαν τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών και επενδυτικών σχημάτων υψηλού ρίσκου, έδωσαν τη θέση τους σε σταθερή ενίσχυση της φορολογικής προβλεψιμότητας, που συνδυάστηκε με γενναίες εκπτώσεις για επενδύσεις σε startup, υπερ-εκπτώσεις για δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης και ευνοϊκά καθεστώτα για την αξιοποίηση πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δημιουργώντας έτσι ένα ελκυστικό περιβάλλον για ελληνικά και ξένα κεφάλαια που έβλεπαν τα περιθώρια εξέλιξης των ελληνικών startup. Παράλληλα, η εισαγωγή νέων εργαλείων όπως η Startup Golden Visa και τα ειδικά καθεστώτα αδειών διαμονής για επενδυτές εκτός ΕΕ, ενίσχυσαν περαιτέρω τη ροή κεφαλαίων προς το ελληνικό οικοσύστημα.
Το αποτέλεσμα είναι μια πρωτοφανής αύξηση της χρηματοδότησης προς τις ελληνικές startups, η οποία δεν περιορίζεται μόνο σε λίγες ώριμες εταιρείες, αλλά διαχέεται σε ολόκληρο το οικοσύστημα, ενισχύοντας την καινοτομία, την εξωστρέφεια και τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Η εκρηκτική αυτή άνοδος των επενδύσεων δεν αποτελεί συγκυριακό φαινόμενο, αλλά το απότοκο μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής επιλογής που συνδέει τη φορολογική πολιτική με την καινοτομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, σηματοδοτώντας τη μετάβαση της χώρας σε ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα με τις νεοφυείς επιχειρήσεις στο επίκεντρο.
Η Golden Visa για startups
Στο επίκεντρο των κινήτρων που έχουν δοθεί τα τελευταία χρόνια είναι και η Startup Golden Visa που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2024 στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με στόχο την προσέλκυση επενδυτών από χώρες εκτός ΕΕ και την ενίσχυση του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας.
Το πρόγραμμα προβλέπει ελάχιστη επένδυση 250.000 ευρώ, ανώτατο ποσοστό συμμετοχής 33% και υποχρέωση δημιουργίας δύο θέσεων εργασίας, οι οποίες πρέπει να διατηρηθούν για πέντε έτη. Για επενδύσεις μέσω αλλοδαπών νομικών προσώπων, ο αριθμός των αδειών διαμονής κλιμακώνεται ανάλογα με το ύψος της επένδυσης, έως και τρεις άδειες για επενδύσεις 1,5 εκατ. ευρώ.
Η αγορά αντιμετωπίζει το μέτρο με συγκρατημένη αισιοδοξία αλλά και επιφυλάξεις. Υποστηρικτές θεωρούν ότι πρόκειται για ένα εργαλείο ενεργών επενδύσεων που μπορεί να ενισχύσει τη χρηματοδότηση, την εξωστρέφεια και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στις ελληνικές startups. Αντίθετα, επικριτές επισημαίνουν ότι η Ελλάδα διαθέτει πλέον ώριμο οικοσύστημα venture capital και ότι οι startups επιλέγουν επενδυτές βάσει στρατηγικής αξίας και εμπειρίας, όχι κινήτρων μετανάστευσης.
Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, βασικός κίνδυνος είναι η λανθασμένη ευθυγράμμιση κινήτρων μεταξύ επενδυτών χαμηλού ρίσκου και της φύσης του venture capital. Για τον λόγο αυτό, τονίζεται ότι κρίσιμος θα είναι ο ρόλος των ελληνικών VCs, ώστε τα κεφάλαια της Startup Golden Visa να διοχετευτούν με θεσμικό και αποτελεσματικό τρόπο.
Τα μέτρα για ενίσχυση της καινοτομίας
Τα μέτρα αυτά εντάσσονται σε μια ευρύτερη πολιτική τόνωσης της καινοτομίας, του ψηφιακού μετασχηματισμού και της βιώσιμης ανάπτυξης, τοποθετώντας την Ελλάδα ως έναν ολοένα και πιο ανταγωνιστικό προορισμό για επενδύσεις επιχειρηματικού κεφαλαίου (venture capital), εταιρικές επενδύσεις και προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Συνολικά, οι πρωτοβουλίες αυτές σηματοδοτούν ένα αποφασιστικό βήμα προς την καθιέρωση της Ελλάδας ως ανταγωνιστικού και καινοτομικά προσανατολισμένου επενδυτικού κόμβου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με την ευθυγράμμιση της φορολογικής σαφήνειας με την πολιτική καινοτομίας, το πλαίσιο του 2025 συνδέει τη φορολογική αποδοτικότητα, τα κίνητρα για την έρευνα και την πρόσβαση διεθνών επενδυτών σε μια ενιαία εθνική στρατηγική ανάπτυξης.
Τα φορολογικά κίνητρα που έχουν οδηγήσει στην εκτόξευση της χρηματοδότησης
1. Κίνητρα για Επενδυτικούς Αγγέλους (Angel Investors)
Οι ιδιώτες που επενδύουν σε startups εγγεγραμμένες στο Elevate Greece δικαιούνται:
Φοροαπαλλαγή 50%: Έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα ίση με το 50% του κεφαλαίου που επένδυσαν.
Αυξημένα Όρια: Από το 2025, το ανώτατο όριο επένδυσης αυξάνεται στις 900.000€ ανά έτος (από 300.000€), με μέγιστο ποσό τις 300.000€ ανά επιχείρηση.
Επέκταση σε ΑΚΕΣ: Το κίνητρο πλέον καλύπτει και εισφορές σε Αμοιβαία Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΑΚΕΣ) που επενδύουν σε startups.
2. Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D)
Οι δαπάνες για επιστημονική και τεχνολογική έρευνα προσφέρουν αυξημένες εκπτώσεις από τα ακαθάριστα έσοδα:
Βασική έκπτωση: 200% των δαπανών.
Συνεργασίες με Startups: Η έκπτωση μπορεί να φτάσει το 250% για έργα συνεργασίας με νεοφυείς επιχειρήσεις ή ερευνητικά κέντρα.
Επιπλέον προσαύξηση: Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις στρατηγικής σημασίας, οι εκπτώσεις μπορούν να ανέλθουν έως και το 315%.
3. Εκμετάλλευση Πατεντών
Πλήρης Φοροαπαλλαγή: Προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα κέρδη που προκύπτουν από την εκμετάλλευση διεθνώς αναγνωρισμένης πατέντας για 3 έτη.
Μειωμένος Φόρος: Μετά την τριετία, μπορεί να ισχύσει μείωση 10% στον φόρο εισοδήματος για επιπλέον 7 έτη υπό προϋποθέσεις.
4. Άδεια Διαμονής (Startup Visa)
Από την 1η Ιανουαρίου 2025, εισάγεται η "Startup Visa" για επενδυτές εκτός ΕΕ. Απαιτείται επένδυση τουλάχιστον 250.000€ σε startup του Elevate Greece, με την προϋπόθεση δημιουργίας 2 θέσεων εργασίας τον πρώτο χρόνο.
5. Άλλα Κίνητρα
Stock Options: Προνομιακή φορολόγηση (15% αυτοτελώς) για τα κέρδη από δικαιώματα προαίρεσης μετοχών που παρέχονται σε εργαζόμενους.
Συγχωνεύσεις & Εξαγορές: Νέα κίνητρα για τον μετασχηματισμό μικρών επιχειρήσεων σε μεγαλύτερα σχήματα με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
