Η Κίνα προχώρησε σε επίσημη διαμαρτυρία προς την Ιαπωνία, καλώντας τον Ιάπωνα πρεσβευτή στο Πεκίνο, μετά τις δηλώσεις της νέας πρωθυπουργού Σανάε Τακαΐτσι σχετικά με ενδεχόμενη στρατιωτική εμπλοκή της Ιαπωνίας στην υπεράσπιση της Ταϊβάν, που το Πεκίνο θεωρεί δικό του έδαφος.
Η ιαπωνική κυβέρνηση απάντησε ότι η θέση της για την Ταϊβάν παραμένει «αμετάβλητη», υπογραμμίζοντας τη σημασία της «ειρήνης και της σταθερότητας» στην περιοχή για την ασφάλεια της Ιαπωνίας, αλλά και την ανάγκη για διάλογο.
Οι δηλώσεις της Τακαΐτσι, γνωστής για την κριτική της στάση έναντι του Πεκίνου, ήρθαν λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της στις 21 Οκτωβρίου και πυροδότησαν νέα ένταση στις ήδη τεταμένες διμερείς σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Η Τακαΐτσι ανέφερε στο ιαπωνικό κοινοβούλιο ότι ενδεχόμενη επίθεση κατά της Ταϊβάν θα μπορούσε να δικαιολογήσει την αποστολή ιαπωνικών δυνάμεων για την υπεράσπιση του νησιού, στο πλαίσιο της «συλλογικής νόμιμης άμυνας» που προβλέπει ο νόμος του 2015. Επισήμανε πως μια κρίση στην Ταϊβάν, με χρήση βίας ή πολεμικών πλοίων, θα αποτελούσε απειλή για την επιβίωση της Ιαπωνίας, χωρίς να κατονομάζει συγκεκριμένα την Κίνα.
Το Πεκίνο, που θεωρεί την Ταϊβάν επαρχία του και δεν αποκλείει την προσφυγή στη βία για την επανένωσή της με την ηπειρωτική χώρα, αντέδρασε έντονα. Ο Κινέζος υφυπουργός Εξωτερικών Σουν Γουεϊντόνγκ κάλεσε τον Ιάπωνα πρεσβευτή Κένζι Κανασούγκι για να διαμαρτυρηθεί, χαρακτηρίζοντας τις δηλώσεις της πρωθυπουργού «εξαιρετικά σοβαρές» και «ανοικτά προκλητικές».
Το ζήτημα της Ταϊβάν αποτελεί διαχρονικό σημείο τριβής στις σινοϊαπωνικές σχέσεις, καθώς η Ιαπωνία είχε θέσει υπό τον έλεγχό της το νησί από το 1895 έως το 1945. Ο Σουν τόνισε πως οποιαδήποτε προσπάθεια παρεμπόδισης της «επανένωσης της Κίνας» θα συναντήσει ισχυρή αντίδραση από το Πεκίνο.
Από την πλευρά της, η ιαπωνική κυβέρνηση, δια του γενικού γραμματέα Μινόρου Κιχάρα, επανέλαβε ότι η στάση της για την Ταϊβάν παραμένει σταθερή και εναρμονισμένη με το κοινό ανακοινωθέν Ιαπωνίας-Κίνας του 1972, αναγνωρίζοντας την αρχή της «μίας Κίνας».
Παράλληλα, ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι η κινεζική πρεσβεία στο Τόκιο συνέστησε στο προσωπικό της να περιορίσει τις μετακινήσεις λόγω αυξημένων ανησυχιών για αντικινεζικά αισθήματα. Επιπλέον, ο Κινέζος γενικός πρόξενος στην Οζάκα ανάρτησε σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα που προκάλεσαν νέα διπλωματική ένταση.
Σύμφωνα με σημερινό άρθρο της «Λαϊκής Ημερησίας», οι δηλώσεις της Τακαΐτσι δεν αποτελούν μεμονωμένο περιστατικό, αλλά εντάσσονται σε μια ευρύτερη τάση επανεξοπλισμού και ενίσχυσης της στρατιωτικής ισχύος της Ιαπωνίας τα τελευταία χρόνια.